Propan - E944
Propan znany jest od ponad wieku i odnalazł zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, także w technologii żywności. Chociaż pamiętamy go przede wszystkim z lekcji chemii, to warto wiedzieć, że to także dodatek do żywności o symbolu E944. W jakich produktach spożywczych odnajdziemy propan i czy jest to substancja bezpieczna dla zdrowia?
Co to jest propan E944?
Propan został odkryty w 1910 roku przez Waltera Snellinga, chemika amerykańskiego pochodzenia, który wyodrębnił tę substancję podczas analizowania składu chemicznego benzyny. Rok później badacz dokonał syntezy propanu w czystej postaci. W 1912 roku po raz pierwszy zamontowano domową instalację z propanem, a Walter Snelling odkrył, że propan można zamienić w ciecz, którą można by przechowywać w butelkach i w ten sposób opracował komercyjny sposób na ogrzanie domóww Stanach Zjednoczonych. Od tamtych wydarzeń minęło już pond 100 lat. Dziś użycie propanu jest powszechne w wielu gałęziach przemysłu, również w technologii żywności.
Jakie właściwości ma propan?
Propan to nasycony węglowodór, o postaci bezbarwnego i bezwonnego gazu, który jest cięższy od powietrza. Nie rozpuszcza się w wodzie, za to jest rozpuszczalny w eterze di etylowym i etanolu. Propan to produkt uboczny podczas otrzymywania gazu ziemnego i rafinacji ropy naftowej. Najczęściej jednak uzyskuje się go z krakowania ropy naftowej. Spalony propan rozkłada się na wodę i dwutlenek węgla.
W technologii żywności propan został zakwalifikowany do dodatków pozostałych. Wykorzystywany jest głównie przy produkcji olejów roślinnych i emulsji wodnych w aerozolu. W przetwórstwie żywności kryje się pod numerek E944.Jest to alkan o wzorze C3H8, który pełni funkcję gazu nośnego i spulchniającego.
Czy propan jest substancją bezpieczną dla zdrowia?
W przypadku propanu, nie zostało określone jego dzienne, maksymalne, bezpieczne użycie. Propan jest stosowany w technologii żywności, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych. Uznawany jest za substancję nieszkodliwą dla zdrowia, jednak może być stosowany w minimalnej dawce, która jest niezbędna do osiągnięcia wybranego celu technologicznego.
Czy powinniśmy obawiać się konserwantów?
Jest ich ponad 1500 i odnajdziemy je w niemal wszystkich produktach spożywczych. Konserwanty – bo o nich mowa – to substancje, które wpływając na właściwości żywności, czynią ją na dłużej świeżą i chronią ją przed wpływem patogennych mikroorganizmów. Jednak, mimo iż z technologicznego punktu widzenia, użycie konserwantów w żywności jest uzasadnione, nadal z nieufnością czytamy etykiety.
Warto wiedzieć, że nim jakaś substancja zostanie dopuszczona do przetwórstwa żywności, najpierw zostaje gruntownie przebadana i w takich ilościach, w jakich zostaje użyta, nie może być toksyczna. Jednak wszechobecność takich dodatków do żywności sprawia, że ilości te się kumulują. Dlatego też uważnie sprawdzajmy skład produktu, tak aby uniknąć substancji, na którą jesteśmy uczuleni. W przypadku propanu jego przedawkowanie może mieć działanie narkotyczne i neurotoksyczne.
Zastosowanie propanu poza przemysłem spożywczym
Mimo iż w technologii żywności, propan wykorzystywany jest jedynie przy produkcji olejów roślinnych i emulsji wodnych w aerozolu, to w innych gałęziach przemysłu to dość popularna substancja. Propan wykorzystuje się chociażby do zasilania w urządzeniach o dużym poborze gazu, są to na przykład palniki, nagrzewnice czy parasole grzewcze. Substancja ta wykorzystywana jest jako paliwo w wielu procesach przemysłowych, jak chociażby w obróbce i cięciu metali, w pracach dekarskich i instalacyjnych. Propan wykorzystywany jest także jako gaz nośny w kosmetykach w aerozolu.
Kornelia Ramusiewicz