Obiad na parze – smacznie i zdrowo

Szukasz pomysłu na lekkostrawne oraz smaczne potrawy, których składniki zachowują zarówno wartości odżywcze, jak i intensywny kolor czy aromat? Wykorzystaj prostą technikę gotowania na parze, świetnie sprawdzającą się zwłaszcza latem, gdy mamy do dyspozycji mnóstwo pysznych warzyw.

Gotowanie na parzeNa parze można przygotowywać zarówno warzywa, jak i mięso czy ryby
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
16

Polacy, ceniący przez wieki przede wszystkim potrawy smażone lub pieczone, odkryli zalety gotowania na parze stosunkowo niedawno. Tymczasem w Chinach ta technika obróbki produktów spożywczych była stosowana już kilka tysięcy lat temu, gdy nad gorącymi źródłami ustawiano bambusowe koszyczki z rybami czy warzywami. Z czasem zaczęto je umieszczać nad głęboką patelnią (wokiem), wypełnioną parującym wrzątkiem.

Nie ulega wątpliwości, że to jedna z najkorzystniejszych dla zdrowia technik gotowania. Produkty nie są poddane działaniu tak wysokiej temperatury, jak w przypadku smażenia czy pieczenia. Dzięki temu nie tracą cennych składników odżywczych, choćby witaminy C – tradycyjne gotowanie w wodzie pozbawia warzywa czy owoce nawet 80 proc. tego wartościowego związku, podczas gdy obróbka na parze – 20-40 proc. Podobnie jest w przypadku kwasu foliowego, potrzebnego zwłaszcza kobietom w ciąży.

Gotowanie na parze pozwala ograniczyć kaloryczność potraw, ponieważ nie trzeba dodawać do nich tłuszczu. Nie powoduje również powstawania szkodliwych substancji, co zdarza się podczas smażenia, gdy potrawy stają się źródłem np. akrylamidu (w nadmiarze może uszkadzać układ nerwowy i przyczyniać się do występowania nowotworów przewodu pokarmowego) albo izomerów trans, sprzyjających otyłości oraz schorzeniom układu krążenia.

Kuchenne sztuczki, które warto znać

Po posiłki przyrządzane na parze powinny sięgać nie tylko osoby zmagające się ze schorzeniami układu pokarmowego czy sercowo-naczyniowego, cierpiące na nadwagę, zaburzenia przemiany materii czy alergie, ale każdy, kto po prostu chce się zdrowo odżywiać.

Jak gotować na parze

Technika gotowania na parze nie jest skomplikowana, nie wymaga też specjalistycznych akcesoriów. Wystarczy zwykły garnek z wrzątkiem, na który nakładamy odpowiednich rozmiarów sitko i szczelną pokrywkę, by zapewnić cyrkulację pary i równomierne ogrzewanie produktu.

Jeśli często przyrządzamy w ten sposób potrawy warto jednak zainwestować w specjalne naczynie, np. tradycyjne chińskie koszyczki wykonane z trawy bambusowej (które ustawia się nad wokiem z wrzącą wodą) albo garnek ze stali nierdzewnej, wyposażony we wkładkę-sito z perforowanym dnem, która może również służyć do płukania produktów.

Najbardziej zaawansowanym rozwiązaniem jest parowar, czyli zasilane zazwyczaj elektrycznie urządzenie, wyposażone w zbiornik na wodę będący źródłem pary, element grzewczy oraz kilka pojemników z perforowanym dnem, w których umieszczamy produkty do obróbki. Można w nich przygotować posiłek dla całej rodziny, równocześnie gotując np. warzywa, mięso, ryż, ale i zupę (na specjalnej tacce).

Co ugotować na parze

Na parze możemy przyrządzić niemal wszystko. Na pewno w ten sposób wyczarujemy pyszny, letni obiad z dużą ilością warzyw, które szczególnie dobrze znoszą taką formę obróbki, zachowując nie tylko wartości odżywcze, ale również smak, aromat czy intensywną barwę.

Jeśli lubimy chrupiące brokuły, kalafiora czy fasolkę szparagową, ugotujmy je na parze, nie dłużej jednak niż przez 5-10 minut. Można je wcześniej posolić lub uczynić to dopiero po wyjęciu na talerz. Na pewno natomiast na wstępie nie należy solić kukurydzy, gdyż zacznie twardnieć.

Smacznym pomysłem jest pierś z kurczaka przyrządzona na parze. Warto ją jednak wcześniej natrzeć marynatą z soli, czosnku i ziół, np. rozmarynu, majeranku i oregano. Dzięki temu nabierze więcej smaku oraz aromatu.

W ten sposób przygotujemy też pyszną rybę. Filet z dorsza lub łososia posypujemy ziołami (trybulą, estragonem i koperkiem), zawijamy w liście młodej kapusty, spinamy wykałaczką i umieszczamy w naczyniu do gotowania na parze. Po około kwadransie danie powinno być gotowe.

