WAŻNE
TERAZ

Ewakuacja na Westerplatte. Awaria gazociągu

Panzanella, czyli jak pysznie wykorzystać czerstwe pieczywo

Nie wiesz, co zrobić z lekko zeschniętym chlebem czy bułką? Zamiast wyrzucać czerstwe pieczywo do śmieci weź przykład z mieszkańców słonecznej Toskanii i wykorzystaj je do przygotowania pysznej i aromatycznej sałatki, która najlepiej smakuje późnym latem oraz wczesną jesienią. Jak przyrządzić panzanellę?

sałatkaPanzanella występuje w rozmaitych odsłonach
Źródło zdjęć: © Unsplash.com

Każdego roku Polacy wyrzucają blisko 5 milionów ton jedzenia. W czołówce marnowanych produktów od lat znajduje się pieczywo – z danych Federacji Polskich Banków Żywności wynika, że co sekundę do kosza trafiają 184 bochenki chleba!

A przecież nawet czerstwe wypieki można z powodzeniem wykorzystać w kuchni. Od wieków wiedzą o tym mieszkańcy Toskanii – urokliwej krainy położonej w środkowych Włoszech. Już w XVI w. bardzo popularną tamtejszą potrawą była panzanella, czyli prosta i pyszna sałatka, którą w jednym ze swoich poematów zachwycał się Agnolo di Cosimo di Mariano, zwany potocznie Bronzino, związany z Florencją malarz i poeta okresu manieryzmu.

Jej nazwa to zbitka dwóch włoskich słów: pane (chleb) oraz zanella (głęboka miska, w której niegdyś serwowano ten przysmak). Początkowo wywodzące się z toskańskich wsi danie przyrządzano z czerstwego chleba (wcześniej wymoczonego w wodzie), z dodatkiem cebuli, ogórków, portulaki (popularne w średniowiecznej Europie warzywo liściaste o charakterystycznym słono-kwaśnym smaku), oliwy i octu.

Chleb zapiekany z serem. Świetny sposób na czerstwe pieczywo

Prawdopodobnie dopiero pod koniec XIX w. panzanellę zaczęto wzbogacać pomidorami, które dziś stanowią podstawę potrawy i w dużej mierze wpływają na jej smak. Dlatego w Toskanii sałatkę przyrządza się szczególnie chętnie późnym latem oraz wczesną jesienią, czyli w szczycie sezonu pomidorowego.

W wielu odsłonach...

Panzanella występuje w rozmaitych odsłonach. Mieszkańcy Sieny dodają do niej szczególnie dużo bazylii, we Florencji często zastępują ją tymiankiem oraz selerem naciowym, zaś w nadmorskim Livorno do sałatki trafiają słone fileciki anchois, natomiast w Viareggio – tuńczyk i ogórek kiszony.

W innych zakątkach Toskanii potrawę wzbogaca się także serem (np. mozzarellą), jajkiem ugotowanym na twardo, kukurydzą, marchewką, pietruszką, koprem włoskim, miętą, kaparami czy papryką. Do dressingu wykorzystuje się wino, białe lub czerwone.

Bez względu na wersję, we Włoszech panzanellę jada się zazwyczaj w sezonie letnio- jesiennym, gdy warzywa mają najwięcej walorów kulinarnych. Na pewno potrawa zasługuje na to, by upowszechniła się również w Polsce. Dostarcza bowiem niepowtarzalnych wrażeń smakowych, a przy okazji zapobiega marnotrawstwu żywności.

Przepis na panzanellę

Przygotowanie panzanelli nie jest dużym wyzwaniem kulinarnym. Według najbardziej tradycyjnego, a przy okazji najprostszego przepisu, moczymy przez 2-3 godziny w wodzie kilka kromek czerstwego pieczywa (najlepiej wypiekanego na zakwasie), po czym solidnie go odciskamy, kroimy na mniejsze kawałki i łączymy z pokrojoną w cienkie plasterki dymką (warto wcześniej także ją wymoczyć przez kilka godzin w zimnej, osolonej wodzie, dzięki czemu nabierze łagodniejszego smaku) oraz 3-4 dojrzałymi pomidorami, wcześniej pokrojonymi w kostkę i wymieszanymi z oliwą, octem winnym, posiekaną bazylią, solą i pieprzem.

W bardziej nowoczesnych wersjach toskańskiej sałatki, z pieczywa należy najpierw przygotować grzanki – kroimy chleb (5-6 kromek) w kostkę, a następnie przez 8-10 minut podsmażamy na patelni do zrumienienia lub pieczemy w piekarniku nagrzanym do temperatury 180 st., wcześniej obficie skrapiając oliwą z oliwek, uważając, by się nie przypalił.

Pomidory (kilogram) sparzamy, obieramy ze skórki, kroimy w kostkę, a następnie przekładamy na sitko umieszczone na misce i solimy. Pozostawiamy je na pół godziny. Po tym czasie do powstałego sosu dodajemy drobno posiekaną szalotkę, dwa ząbki czosnku przeciśnięte przez praskę, musztardę Dijon (pół łyżeczki) oraz ocet winny, biały lub czerwony (dwie łyżki). Na koniec, cały czas mieszając, dolewamy dobrej jakości oliwę (pół szklanki), doprawiamy solą i pieprzem.

W dużej misce łączymy grzanki z pomidorami i dressingiem. Dodajemy posiekaną bazylię, w razie potrzeby solimy i pieprzymy, po czym odstawiamy na pół godziny, by pieczywo wchłonęło wszystkie smaki.

Oczywiście naszą panzanellę możemy wzbogacić także innymi składniami, np. pokrojonym w cienkie plasterki ogórkiem, papryką czy kaparami. Wszystko zależy od fantazji i preferencji smakowych.

Wybrane dla Ciebie

Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć