WAŻNE
TERAZ

"Koniec 12-dniowej wojny". Prezydent Iranu ogłasza

Zupa migdałowa. Regionalna konkurencja dla barszczu i zupy grzybowej

Przez wieki była obowiązkowym daniem wigilijnym, zwłaszcza w domach zamożniejszych Polaków. Dziś stała się potrawą zapomnianą. Szkoda, gdyż zupa migdałowa dostarcza nie tylko interesujących doznań smakowych, ale również sporo wartości odżywczych, a jej przyrządzenie okazuje się banalnie proste.

Zupa migdałowaWigilijna zupa migdałowa
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
oprac.  KGD
8

Migdały, czyli nasiona owoców spokrewnionego z brzoskwinią migdałowca, goszczą w polskiej kuchni od czasów średniowiecza. Jednak przez wieki, podobnie jak inne bakalie, stanowiły produkt ekskluzywny i odświętny, na którego zakup nie każdy mógł sobie pozwolić. W bogatszych domach chętnie wykorzystywano je do przyrządzania specjałów bożonarodzeniowych, na przykład wigilijnej zupy, szczególnie popularnej na Kresach Wschodnich.

Świadczy o tym choćby opis tradycyjnej, szlacheckiej wieczerzy wigilijnej, który pojawił się we wspomnieniach Aleksandra Jełowickiego, uczestnika powstania listopadowego, działacza społecznego, pisarza, poety i wydawcy dzieł Adama Mickiewicza: "Stoły wysłane sianem, przykryte obrusem jak śniegiem. Na stole w ogromnych srebrnych misach polewka migdałowa, na srebrnych podstawach ogromne szczupaki wysadzane przezroczystymi przysmakami, jakby drogiemi kamieniami, tam łamańce z makiem, tam kutia, dalej wykwintne łakocie i różne owoce, na środku złocisty kosz z cukrami, na koszu spoczął lecący aniołek i trzyma opłatki".

Zupę migdałową powszechnie jadano jeszcze w okresie międzywojennym. W czasach PRL popadła jednak w zapomnienie, do czego przyczyniła się przede wszystkim niedostępność w sklepach podstawowego składnika potrawy, czyli migdałów.

Po co jeść suszone śliwki?

Na szczęście dzisiaj kupimy je bez większego trudu. Może zatem warto spróbować, jak smakuje specjał ceniony przez naszych przodków? Zupa migdałowa będzie ciekawym urozmaiceniem kolacji wigilijnej, ale sprawdzi się również na co dzień, np. jako element śniadania.

Migdały – wartości odżywcze

Baza tej zupy, czyli migdały, to niezwykle wartościowy produkt spożywczy. Wyróżniają się bowiem szczególnie wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza kwasu oleinowego. To związek pozytywnie wpływający na układ pokarmowy, obniżający poziom "złego" cholesterolu LDL, uczestniczący w procesach tworzenia i regeneracji komórek, a także działający przeciwnowotworowo. Podobnie jak inne obecne w migdałach kwasy tłuszczowe (w tym palmitooleinowy) wspiera również pracę mózgu oraz całego układu nerwowego, wspomaga wzrok, przeciwdziała alergiom i zapobiega odkładaniu się tkanki tłuszczowej, dzięki czemu pomaga w walce z otyłością.

Dzięki wysokiej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych migdały efektywnie poprawiają nastrój, do czego przyczynia się również potężna dawka tryptofanu oraz cynku i selenu – minerałów odgrywających istotną rolę w funkcjonowaniu mózgu (ich niedobór sprzyja rozwojowi depresji).

W migdałach nie brakuje też innych cennych składników mineralnych, w tym wapnia (podstawowy budulec kości i zębów), magnezu (niezbędny do prawidłowego funkcjonowania mięśni oraz układu nerwowego, przyczyniający się do złagodzenia uczucia zmęczenia), żelaza (pomaga w transporcie tlenu, a także produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny) czy manganu (ważny dla właściwego funkcjonowania układu nerwowego).

Imponujące wartości odżywcze migdałów wynikają także z wysokiej zawartości łatwo przyswajalnego białka, błonnika pokarmowego oraz witaminy E, która wspomaga procesy widzenia, wpływa na wydolność mięśni i jest silnym przeciwutleniaczem, hamującym procesy starzenia organizmu, szczególnie skóry.