Smaczną potrawą, oczywiście też przyrządzoną na parze, są również szparagi z sosem holenderskim. Warzywo gotujemy ok. 10 minut, w międzyczasie przygotowując sos – cztery żółtka ubijamy na parze z łyżką soku z cytryny, dodając powoli 100 g rozpuszczonego, gorącego masła, doprawiając szczyptą soli i białego pieprzu.

Na parze możemy też ugotować klasyczne dodatki do dań obiadowych – ziemniaki, ryż czy kaszę. Warto również sięgnąć do tradycji i przyrządzić kluski zwane parowańcami, buchtami czy parzakami. Niegdyś podawano je jako główne danie obiadowe, okraszone podsmażoną cebulą i skwarkami ze stopionej słoniny. Kluski pozostałe z obiadu odgrzewano na kolację, polewając śmietaną z cukrem, a niekiedy serwując także z sezonowymi owocami: truskawami, jagodami, malinami czy jeżynami.

Parowar
© Getty Images

Na początku rozpuszczamy 30 g drożdży w szklance mleka, dodając szczyptę cukru oraz tyle mąki, by rozczyn uzyskał konsystencję śmietany. Po wymieszaniu tych składników, odstawiamy rozczyn (pod przykryciem) w ciepłe miejsce do wyrośnięcia.

Następnie przesiewamy pół kilograma mąki i wsypujemy ją do rozczynu, dodajemy dwa jajka. Ciasto dokładnie wyrabiamy, aż zacznie odchodzić od brzegów naczynia, po czym dodajemy trzy łyżki stopionego i wystudzonego masła oraz szczyptę soli. Ponownie mieszamy, a później przykrywamy ściereczką i znów odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. 

Z ciasta formujemy kule wielkości pączków i układamy na stolnicy oprószonej mąką. Możemy nadziać je dowolnym farszem, np. powidłami śliwkowymi, kapustą z grzybami, mielonym mięsem czy twarogiem ze słodkimi dodatkami. Gdy zaczną rosnąć wkładamy je do parowaru, naczynia z wkładką do gotowania na parze albo po prostu zwyczajnego garnka przykrytego gazą albo lnianą szmatką. Parowańce gotujemy 8-12 minut (czas obróbki zależy przede wszystkim od wielkości klusków).

Wybrane dla Ciebie

Kiedyś Polacy jedli na potęgę. Dziś mało kto pamięta, jak smakuje, choć pomaga schudnąć
Kiedyś Polacy jedli na potęgę. Dziś mało kto pamięta, jak smakuje, choć pomaga schudnąć
Tępiona jak chwast. Niewielu wie, że odtruwa organizm i redukuje stany zapalne
Tępiona jak chwast. Niewielu wie, że odtruwa organizm i redukuje stany zapalne
Tylko 1 łyżka o poranku. Jelita się oczyszczą, a brzuch będzie bardziej płaski
Tylko 1 łyżka o poranku. Jelita się oczyszczą, a brzuch będzie bardziej płaski
Czy można jeść pestki arbuza? Wyjaśnijmy to raz na zawsze
Czy można jeść pestki arbuza? Wyjaśnijmy to raz na zawsze
Piję przed posiłkami sok z tego owocu. Nie straszne mi już skoki cukru
Piję przed posiłkami sok z tego owocu. Nie straszne mi już skoki cukru
Najzdrowszy owoc. Opóźnia starzenie i sprawia, że mózg pracuje jak komputer
Najzdrowszy owoc. Opóźnia starzenie i sprawia, że mózg pracuje jak komputer
Najczęstsze błędy przy kiszeniu ogórków. To dlatego są puste w środku i miękkie
Najczęstsze błędy przy kiszeniu ogórków. To dlatego są puste w środku i miękkie
Niektórzy piją ze smakiem, inni się wzdrygają. Tak naprawdę działa na organizm woda z ogórków kiszonych
Niektórzy piją ze smakiem, inni się wzdrygają. Tak naprawdę działa na organizm woda z ogórków kiszonych
W sezonie Polacy jedzą na potęgę. Mało kto wie, jak wpływają na organizm
W sezonie Polacy jedzą na potęgę. Mało kto wie, jak wpływają na organizm
Najlepsze marynowane kurki. Przepis jest łatwy, a będą cieszyć cały rok
Najlepsze marynowane kurki. Przepis jest łatwy, a będą cieszyć cały rok
Przez lata myśleliśmy, że są niezdrowe dla serca. Kardiolog obala ten mit
Przez lata myśleliśmy, że są niezdrowe dla serca. Kardiolog obala ten mit
Przez miesiąc codziennie pili siemię lniane. Wyniki badań zaskoczyły wszystkich
Przez miesiąc codziennie pili siemię lniane. Wyniki badań zaskoczyły wszystkich