Pierniczki zacznij piec już w listopadzie. Wyjdą przepyszne!

Piernik może być dziełem sztuki, pod warunkiem, że zna się sztuczki, które uczynią ten świąteczny wypiek wyjątkowym. Pieczenie pierniczków w wielu domach jest tradycją towarzyszącą okresowi Bożego Narodzenia, jednak wiele osób wie doskonale, że niektóre przepisy wymagają czasu, którego nie da się skrócić. Warto zadać sobie trochę trudu i sięgnąć po trudniejszą oraz czasochłonną recepturę, bo efektem będzie ciasto o niepowtarzalnym smaku – prawdziwa perełka na świątecznym stole!

Zacznij już w listopadzie

Najwcześniej – na 4–6 tygodni przed Bożym Narodzeniem – można wyrobić ciasto na piernik staropolski, który potrzebuje długiego leżakowania. To klasyczne świąteczne ciasto zawiera miód, cukier, masło, jajka, mleko, mąkę, przyprawy korzenne. Również w tym czasie, czyli jeszcze w listopadzie, należy zagnieść ciasto na staropolskie pierniczki.

Jeśli chodzi o tradycyjne pierniczki, to w wielu przypadkach zaraz po upieczeniu są one twarde i potrzebują czasu, aby zmięknąć – dlatego z ich pieczeniem nie należy zwlekać! Czasem potrzeba nawet kilku tygodni, żeby pierniki rozpływały się w ustach. Zmiękną szybciej, jeśli zastosuje się pewien trik: do puszki, w której są przechowywane, należy włożyć kawałek jabłka (jabłko wymieniaj co kilka dni, żeby nie spleśniało). Może to też być kawałek chleba ze skórką. Jeśli natomiast pierniczki mają zachować kruchość, na dno puszki warto wsypać sól gruboziarnistą.

Wcześniej (to znaczy nawet w listopadzie) przygotuj katarzynki, Lebkuchen oraz Springerle (przysmaki kuchni niemieckiej) czy pierniczki z bakaliami. Pierniki Pepparkakor ze Szwecji najlepiej upiec na początku grudnia.

Staropolski piernik Ćwierczakiewiczowej

Na ok. 4–5 tygodni przed Bożym Narodzeniem można wyrobić ciasto na piernik staropolski Lucyny Ćwierczakiewiczowej, nieodżałowanej autorki książek kucharskich. Recepturę z książki "Jedyne praktyczne przepisy" udostępniło Żywe Muzeum Piernika w Toruniu, zachowują oryginalną pisownię:

Kwartę miodu czystego zrumienić z łyżeczką od kawy suchej skórki pomarańczowej. Łyżeczką goździków i dwoma łyżkami stołowemi anyżu, wszystko ostudzone i przesiane. Następnie zaparzyć tym miodem dwie kwarty mąki żytniej mocno ogrzanej i przesianej. To wszystko dobrze wyrobić warząchwią – aby nie było grudek mąki.

Wbić w gorące ciasto cztery całe jajka, wymięszać dobrze i zastudzić w zimnem miejscu. Dodać potem łyżkę stołową z górą potażu (używanego do ciast) z kieliszkiem spirytusu i jednem żółtkiem – wymięszać to ciasto raz jeszcze – wyrobić dobrze, (co mówiąc w nawiasie – nie łatwo przychodzi, gdyż ciasto jest twarde, elastyczne), dodać migdałów grubo krajanych, według gustu, wyrobić i kłaść na cal grubo – na blachę wywoskowaną.

Jajkiem posmarować, ubrać całemi migdałami, cykatą i.t.p., piec w piecu tak gorącym jak na bułki około 45 minut. Większy piernik jak po kwarcie miodu, trochę dłużej, mniejszy kródzej. Piernik taki daje się długo zachować – jest wilgotny, kruchy, na podobieństwo dawnych toruńskich. Piernik ten jest trudny w robieniu, ale pewny i dobry.

Pszenno-żytnie pierniki z Oleśnicy

Długo leżakować muszą też pszenno-żytnie pierniki z Oleśnicy wpisane na listę produktów tradycyjnych woj. dolnośląskiego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. "Specyfika pszenno-żytnich pierników z Oleśnicy nawiązuje do tradycji ciasta piernikowego dojrzewającego. Przynajmniej miesięczny okres leżakowania ciasta, staranny dobór przypraw korzennych, a także ręczna dekoracja lukrem, sprawiają, że pszenno-żytnie pierniki z Oleśnicy wyróżniają się wyjątkowym wyglądem, tradycyjnym smakiem i aromatem".

