Używasz zamiast cukru? Może podwyższać ryzyko zawału serca i udaru mózgu
Niedawne badania sugerują związek między spożyciem erytrolu, popularnego zamiennika cukru, a zwiększonym ryzykiem rozwoju problemów ze zdrowiem naczyń krwionośnych w mózgu. Zmiany wywołane słodzikiem mogą potencjalnie zwiększać ryzyko udaru.
Według naukowców z University of Colorado Boulder erytrol może negatywnie wpływać na funkcje komórkowe niezbędne do utrzymania zdrowia naczyń krwionośnych mózgu. Wyniki badań, które ukazały się na łamach pisma "Journal of Applied Physiology", sugerują, że erytrol zwiększa stres oksydacyjny, zakłóca sygnalizację tlenku azotu, zwiększa produkcję peptydów zwężających naczynia krwionośne i zmniejsza zdolność rozpuszczania skrzepów w komórkach śródbłonka ludzkiego mózgu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ciasto z włosami anielskimi? Brzmi dziwnie, smakuje obłędnie
Erytrol to popularny zamiennik cukru
Erytrol, określany też jako erytrytol lub erytryt, to popularny zamiennik cukru. Jest w około 70 proc. tak słodki jak cukier o tej samej masie, ale ma znacznie mniej kalorii. W 100 gramach produktu zawartych jest około 30 kalorii, a wartość indeksu glikemicznego wynosi zero. Słodzik nie powoduje próchnicy, jednak możliwy jest efekt przeczyszczający po jego spożyciu – zwłaszcza w sytuacji, gdy przekroczymy dopuszczalną dzienną dawkę wynoszącą 50 gramów. Erytrol nie jest metabolizowany w organizmie i niemal w całości jest wydalany.
Erytrol występuje w środowisku naturalnym, np. w niektórych owocach, jak winogrona, a nawet w grzybach. Jest również syntetyzowany endogennie z glukozy i fruktozy. Ale przede wszystkim jest produkowany przemysłowo i dodawany do żywności. Staje się coraz bardziej powszechnym składnikiem napojów i produktów spożywczych reklamowanych jako pomoc w odchudzaniu. Jest promowany jako zdrowsza alternatywa dla cukru dla osób z otyłością, cukrzycą lub zespołem metabolicznym.
Obawy dotyczące bezpieczeństwa erytrytolu nasiliły się po badaniach naukowców z Cleveland Clinic w Ohio sprzed dwóch lat, w których naukowcy wykazali, że spożycie erytrolu może wiązać się z podwyższonym ryzykiem zawału serca i udaru mózgu. Ta sama grupa odkryła również, że picie napojów zawierających erytrytol prowadzi do zwiększonej reaktywności płytek krwi — potencjalnego czynnika przyczyniającego się do powstawania zakrzepów krwi. Inne badania również wykazały możliwy związek między erytrolem a ryzykiem rozwoju chorób serca. Jednak do tej pory nie wiadomo było do końca, jak słodzik wpływa na funkcjonowanie naczyń krwionośnych na poziomie komórkowym.
Zmiany wywołane erytrolem
W swoich pracach naukowcy z University of Colorado Boulder sprawdzili, jak narażenie na erytrol wpływa na komórki śródbłonka mózgu. Najpierw wyhodowali komórki śródbłonka w laboratorium, a następnie wystawili je na działanie słodzika w ilościach równoważnych spożyciu typowego napoju słodzonego erytrolem (około 30 gramów). Komórki kąpały się w roztworze z erytrolem przez trzy godziny. Badacze powtórzyli eksperyment pięć razy.
Okazało się, że komórki wystawione na działanie erytrytolu wykazywały znaczny wzrost stresu oksydacyjnego. Poziomy reaktywnych form tlenu wzrosły o około 75 proc. w porównaniu z grupą kontrolną komórek śródbłonka, której nie narażono na kontakt z erytrolem. Wzrosły przy tym poziomy dwóch kluczowych enzymów antyoksydacyjnych, co sugeruje, że komórki reagowały na dodatkowy stres oksydacyjny.
Co więcej, spadła o blisko 20 proc. produkcja tlenku azotu – cząsteczki, która jest niezbędna do rozluźnienia i rozszerzenia naczyń krwionośnych. Zwiększona za to została produkcja peptydów zwężających naczynia krwionośne. Badacze dostrzegli również, że erytrol zmniejsza zdolność rozpuszczania skrzepów w komórkach śródbłonka. Przyznali, że zwiększony stres oksydacyjny i obniżone poziomy tlenku azotu mogą przyczyniać się do zwiększonego ryzyka chorób naczyniowych i zdarzeń, takich jak udar mózgu.
Eksperci radzą unikać erytrolu
Po eksperymentach naukowcy doszli do wniosku, że ekspozycja na erytrytol zakłóca wiele mechanizmów niezbędnych do utrzymania zdrowia śródbłonka w mózgu. Chociaż badania przeprowadzono na komórkach hodowanych w laboratorium i mogą one nie w pełni odzwierciedlać fizjologię człowieka, to badacze wskazują, że wpisują się we wcześniejsze ustalenia dotyczące zwiększonego ryzyka zawału serca i udaru mózgu.
– Erytrytol wywołuje wzrost szkodliwych cząsteczek zwanych reaktywnymi formami tlenu (ROS), które powodują uszkodzenia komórkowe. Szczególnie niepokojące jest, gdy te reaktywne formy tlenu powodują uszkodzenia tkanki nerwowej, co może prowadzić do zwiększonego tempa spadku funkcji poznawczych. Mogą też powodować uszkodzenia w różnych układach narządów, co prowadzi do szeregu procesów chorobowych. Organizm próbuje się przed tym chronić, zwiększając swoje wewnętrzne mechanizmy obronne, ale podwyższony stres pozostaje – powiedział Thomas M. Holland z Rush University, który nie brał udziału w badaniach.
I dodał:
– To badanie oferuje cenne informacje na temat potencjalnych zagrożeń ze strony erytrytolu dla zdrowia naczyń krwionośnych mózgu, szczególnie dla osób, które chcą poprawić lub chronić swoje funkcje naczyniowe i poznawcze. Wyniki podważają postrzeganie erytrytolu jako nieszkodliwego substytutu cukru i podkreślają potrzebę umiaru, szczególnie u osób z czynnikami ryzyka chorób naczyniowych.
Naukowcy podkreślają, że należy przeprowadzić dalsze badania nad tym zamiennikiem cukru. Radzą też ograniczyć spożycie erytrolu lub go w ogóle unikać i wybierać to, co wydaje się być bezpieczniejszymi słodzikami, jak miód lub słodziki na bazie owoców.
– Chociaż erytrytol jest szeroko stosowany w produktach bez cukru, które są reklamowane jako zdrowsze alternatywy, potrzeba więcej badań, aby w pełni zrozumieć jego wpływ na zdrowie naczyń krwionośnych – powiedział Auburn Berry z University of Colorado Boulder, pierwszy autor badania.
Źródło: Science X Network, Medical News Today
