Kasza, mąka, płatki jaglane, czyli proso w kuchni

Ludzkość zna proso od tysięcy lat. A jednak w ostatnim czasie było to zboże niedoceniane. Otrzymywane z niego produkty odznaczają się wysoką wartością odżywczą. Jaglana może być kasza, mąka, płatki, mleko, przekąski. Warto znaleźć dla nich miejsce w kuchni. Nie dość, że są zdrowe, to jeszcze można wykorzystać je na dziesiątki sposobów.

Kasza, mąka, płatki jaglane, czyli proso w kuchni
Źródło zdjęć: © 123RF

Proso to roślina jednoroczna, należąca do rodziny wiechlinowatych, której gatunkiem typowym jest proso zwyczajne. Najstarsze pozostałości prosa w osadach ludzkich odkryto w Chinach - pochodzą z okresu 5000-7000 lat p.n.e. Zboże uprawia się w wielu krajach świata, również w Polsce. Przez lata było niedoceniane, ostatnio jednak wróciło do łask, a powierzchnia jego uprawy wzrosła.

Proso zawiera 10-12 proc. białka oraz witaminy z grupy B. Witamina B1 (tiamina)
odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Gdy jej nam brakuje, pojawia się rozdrażnienie, zmęczenie, problemy z koncentracją, bezsenność, problemy z trawieniem. Z kolei witamina B2 (ryboflawina) uczestnicy w przemianie materii, funkcjonowaniu narządu wzroku i układu nerwowego. Na uwagę zasługuje też obecność witaminy B6 (pirydoksyny), która bierze udział w przemianach aminokwasów, wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego i odpornościowego. Cenna w prosie jest również witamina E (tzw. eliksir młodości).

W produktach jaglanych znajdują się sole mineralne, m.in. potas, fosfor, sód, wapń, brom, magnez, a także rzadko występująca w żywności krzemionka. Wszystkie te składniki sprawiają, że produkty otrzymywane z prosa to bardzo zdrowa żywność. Cenna w prosie jest lecytyna, która usprawnia koncentrację i pamięć, reguluje także poziom cholesterolu.

Sztandarowym produktem jaglanym jest kasza pozyskiwana z łuskanego ziarna prosa. Inna jej nazwa to jagły albo krupy. Określana jest mianem "królowej kasz". To żywność ekologiczna i tzw. superfood (superprodukt). Jest lekkostrawna, zasadotwórcza i nie zawiera glutenu. Dostarcza ok. 320-340 kcal w 100 g, jest więc bardzo dobrym źródłem energii, a przy tym na długo zasyca. Główny składnik energetyczny w kaszy jaglanej to skrobia, jest ona jednak delikatniejsza niż ta występująca np. w kaszy jęczmiennej. Kaszę jaglaną można podawać niemowlętom. Jest w niej jednak mniej błonnika niż w innych zbożach.

Kasza jaglana działa na organizm przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo i wysuszająco (dlatego pomaga na przeziębienie), wzmacnia stawy, korzystnie oddziałuje na funkcjonowanie układu nerwowego, zapewnia zdrowe włosy, skórę i paznokcie, reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową. Medycyna chińska zwraca uwagę na ocieplające właściwości.

Ten rodzaj kaszy gotuje się szybko. Najpierw należy ją przelać na sicie, najlepiej dwukrotnie, wrzątkiem - chodzi o to, by straciła goryczkę. Następnie wsypujemy ją do garnuszka i zalewamy wrzątkiem (w proporcji 2 szklanki wody na 1 szklankę kaszy). Można posolić do smaku. Gotować pod przykryciem, bez mieszania, na małym ogniu przez ok. 10-15 minut, aż kasza wchłonie wodę. Tak ugotowany przysmak może być jedzony i na słono, i na słodko. Pasuje do drugiego dania (zamiast ryżu, ziemniaków), zup, można zrobić z niej kopytka, ciasto, placki, pasztet, budyń, knedle, koktajl (świetnie łączy się z bananem i mlekiem, np. roślinnym). Niektórzy gotują kaszę jaglaną na wodzie albo mleku, dorzucają do niej bakalie, owoce, orzechy i jedzą taki przysmak na śniadanie, lunch lub podwieczorek.