Przepis na zupę migdałową

W dawnej kuchni zupę przyrządzano często z migdałów gorzkich, które – jak wykazały współczesne badania – skrywają amigdalinę, podczas rozkładu w organizmie wydzielającą silnie trujący kwas pruski, którego nadmiar powoduje ból i zawroty głowy, zaburzenia psychiczne czy ruchowe, a w ciężkich przypadkach zatrzymanie akcji serca, śpiączkę, a nawet śmierć. Jednak dzięki nim potrawa miała bardziej wyrazisty smak. Obecnie dostępne na rynku migdały słodkie są delikatniejsze, dlatego podczas przyrządzania zupy nie należy zapominać o aromatycznych dodatkach, np. cynamonie, miodzie czy soku z cytryny.

Migdały (150-200 g) parzymy we wrzątku, pozostawiamy w wodzie przez kwadrans, po czym odcedzamy, obieramy ze skórki i blendujemy lub mielimy w młynku do kawy. Powstałą masę migdałową zalewamy ciepłym mlekiem (litr, najlepiej sprawdzi się niepasteryzowane, jak najtłustsze), dokładamy masło (łyżka) i laskę cynamonu. Zagotowujemy, dodajemy wymoczone rodzynki, suszoną żurawinę lub posiekane suszone morele (ok 50 g), miód, np. lipowy (2 łyżki) oraz świeżo wyciśnięty sok z połówki cytryny. Doprawiamy szczyptą soli.

Przed podaniem z zupy wyjmujemy laskę cynamonu. Potrawę serwujemy z ugotowanym ryżem, posypaną uprażonymi płatkami migdałowymi.

Wybrane dla Ciebie

Zrób syrop póki trwa sezon. Działa odtruwająco i stabilizuje pracę tarczycy
Zrób syrop póki trwa sezon. Działa odtruwająco i stabilizuje pracę tarczycy
Zjadają toksyny i ochotę na słodycze. Zrób je, a przestaniesz sięgać po batoniki
Zjadają toksyny i ochotę na słodycze. Zrób je, a przestaniesz sięgać po batoniki
Lekkie jak chmurka i prawie bez kalorii. Te pianki zrobisz w 5 minut
Lekkie jak chmurka i prawie bez kalorii. Te pianki zrobisz w 5 minut
W przedwojennej Polsce był hitem. Dziś młodzi nawet nie znają tego deseru
W przedwojennej Polsce był hitem. Dziś młodzi nawet nie znają tego deseru
Takie kotlety robiono przed wojną. Co chwilę się nimi zajadano, bo są pyszne i tanie
Takie kotlety robiono przed wojną. Co chwilę się nimi zajadano, bo są pyszne i tanie
Wystarczy 1 łyżeczka na czczo. Cukier się unormuje, a serce będzie jak dzwon
Wystarczy 1 łyżeczka na czczo. Cukier się unormuje, a serce będzie jak dzwon
Magda Gessler dodaje do ogórków kiszonych. Są jędrne i chrupią tak, że sąsiedzi słyszą
Magda Gessler dodaje do ogórków kiszonych. Są jędrne i chrupią tak, że sąsiedzi słyszą
Co się stanie, jeśli połkniesz pestkę czereśni? Wiele osób nie wie
Co się stanie, jeśli połkniesz pestkę czereśni? Wiele osób nie wie
Skutki jedzenia pora. O tym się prawie nie mówi, więc mało kto wie
Skutki jedzenia pora. O tym się prawie nie mówi, więc mało kto wie
Większość z nas trzyma tam blachy. Mało kto wie, do czego naprawdę służy
Większość z nas trzyma tam blachy. Mało kto wie, do czego naprawdę służy
Najgorszy dodatek do rosołu. Poprawia smak, ale powoduje tycie i zatyka tętnice
Najgorszy dodatek do rosołu. Poprawia smak, ale powoduje tycie i zatyka tętnice
Jemy bardzo mało tego mięsa. Jest pyszne, zdrowe i wolne od antybiotyków
Jemy bardzo mało tego mięsa. Jest pyszne, zdrowe i wolne od antybiotyków