Wigilijny barszcz czerwony. Bardziej i mniej tradycyjne przepisy
Barszcz czerwony to obowiązkowa pozycja na wigilijnym stole, o jego głębokim zakorzenieniu w naszej tradycji, świadczyć może fakt, że ta w sumie prosta w przygotowaniu potrawa, dorobiła się już wielu, bardziej bądź mniej zmodyfikowanych receptur. Poniżej przedstawiam klasyczny przepis wprost z książki kucharskiej mojej babci, oraz jego unowocześnione wersje (przydatne zwłaszcza dla tych bardziej zabieganych adeptów sztuki kulinarnej).
Staropolski barszcz wigilijny
Składniki na tradycyjny barszcz:
- pół litra zakwasu buraczanego (zrobionego domowym sposobem np. zgodnie z przepisem poniżej, ale można użyć również gotowego ze sklepu),
- 5 świeżych buraków ćwikłowych,
- 2 marchewki,
- 2 korzenie pietruszki,
- garść suszonych grzybów (np. borowików),
- 1 seler,
- pół pora,
- kilka sztuk ziela angielskiego,
- kilka sztuk liścia laurowego,
- pół cytryny,
- 1 kieliszek czerwonego wina,
- sól i pieprz do smaku.
Zakwas buraczany:
- 1 kilogram czerwonych buraków,
- 1,5 litra wody,
- kilka sztuk ziela angielskiego (6-8),
- kilka liści laurowych,
- 3 ząbki czosnku,
- 1 łyżka soli
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jaką zupę podać zamiast barszczu?
Przygotowanie:
- Jeśli nie chcecie skorzystać z zakwasu kupionego w sklepie, pamiętajcie, że zakwas buraczany należy wykonać przynajmniej na tydzień przed planowanym gotowaniem barszczu.
- Przygotowanie zakwasu buraczanego wbrew pozorom wcale nie jest takie trudne. Dokładnie umyte i obrane buraki kroimy w kostkę i układamy w naczyniu (może to być: naczynie żaroodporne, duży kamienny rondel, albo zwyczajny wysoki garnek).
- Pomiędzy rozłożone buraki wtykamy: pokruszone liście laurowe, ziele angielskie i ząbki czosnku. Gotujemy wodę, następnie czekamy, aż przestygnie (musi być prawie chłodna) wówczas ją solimy i zalewamy nią buraki.
- Naczynie z burakami przykrywamy bawełnianym ręcznikiem i odstawiamy w suche, dosyć ciepłe miejsce na ok. tydzień (im cieplejsze będzie to miejsce, tym szybciej zakwas buraczany powinien być gotowy).
- Barszcz warto zacząć przygotowywać już wieczorem: suszone grzyby zalewamy chłodną wodą (tak, aby zakrywała całość grzybów). Zależy nam na tym, żeby grzyby były miękkie i rozpulchnione, więc zostawiamy je tak namoczone na całą noc.
- Następnego dnia, rano zaczynamy gotować barszcz. Moczone przez noc grzyby gotujemy przez ok. 30-45 minut, po czym odcedzamy (wody po grzybach nie wylewamy).
- Buraki oraz włoszczyznę obieramy i kroimy. Wodę z pozostałą z wywaru z grzybów gotujemy. Dodajemy pokrojone uprzednio buraki i włoszczyznę oraz zakwas buraczany.
- Całość gotujemy i doprawiamy: winem, sokiem wyciśniętym z połówki cytryny, oraz przyprawami. Pamiętajmy, aby przed podaniem, przelać barszcz przez sito.
Barszcz czerwony na bulionie
Składniki:
- 5 buraków czerwonych,
- 3 kostki bulionu warzywnego,
- pół szklanki soku z granatu,
- 1,5 litra wody,
- po kilka sztuk: ziela angielskiego, goździków i pieprzu czarnego,
- kilka liści laurowych,
- 2 ząbki czosnku,
- sól i pieprz do smaku.
Przygotowanie:
- Obrane buraki wkładamy do piekarnika i pieczemy przez ok. 1,5 godziny w temperaturze 180 stopni.
