Polskie regionalne potrawy wigilijne

Choć na co dzień nie zawsze zdajemy sobie sprawę z różnorodności naszej kultury i bogactwa, jakie tkwi w polskich regionach, są takie momenty w roku, kiedy trudno tego nie zauważyć. Wigilia i Boże Narodzenie nie wszędzie bowiem wyglądają tak samo – szczególnie, gdy przyjrzeć się suto zastawionym stołom.

Polskie regionalne potrawy wigilijne
Źródło zdjęć: © Fotolia

To świetna okazja, by na nowo odkryć regionalne potrawy i (jeśli trochę je zaniedbaliśmy) powrócić do wielowiekowych tradycji. Co na wigilię przygotowują Kaszubi, a co pojawia się na śląskich stołach? Które z tradycyjnych potraw warto byłoby ożywić? Dowiesz się tego wszystkiego z naszego krótkiego przewodnika!

Wigilia na Kaszubach i na Pomorzu

Tradycyjne wieczerze wigilijne na Kaszubach i Pomorzu były nad wyraz skromne. Na samym początku jadało się – i w wielu miejscach nadal jada – aromatyczną zupę z suszonych owoców, nazywaną zupą z brzadu. Obowiązkowo pojawiała się także kapusta z grzybami. Na wigilijnych stołach zdecydowanie dominowały jednak ryby w przeróżnych postaciach: jako pluci (solony śledź z ziemniakami w mundurkach), farsz do pierogów, baza zupy rybnej czy po prostu osobne danie.

Wigilia na Śląsku

Śląski stół wigilijny, dla odmiany, zawsze uginał się od potraw. W charakterze tradycyjnej zupy występowała siemieniotka – zupa z siemienia lnianego z prażoną kaszą jęczmienną. Dziś nie jest już przyrządzana: zastąpiła ją zupa migdałowa. Inne tradycyjne śląskie przepisy na Boże Narodzenie to przede wszystkim kapusta z grochem, kasza z suszonymi śliwkami, ziemniaki ze śledziem (podobnych do kaszubskiego pluci) oraz karp duszony w piwie. Na stole lądują także kluski śląskie (z ziemniaków lub jęczmienia), makówki (kawałki drożdżowej bułki przekładane słodkim makiem i zalewane mlekiem) oraz moczka. Ta ostatnia to specyficzna odmiana budyniu z pokruszonych pierników i bakalii namoczonych w kompocie porzeczkowym.

Wigilia na Mazowszu

Lesisty charakter regionu sprawił, że na mazowieckim stole wigilijnym wyjątkowo dużo jest dań z grzybami – przede wszystkim zupa grzybowa i kapusta z grzybami, ale też np. panierowane i smażone grzyby. Główną wigilijną potrawę stanowiły jednak kłosy, czyli kluski z makiem – im były dłuższe i grubsze, tym większe miały być plony pszenicy w nadchodzącym roku. Podczas wieczerzy na Mazowszu podawało się także rwaki, czyli ugotowane, mielone ziemniaki podobne do kopytek, kaszę jaglaną z olejem i kisiel żurawinowy. Dzisiaj popularne są też ryby w galarecie oraz smażony karp. Co ciekawe, to właśnie z Mazowsza wywodzi się zwyczaj picia kompotu z suszu.

Wigilia na Podhalu

Górale wyjątkowo troskliwie pielęgnują swoje regionalne tradycje – szczególnie te świąteczne. Podhalańskie potrawy wigilijne bazują przede wszystkim na ziemniakach i regionalnych serach: to np. bukty (kopytka), moskole (rodzaj podpłomyków z gotowanych ziemniaków) czy kłóty (kapusta z ziemniakami). W roli wigilijnej zupy na Podhalu pojawia się najczęściej postna kwaśnica, czasami barszcz z kwaszonych buraków z fasolą. Góralska wigilia ma też smak pierogów z kapustą, smażonego pstrąga oraz klusek z makiem i miodem. Co ciekawe, podhalański zwyczaj nakazuje łamanie się opłatkiem posmarowanym miodem.

Wigilia na Podlasiu

Na podlaskim wigilijnym stole wyraźnie widoczne są wpływy wschodnie. Podstawą jest oczywiście kutia – pszenica z miodem, bakaliami i makiem – która przywędrowała na Podlasie z Litwy, gdzie dawniej podawano ją na... stypach. Tradycyjna zupa wigilijna w tym regionie to barszcz grzybowy. Nie sposób też wyobrazić sobie wigilii na Podlasiu bez klusek z makiem polanych olejem lnianym, kisielu owsianego, smażonej ryby, wareników, czyli pierogów z kapustą i grzybami (zazwyczaj obsmaża się je na rumiano), a przede wszystkim – bez puszystych drożdżowych racuchów.

A jakie przepisy na Boże Narodzenie królują w Twoim domu?

Wybrane dla Ciebie

Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć