Pochrzyn. Egzotyczny ziemniak o niezwykłych właściwościach

Dioscorea to łacińska nazwa rodziny wieloletnich kłączy z bulwiastymi kłączami, jadanych w wielu rejonach świata, a także wykorzystywanych do celów leczniczych. Niektóre z odmian pochrzynu są trujące, inne mają śluzowatą, mało zachęcająco konsystencję, a jeszcze inne są głównym składnikiem potrawy o nazwie "fufu". Czym jest, jakie ma właściwości i jak wykorzystuje się pochrzyn?

Pochrzyn Pochrzyn to pnącze, które ma aż 600 odmian
Źródło zdjęć: © 123RF
Karolina Rozmus

Pochrzyn – pochodzenie i odmiany

Pochrzyn jest pnączem o tropikalnym pochodzeniu, które do dziś znane jest w Afryce Zachodniej, Azji, Ameryce Południowej i na Karaibach. Wijące pnącza rodzą jadalne owoce i mają charakterystyczne bulwy – niektóre gatunki wytwarzają po jednej bulwie, inne po kilka, ale co ciekawe, niekiedy bulwy mogą ważyć nawet 50 kg!

Pochrzyn włochaty i chiński znajdują zastosowanie w medycynie, a skrzydlaty oraz także chiński są uprawiane przez wzgląd na wykorzystanie w kuchni – pierwotnie stanowiły główny składnik diety niewolników przewożonych z Afryki, a także mieszkańców Czarnego Kontynentu w czasach głodu. Nic dziwnego – te gigantyczne bulwy można porównać do naszych ziemniaków – sycą na długo dzięki skrobi, a także są źródłem witamin i minerałów, w tym witaminy C.

Dlaczego warto jeść bataty?

Pochrzyn – właściwości

Choć w rzeczywistości w bulwach pochrzynu wcale nie ma zbyt wiele kwasu askorbinowego, to faktycznie w kryzysowych czasach był istotnym orężem w walce ze szkorbutem. W Ameryce przypisywało się pochrzynowi właściwości antykoncepcyjne i przeciw poronne zarazem, a Meksykanki stosowały tę roślinę, by łagodzić dolegliwości menstruacyjne i PMS, a także te związane z menopauzą.

Chińscy medycy wykorzystywali tę niezwykłą roślinę, a konkretnie jej kłącza, do leczenia bólów mięśni i stawów, a około XIX wieku odkryto, że pochrzyn może łagodzić także bóle porodowe.

Ale to nie jedyne właściwości pochrzynu – ma działanie przeciwzapalne, antynowotworowe, łagodzi choroby górnych dróg oddechowych, infekcje gardła, reguluje pracę hormonów i odgrywa istotną rolę w leczeniu chorób metabolicznych!

Pochrzyn – wykorzystanie w kuchni

Skład i zawartość mikro i makroskładników sprawia, że pochrzyn nieodmiennie kojarzy się z ziemniakiem. Spośród 600 gatunków około 7-10 zaledwie jest uprawianych w Azji, Afryce i Ameryce, gdzie stanowi istotny element diety.

Pochrzyn skrzydlaty – Purple jam – a także biały oraz żółty jams są rozpowszechnione w kuchni azjatyckiej i afrykańskiej. Można je, tak samo jak ziemniaki, smażyć, piec lub gotować. W Afryce przygotowuje się z nich "fufu", czyli lepkie ciasto o mdłym smaku, które jest dodatkiem do sosu.

Znany jest także pochrzyn cebulowy, który ma również inną nazwę – powietrzne ziemniaki. Cush-cush jam to z kolei najbardziej znana bulwa w Ameryce Południowej – były źródłem pożywienia dla mieszkańców lasów równikowych, w których dostęp do warzyw skrobiowych był, delikatnie mówiąc, dość trudny.

Jam czy yam lub pochrzyn dodaje się do zup, sosów i wielu potrawek warzywnych, mięsnych, a nawet rybnych. Jest, zupełnie tak samo jak ziemniak, bardzo wszechstronną bulwą, pasującą niemal do wszystkiego. Jej smak określany jest jako lekko słodki, a w konsystencji nie odbiega zanadto zarówno od batata, jak i od ziemniaka.

Pochrzyn – zupa krem z yams

Składniki:

  • 800 g bulw pochrzynu
  • ½ małego selera korzeniowego
  • 1 duża pietruszka - korzeń
  • 2 cebule
  • 100 g masła klarowanego
  • 150 ml śmietany 30 procent
  • 1,5 l bulionu warzywnego (może być woda)
  • przyprawy: ¼ łyżeczki gałki muszkatołowe, sól i pieprz, ½ łyżeczki suszonego lubczyku, ¼ łyżeczki pieprzu cayenne

Przygotowanie:

  1. Pochrzyn, seler i pietruszkę należy umyć, obrać i pokroić w niewielką kostkę.
  2. W dużym rondlu rozgrzać masło i wrzucić posiekaną drobno cebulę, a chwilę później – warzywa.
  3. Przesmażyć je, aż będą złociste i zalać bulionem z dodatkiem przypraw.
  4. Gotować, aż warzywa będą miękkie, a następnie wszystko zblendować na gładki krem. Jeśli będzie za gęsty, dodać odrobinę wody.
  5. Zagotować i dodać śmietankę. Podawać z grzankami z czosnkiem, pokruszonymi jajkiem na twardo lub ulubionymi, świeżymi kiełkami czy ziołami.
Pochrzyn
© 123RF

Zobacz także:

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Dodawaj do pomidorów. Będą jeszcze zdrowsze dla organizmu
Dodawaj do pomidorów. Będą jeszcze zdrowsze dla organizmu
Właśnie zacznie się sezon. Reguluje poziom cukru i chroni wątrobę
Właśnie zacznie się sezon. Reguluje poziom cukru i chroni wątrobę
Coraz częściej możemy go spotkać w sklepach. Jest jeszcze smaczniejszy niż zwykły ogórek
Coraz częściej możemy go spotkać w sklepach. Jest jeszcze smaczniejszy niż zwykły ogórek
Zrywam w parku i zalewam wodą. Taki syrop to skarb w domowej apteczce
Zrywam w parku i zalewam wodą. Taki syrop to skarb w domowej apteczce
Mówią o nim "najzdrowsze zboże świata". Zmniejsza ryzyko raka i chorób serca
Mówią o nim "najzdrowsze zboże świata". Zmniejsza ryzyko raka i chorób serca
Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita
Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita
Wpierają serce, regulują trawienie. Dorzuć do słoika z ogórkami albo zaparz jak herbatę
Wpierają serce, regulują trawienie. Dorzuć do słoika z ogórkami albo zaparz jak herbatę
Polacy się zajadają, bo myślą, że są zdrowe. Dietetyk nie pochwala takiego śniadania
Polacy się zajadają, bo myślą, że są zdrowe. Dietetyk nie pochwala takiego śniadania
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść