Jak wybrać najlepsze płatki śniadaniowe?

Gdy do miseczki trafiają płatki i mleko, wydaje nam się, że śniadanie będzie zdrowe i pożywne. I faktycznie takie jest – pod warunkiem, że kupione przez nas płatki mają właściwy skład. Na jakie składniki powinnyśmy zwrócić uwagę? Jakich płatków unikać? Co podawać dzieciom na śniadanie?

Wybór płatków śniadaniowych jest ogromny. Z czekoladą, miodem, cynamonem, karmelem. W kształcie kółeczek, kwadracików, kulek, łódeczek. Ciemnobrązowe, złote, jasnożółte, różnokolorowe. Z kawałkami suszonych owoców, orzechów albo czyste. Naprawdę jest w czym wybierać! Trudno się dziwić, że – jak obliczono – Polacy na płatki śniadaniowe wydają blisko 750 ml zł w ciągu roku. Można z nich przygotować szybki posiłek, który smakuje zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Część z nas zalewa płatki gorącym, a część chłodnym mlekiem. Niektórzy płatki śniadaniowe traktują jako przekąskę, wyjadając je prosto z opakowania.

Skład płatków

Wzięliśmy pod lupę jedne z najpopularniejszych płatków – kukurydziane Corn Flakes (Nestlé). Oto ich skład: grys kukurydziany (98,6 proc.), cukier, sól, glukoza, ekstrakt słodowy jęczmienny, regulator kwasowości: fosforany sodu. Substancje wzbogacające: witaminy [niacyna, kwas pantotenowy, ryboflawina (B2), witamina B6, kwas foliowy]. Czym jest grys kukurydziany? To produkt otrzymywany w wyniku usunięcia zarodka – zawiera duże elementy bielma i nie ma substancji barwiących oraz konserwujących. Grys jest tani, dlatego producenci płatków chętnie z niego korzystają. Na szczęście jest on źródłem błonnika, witamin z grupy B i E.

Przyjrzeliśmy się składowi również popularnych cynamonowych płatków Cini Minis (Nestlé): mąki [pszenna pełnoziarnista (31,5 proc.), ryżowa], cukier, olej palmowy, skrobia kukurydziana, glukoza, syrop glukozowy, maltodekstryna, sól, cynamon, regulator kwasowości (fosforan trójsodowy), emulgatory (lecytyna sojowa, mono- i diglicerydy kw. tłuszczowych), barwniki (karmel amoniakalny, annato), aromat, przeciwutleniacz (mieszanina tokoferoli). Substancje wzbogacające: witaminy i składniki mineralne (witamina C, niacyna, kwas pantotenowy, witamina B6, witamina B2, witamina B1, kwas foliowy, witamina B12, wapń, żelazo).

Spór o olej palmowy

Wnioski? W płatkach śniadaniowych bardzo wysoko na liście składników znajduje się cukier. Jednak o ile skład Corn Flakesów jest całkiem przyzwoity, to przy składzie Cini Minis warto na chwilę się zatrzymać. Zawiera on olej palmowy – do niedawna był na cenzurowanym jako źródło tłuszczów nasyconych, które rzekomo mogą podnosić poziom złego cholesterolu i powodować miażdżycę. Z drugiej strony olej palmowy korzystnie wpływa na naszą odporność i wzrok, a najnowsze badania wykazały, że tłuszcze nasycone wcale nam nie szkodzą. Zdaniem naukowców spożywanie tłuszczów nasyconych nie ma związku z częstością zachorowań na schorzenia serca.

Ale już kolejne składniki Cini Minis mogą budzić wątpliwości. Syrop glukozowy (dokładnie glukozowo-fruktozowy) to oczyszczony i zagęszczony wodny roztwór cukrów prostych. Jego spożywanie powoduje szybkie tycie i może przyczynić się do otyłości, a przy tym podwyższa poziom trójglicerydów i cholesterolu, zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, może też powodować zaćmę cukrzycową. A przy tym nie ma żadnych właściwości odżywczych. Cukrem jest też glukoza. Inny składnik, maltodekstrynę, pozyskuje się w procesie częściowej hydrolizy skrobi. Używana jest jako substancja wypełniająca i zagęszczająca. Ma wysoki indeks glikemiczny. Nie zaleca się jej osobom dbającym o linię i z tendencją do tycia oraz diabetykom.