W przepisie na te pierniczki należy zachować następujące proporcje: na każdy 1 kg mąki pszennej przypada 30 dag mąki żytniej. Do tego do masy tradycyjnie dodaje się miód oraz przyprawy takie jak goździki, anyż, cynamon, gałka muszkatołowa, pieprz, imbir, ziele angielskie. Wyrobione ciasto powinno leżakować w chłodnym miejscu najlepiej przez miesiąc.

Wcześniej upiecz…

Piernikową bombę z bakaliami (przepis z książki Ewy Aszkiewicz "Kuchnia polska. Doskonałe przepisy dla każdej Pani Domu").

Składniki: 1 kg pszczelego miodu, 50 dag cukru, 2 kostki (50 dag) masła lub masła roślinnego, 1,5 kg mąki pszennej (lub krupczatki), kopiasta łyżeczka sody oczyszczonej, 2 łyżki mleka do rozpuszczenia sody, 2 kopiaste łyżeczki utłuczonych goździków i cynamonu, filiżanka rodzynek, filiżanka posiekanych fig, filiżanka posiekanych daktyli, filiżanka posiekanych moreli, filiżanka smażonej skórki pomarańczowej, otarta skórka i sok z całej cytryny, tłuszcz do wysmarowania formy.

Wykonanie: w dużym naczyniu rozpuszczamy miód, cukier, masło, korzenie. Składniki, często mieszając, doprowadzamy do wrzenia, ale nie zagotowujemy. Odstawiamy do wychłodzenia. Do zimnej masy siejemy przez sito mąkę, wlewamy rozpuszczoną w mleku sodę i robotem wyrabiamy ciasto, przez co najmniej 10 minut. Następnie dodajemy rozdrobnione bakalie, skórę i sok z cytryny, mieszamy i odstawiamy na kilka godzin w chłodne miejsce, ale nie do lodówki.

Schłodzone ciasto przekładamy do wysmarowanej tłuszczem dużej tortownicy, wyrównujemy powierzchnię, wstawiamy do niezbyt gorącego piekarnika i pieczemy w temp. nieprzekraczającej 160 stopni przez godzinę lub nieco dłużej (czas pieczenia zależy od wysokości warstwy ciasta). Bomba jest upieczona, gdy wierzch jest zrumieniony, boki lekko odstają od formy, a zanurzony w cieście patyczek suchy. Przed podaniem możemy bombę polać czekoladą lub czekoladowym lukrem. Ciasto przechowywane w chłodnym miejscu, owinięte pergaminem, zachowa świeżość przez tydzień.

Na ostatnią chwilę…

Dobra wiadomość dla spóźnialskich: wiele pierników można upiec w ostatniej chwili. Tak jest np. z pierniczkami alpejskimi. Do "ratunkowych" receptur należą też m.in. bezglutenowe pierniczki Anny Lewandowskiej. Przepis pochodzi z książki "Zdrowe gotowanie by Ann".

Składniki: 0,5 szklanki mąki ryżowej, 1 szklanka mąki gryczanej, 0,5 szklanki mąki jaglanej, 0,5 szklanki cukru kokosowego (lub ksylitolu albo miodu), 5–6 łyżek masła klarowanego, 2 jajka, 3 łyżki cynamonu, 1 łyżka kardamonu, 1 łyżka imbiru, 1 łyżeczka zmielonych goździków zielonych, szczypta soli morskiej, szczypta gałki muszkatołowej, szczypta sody.

Wykonanie: utrzeć masło z jajkami. Osobno wymieszać suche składniki. Piekarnik rozgrzać do 170 stopni. Wszystkie składniki połączyć i wyrobić ciasto. Zawinąć w folię i włożyć na kilka minut do lodówki. Potem cienko rozwałkować i wyciąć pierniczki. Wyłożyć blachę papierem do pieczenia. Piec 15–20 minut (trzeba pilnować, bo nie mogą być w piekarniku za długo).

Uwaga! Pamiętaj, że dzięki wcześniejszemu wyrobieniu ciasta czy upieczeniu piernika bądź pierniczków zaoszczędzisz sporo czasu przed samym Bożym Narodzeniem! Potem zostanie ci już tylko udekorowanie wypieków, czyli to, co najprzyjemniejsze.
Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl