Granita – jak to zrobić

Na pomysł, by w gorący dzień chłodzić się sokiem owocowym wymieszanym ze śniegiem lub lodem, jako pierwsi wpadli prawdopodobnie Arabowie. Arabscy medycy zalecali nawet tego typu specjały swoim pacjentom. Tradycja przyrządzania granity (jej nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa "granum" oznaczającego ziarno, co nawiązuje do struktury przysmaku) zawędrowała następnie na Sycylię, która przez kilka wieków znajdowała się we władaniu muzułmańskich emirów.

Choć Arabowie zostali wyparci stąd już w XI wieku, pozostało po nich wiele pamiątek. Jedną z nich jest właśnie granita, której przygotowywanie Sycylijczycy opanowali do perfekcji. Przez stulecia do jej mrożenia wykorzystywano śnieg zalegający na zboczach Etny i wielu innych miejscowych gór. Pozyskiwali go wyspecjalizowani robotnicy zwani "nevari". Był składowany w specjalnie wykopanych dołach przykrytych słomą, a następnie transportowany po całej wyspie, statkami lub na grzbietach osłów.

Początkowo granitę przyrządzano zazwyczaj z wody, cukru i soku cytrynowego. Z czasem narodziło się wiele innych wersji smakowych tego specjału: migdałowa, pistacjowa, kawowa, czekoladowa, brzoskwiniowa, jaśminowa czy ananasowa. Można się nimi raczyć w licznych sycylijskich lodziarniach i kawiarniach. Mieszkańcy śródziemnomorskiej wyspy często jadają granitę na śniadanie, w towarzystwie słodkiej bułeczki zwanej brioche.

Dziś ten specjał ceni się na całym świecie. Zarówno w lokalach gastronomicznych na Sycylii, jak i w innych zakątkach globu do jego przygotowania używa się obecnie zazwyczaj specjalnych urządzeń – granitorów, które mieszają i zamrażają składniki przysmaku, dzięki czemu uzyskuje optymalną konsystencję.

Jednak granitę z powodzeniem przyrządzimy również w domu. Oto kilka pomysłów.

Sycylijska klasyka, która świetnie sprawdzi się w upalny dzień. Potrzebujemy 4-5 dorodnych, dojrzałych cytryn, z których wyciskamy sok (po wcześniejszym wyparzeniu). Zagotowujemy wodę (dwie filiżanki) z cukrem (3/4 filiżanki), a następnie schładzamy powstały syrop do temperatury pokojowej, w międzyczasie dodając skórkę startą z jednej cytryny. Dodajemy sok cytrynowy i wszystko wylewamy do pojemnika, najlepiej dość płaskiego. Wkładamy do zamrażalnika, co pół godziny wyjmując i rozbijając powierzchnię widelcem. Granita jest gotowa, gdy zamieni się w masę gruboziarnistych kryształków. Jeśli nie będą spożywać jej dzieci, do soku możemy dolać odrobinę alkoholu, np. likieru Limoncello.

Popularna na Sycylii wersja tego specjału. Potrzebujemy dwóch szklanek mocnego naparu z dobrej jakości kawy (najlepiej sprawdzi się klasyczne espresso), którą słodzimy kilkoma łyżeczkami cukru (ilość słodziku zależy do naszych preferencji smakowych) i przyprawiamy szczyptą cynamonu lub kardamonu. Po schłodzeniu przelewamy do pojemnika i umieszczamy w zamrażalniku, pamiętając o regularnym rozdrabnianiu widelcem. Kawowa granita świetnie smakuje z domową bitą śmietaną.

Sezon arbuzowy trwa ostatnio w Polsce coraz dłużej, ponieważ soczyste owoce pojawiają się w sklepach już na progu lata i pozostają w nich do późnej jesieni. Jak wykorzystać je do przygotowania pysznej granity? 600 g miąższu arbuza miksujemy, a następnie przecieramy przez sito, by pozbyć się pestek. Następnie dodajemy cukier puder (5-6 łyżeczek), sok wyciśnięty z cytryny (3 łyżki) oraz szczyptę cynamonu. Mieszamy aż do rozpuszczenia cukru, przekładamy do pojemnika i wstawiamy do zamrażarki na przynajmniej dwie godziny. Co pół godziny stygnącą masę „dziobiemy” widelcem.

Wytrawna wersja sycylijskiego specjału jest nie mniej pyszna niż jego słodkie odsłony. Sześć dojrzałych, dorodnych pomidorów sparzamy, obieramy ze skórki, kroimy na mniejsze kawałki i miksujemy na gładką masę. Następnie doprawiamy octem balsamicznym (1-2 łyżki), cukrem i solą. Uzyskaną masę przelewamy jeszcze przez drobne sitko lub gazę, a po uzyskaniu dość klarownej cieczy umieszczamy ją na dwie godziny w zamrażalniku, co 10 minut mieszając widelcem. Granita pomidorowa jest pysznym dodatkiem np. do gazpacho. Przed podaniem warto udekorować ją listkami bazylii lub gałązką tymianku.