Pełne ziarno na plus

Pamiętajmy, że skład rozciągający się na kilka linijek powinien wzbudzić nasze zainteresowanie – im mniej składników umieszonych na etykiecie, tym lepiej! Plusem płatków Cini Minis jest zastosowanie mąki pszennej pełnoziarnistej (czyli razowej) i ryżowej. Mąka razowa jest nieoczyszczona, dlatego zawiera cenne składniki, m.in. błonnik, witaminy i minerały. Nie można jej jednak jeść w przypadku nietolerancji glutenu. Mąka ryżowa jest zdrowa, pod warunkiem że zrobiona jest z ryżu ciemnego – zawiera wtedy bardzo cenne dla naszego zdrowia związki oraz pięciokrotnie więcej błonnika niż mąka ryżowa biała, która powstaje z ryżu oczyszczonego.

Wątpliwe E i sporo kalorii

Gdy przeanalizowaliśmy skład innych płatków, również znaleźliśmy w nich barwniki, emulgatory, sól. Nie wszystkie takie składniki są złe, jednak np. barwnik annato (E160b) – choć otrzymywany jest naturalnie z nasion drzewa tropikalnego arnoty właściwej – może u osób wrażliwych powodować alergie skórne. Jego dozwolone maksymalne dzienne spożycie wynosi 2,5 mg na 1 kg masy ciała. Karmel amoniakalny to kolejny z barwników – jego nadmierne spożycie może powodować problemy żołądkowe i nadpobudliwość. Tosforan trójsodowy (E339) jest natomiast wykorzystywany, by produkt nie wysychał zbyt szybko, jednak spożyty w dużych ilościach może upośledzić trawienie.

A co z substancjami wzbogacającymi, czyli witaminami dodawanymi do płatków? Z jednej strony dobrze, że są, z drugiej jednak nie zapominajmy, że to składniki syntetyczne, a nie pochodzące z naturalnych źródeł. Mogą się zatem wchłaniać gorzej niż witaminy pochodzenia naturalnego. Pamiętajmy też o kaloryczności – im więcej sztucznych składników i cukru, tym większa wartość energetyczna. Porcja (30 g) czekoladowych kuleczek Nesquik (bez mleka) ma prawie 115 kcal i blisko 24 g węglowodanów. Taka sama porcja płatków Cheerios ma 111 kcal i 22,6 g węglowodanów. Co ciekawe, również 30 g płatków Corn Flakes ma mniej więcej tyle samo kcal i węglowodanów.

Podsumowujemy

Popularne płatki śniadaniowe nie są tak zdrowe, jak mogłoby się wydawać. Jeśli masz swoje ulubione, przyjrzyj się ich składowi. Pamiętaj, że im wyżej dany składnik znajduje się na liście, tym jest go więcej. Unikaj płatków z dużą ilością cukru i niepokojąco brzmiących dodatków, które budzą twoje wątpliwości. Dobrym pomysłem jest zastąpienie słodkich płatków zdrowym musli, najlepiej ekologicznym – musli owsiane (Organic) mają w składzie: płatki pełnoziarniste owsiane, owoce suszone 25 proc. (rodzynki, morele, daktyle, figi, śliwki), słonecznik, sezam, pestki dyni, siemię lniane, a wszystkie produkty są pochodzenia ekologicznego.

Słodkie płatki nie powinny być podstawą codziennego jadłospisu dziecka. Można je podawać, ale od czasu do czasu. Jeśli jednak serwujesz je na śniadanie, zadbaj o to, by twoja pociecha zjadła też coś pożywnego – kanapkę z chleba pełnoziarnistego, świeże owoce, twaróg, jajko, jogurt naturalny, chudą wędlinę itp. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest natomiast zakup wspomnianego musli albo ugotowanie owsianki. Spożywanie płatków owsianych dobrze wpływa na przemianę materii, dzięki czemu nie czujemy głodu przez dłuższy czas. Są też one świetnym źródłem witamin i pierwiastków. Owsiankę można podać z owocami, bakaliami, orzechami, miodem, wiórkami kokosowymi – będzie smacznie i zdrowo. Można wybrać też inne płatki – żytnie, lniane, ryżowe, jęczmienne, orkiszowe itp.

Ewa Podsiadły-Natorska/mmch/kuchnia.wp.pl

Pomysły na proste śniadanie z 6 składników