Wśród zdrowej żywności znajdziemy jeszcze inne produkty jaglane. Z ziarna prosa uzyskuje się mąkę, która ma charakterystyczny słodko-gorzkawy posmak. Można ją łączyć z mąką ryżową albo pszenną. Jest bardzo dobra do przyrządzania ciasteczek, wypieków, naleśników, pierogów, kopytek. Nadaje się do zagęszczania potraw. Z mąki jaglanej zrobimy smaczne i zdrowe pieczywo. Na rynku dostępne są również chrupki jaglane, które mają w składzie grysik jaglany (kaszę mannę jaglaną) i sól morską. Również grysik jaglany dostępny jest w sprzedaży - poleca się go przede wszystkim dzieciom, osobom chorym, mającym problemy żołądkowe, nietolerującym glutenu.

Niektóre sklepy ekologiczne oferują bioprodukty dla dzieci - wśród nich na uwagę zasługuje kaszka pełnoziarnista jaglana. Nie zawiera glutenu, cukru ani mleka. W składzie często ma owoce, np. jabłka i gruszki. Do diety warto włączyć także płatki jaglane - można ugotować je na wodzie albo mleku, wsypać do jogurtu albo wykorzystać do panierowania. Podobne przeznaczenie mają zdrowe jaglane otręby.

A czym jest mleko jaglane sprzedawane w sklepach ze zdrową żywnością? To napój roślinny otrzymywany z prosa. W składzie, oprócz tego zboża, zwykle ma wodę, sól morską i olej słonecznikowy. Można robić z niego koktajle, dodawać do kaszek, zup, serwować na śniadanie albo wykorzystywać do przygotowania zdrowych deserów. Ewa Podsiadły-Natorska/mp/WP Kuchnia

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Przed urlopem straszyli ją drożyzną w Chorwacji. Pokazała, ile zapłaciła za lody
Przed urlopem straszyli ją drożyzną w Chorwacji. Pokazała, ile zapłaciła za lody
Wystarczy garść dziennie. Chronią mózg, opóźniają starzenie i pomagają zasnąć
Wystarczy garść dziennie. Chronią mózg, opóźniają starzenie i pomagają zasnąć
Kiedy można jeść słodycze? Zdaniem dietetyków tylko jedna pora jest odpowiednia
Kiedy można jeść słodycze? Zdaniem dietetyków tylko jedna pora jest odpowiednia
Odpowiednia dieta, sprawi, że kleszcze będą cię omijać? Wyjaśnijmy to raz na zawsze
Odpowiednia dieta, sprawi, że kleszcze będą cię omijać? Wyjaśnijmy to raz na zawsze
Tak reagują twoje jelita, kiedy popijasz posiłek wodą. Mało kto ma pojęcie
Tak reagują twoje jelita, kiedy popijasz posiłek wodą. Mało kto ma pojęcie
Ścieram na tarce i dodaję do posiekanego mięsa. Nikt nawet nie pyta o zwykłe kotlety mielone
Ścieram na tarce i dodaję do posiekanego mięsa. Nikt nawet nie pyta o zwykłe kotlety mielone
Serek wiejski czy jogurt grecki? Dietetycy wskazali, po który lepiej sięgać
Serek wiejski czy jogurt grecki? Dietetycy wskazali, po który lepiej sięgać
Polacy chętnie piją wodę z cytryną. O tych negatywnych skutkach mało kto wie
Polacy chętnie piją wodę z cytryną. O tych negatywnych skutkach mało kto wie
Dorzucaj do sałatek i past kanapkowych. Wspomagają trawienie, wzmacniają serce
Dorzucaj do sałatek i past kanapkowych. Wspomagają trawienie, wzmacniają serce
Czy gotowane kolby kukurydzy są faktycznie zdrowe? Wyjaśnijmy to raz na zawsze
Czy gotowane kolby kukurydzy są faktycznie zdrowe? Wyjaśnijmy to raz na zawsze
Jest śmiertelnie trująca. Chętnych, by spróbować nie brakuje
Jest śmiertelnie trująca. Chętnych, by spróbować nie brakuje
Masz ochotę na słodkie? Twój organizm w ten sposób podnosi alarm
Masz ochotę na słodkie? Twój organizm w ten sposób podnosi alarm