- W międzyczasie w garnku przygotowujemy bulion z kostki (w proporcjach: jedna kostka bulionu na pół litra wody).
- Kiedy bulion już się zagotuje, dodajemy do niego: ziele angielskie, goździki, pieprz czarny, liście laurowe, oraz przeciśnięty przez praskę czosnek.
- Upieczone buraki, zostawiamy do ostygnięcia, po czym kroimy w szersze plastry, które dodajemy do bulionu.
- Całość mieszamy i gotujemy przez ok. 15 minut.
- Ugotowany już barszcz odstawiamy na 2-3 godziny. Następnie zagrzewamy i dodajemy: sól, pieprz i sok z granatu. Tuż przed podaniem barszcz przecedzamy.
Błyskawiczny barszcz czerwony
Składniki:
- 4 buraki czerwone,
- 4 kostki bulionu warzywnego,
- garść suszonych grzybów,
- 2 litry wody,
- 2 ząbki czosnku,
- po kilka sztuk: ziela angielskiego, pieprzu czarnego oraz majeranku,
- kilka liści laurowych,
- 3 łyżki soku z cytryny,
- 2 łyżki octu,
- 1 łyżka cukru,
- sól i pieprz do smaku.
Przygotowanie::
- Buraki obieramy i kroimy w plastry. Gotujemy bulion na kostkach (w proporcjach: jedna kostka bulionu na pół litra wody).
- Do gotującego się bulionu dodajemy: pokrojone w plastry buraki, suszone grzyby, przeciśnięty przez praskę czosnek, ocet i sok z cytryny.
- Dodajemy pozostałe przyprawy (oprócz cukru, soli i pieprzu z pieprzniczki). Barszcz gotujemy na małym palniku przez ok. godzinę.
- Następnie czekamy, aż ostygnie i odstawiamy na godzinę. Po tym czasie zagrzewamy, solimy, słodzimy i dodajemy pieprzu do smaku.
- Barszcz przed podaniem przecedzamy.
Barszcz czerwony na maślance
Składniki:
- 3 buraki czerwone,
- pół litra maślanki,
- 1,5 litra wody,
- 1 kostka rosołowa,
- 2 ząbki czosnku,
- po kilka sztuk ziela angielskiego, i pieprzu czarnego,
- kilka liści laurowych,
- natka świeżej pietruszki,
- sól i pieprz do smaku.
do zagęszczenia barszczu:
- 3 łyżki śmietany (najlepiej 18 proc.),
- 4 łyżki wody,
- 1 łyżka mąki (najlepiej pszennej).
Przygotowanie:
- Buraki obieramy i kroimy w kostkę (lub w plastry). Do garnka z wodą dodajemy maślankę, a następnie pokrojone buraki. Całość gotujemy przez ok. 20 minut.
- Buraki zanim zdążą całkowicie zmięknąć wyjmujemy (w momencie, kiedy puszczą już kolor). Następnie dodajemy kostkę rosołową i wszystkie przyprawy, łącznie z solą i pieprzem.
- W innym małym naczyniu rozrabiamy: 4 łyżki wody z mąką i śmietanką. Kiedy barszcz już się zagotuje, powoli, stopniowo dodajemy zawiesinę i mieszamy, aż zupa zgęstnieje. Całość zagotowujemy i odstawiamy na godzinę.
- Przed podaniem barszcz posypujemy drobno posiekaną natką pietruszki. Barszcz wyśmienicie smakuje podany z gotowanymi, pokrojonymi ziemniakami.
Z czym można podawać barszcz wigilijny?
Barszcz, jako danie smakuje sam w sobie, można go jednak serwować z wieloma dodatkami, wszystko zależy od naszych gustów i upodobań. Z wigilijnym barszczem czerwonym wspaniale komponują się:
- uszka z grzybami,
- pierogi z kapustą,
- krokiety z kapustą,
- krokiety z pieczarkami,
- krokiety ziemniaczane
Można dodać także: fasolę, groch, gotowane, pokrojone ziemniaki, grzanki, suszone grzyby a nawet prażone owoce.