Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita
Kiedy w wakacje przyjeżdżaliśmy do dziadka, w jego spiżarni zawsze czekał podpiwek. Ciemny napój skrywał tyle bąbelków, że musowanie czuć było aż w nosie. Był to niezapomniany element letnich dni, synonim orzeźwienia i tradycji.
Polacy nie gęsi i swoją colę mają. Podpiwek to napój, który łaskotał podniebienie bąbelkami i skutecznie gasił pragnienie w upalne dni. Dawniej robiono go najczęściej samodzielnie w domu, przechowując w szklanych lub plastikowych butelkach po innych napojach - recycling działał jeszcze zanim stał się modny (i obowiązkowy). Przed laty pijano go często na wsiach, gdy zmęczeni pracą na polu mężczyźni szukali orzeźwienia. Dziś półki sklepowe uginają się pod ciężarem kolorowych napojów, ale podpiwka można szukać ze świecą. Wielka szkoda, bo to zdrowy napój, któremu kolorowe oranżady mogą tylko czyścić nakrętkę.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kulinarna hity PRL. Zapytaliśmy przechodniów, jakie smaki sprzd lat pamiętają
Czym jest podpiwek?
Podpiwek na początku powstawał "przy okazji", jako jeden z pobocznych produktów procesu piwowarczego. Gdy zostawały w browarniach resztki słodu, poddawano je krótkiej fermentacji. W ten sposób powstawał lekko musujący, niskoprocentowy napój, wręcz stworzony dla pracujących fizycznie rolników. To napój żniwiarzy, który kiedys gościł jedynie na wsiach. Z czasem zaczął jednak wychodzić również do miast.
Szczyt popularności podpiwek osiągał w czasach PRL. Gdy półki świeciły pustkami, a o coca-coli zza granicy można było tylko pomarzyć, podpiwek stawał się domową alternatywą. Skład był prosty: woda, słód, drożdże, chmiel i cukier. Do tego wykorzystywano również popularną wtedy kawę zbożową. Dzięki temu można było bez większych problemów przygotowywać go w swojej kuchni. W domach podpiwek rozlewano do specjalnych, szklanych butelek z gumową uszczelką i sprężynowym zamknięciem, które doskonale utrzymywały naturalne nagazowanie. Był symbolem zaradności i pomysłowości Polaków w trudnych czasach.
Dzięki zawartości drożdży i procesom fermentacji, podpiwek był ceniony także za swoje dobroczynne działanie na układ pokarmowy – pomagał uspokoić jelita i wspierał ich prawidłowe funkcjonowanie, co czyniło go prawdziwym eliksirem dla zdrowia i orzeźwienia. Na dodatek znaleź w nim mozna także w inulinę i polifenole, które poprawiają przyswajanie minerałów i działają przeciwutleniająco. To naturalny napój, który oprócz smaku, oferował również coś więcej. Próżno szukać tego w innych napojach gazowanych. Podpiwek to więc nie tylko smaczny sposób na ugaszenie pragnienia, ale także wsparcie dla organizmu.
Przepis na podpiwek
Napój jest lekko słodkawy, z delikatną nutą goryczy, pochodzącą z chmielu i ciemnym, miodowym kolorem. Przygotowanie go w domu nie jest trudne, a co ciekawe, w sklepach internetowych można kupić zestaw niezbędnych produktów do zrobienia podpiwku.
Kultowy napój możesz też zrobić samodzielnie, od podstaw. Kluczowym składnikiem będzie tu kawa zbożowa – absolutnie nie może to być kawa instant. Do podpiwku najlepiej nada się kawa zbożowa Kujawianka. Zastąpić ją można słodem jęczmiennym, ale o wiele trudniej dostać go w sklepie. Ponadto należy zaopatrzyć się w chmiel (np. suszone szyszki) oraz drożdże.
Składniki:
- 5 litrów wody,
- 80 g kawy zbożowej Kujawianka (lub słodu jęczmiennego),
- 10 g chmielu (np. suszonych szyszek),
- 2 g świeżych drożdży,
- ok. 200-300 g cukru (ilość można dopasować do preferowanej słodkości),
- sok z cytryny (opcjonalnie).
Sposób przygotowania:
- Wodę zagotuj, a następnie dodaj kawę zbożową i chmiel. Gotuj całość na małym ogniu, mieszając co chwilę.
- Po 15 minutach odstaw płyn do ostudzenia. To bardzo ważne, aby drożdże mogły prawidłowo działać.
- Odlej jedną szklankę płynu i rozpuść w nim drożdże, a następnie wlej całość z powrotem do garnka.
- Dodaj cukier i sok z połówki cytryny. Wymieszaj całość dokładnie.
- Przecedź przez gazę lub sito, rozlej do butelek i odstaw na dobę w ciepłym miejscu. Pamiętaj, aby napełniać butelko do 3/4 objętości, zostawiając miejsce na gaz
- Po tym czasie upuść zgromadzone powietrze i odstaw w chłodniejsze miejsce na 3-4 dni.