Co znajdziemy w kawie zbożowej
W czasach PRL-u była pogardliwie traktowanym zamiennikiem niedostępnej w sklepach kawy naturalnej. Dziś zaczynamy doceniać, że dostarcza organizmowi cennych substancji odżywczych. Dobrze przygotowana kawa zbożowa może być również bardzo smacznym urozmaiceniem śniadania czy deseru.
Oprócz zbliżonego wyglądu i aromatu, popularna zbożówka ma niewiele wspólnego z kawą naturalną. To produkt powstający z palonych ziaren żyta, pszenicy lub jęczmienia, a czasem także korzenia mniszka, buraka cukrowego czy ususzonych liści cykorii.
To ostatnie warzywo odegrało znaczącą rolę w historii kawy zbożowej, która pojawiła się w Polsce pod koniec XVIII w. W 1818 r. bracia Ferdynand i Wilhelm Bohm uruchomili na przedmieściach Włocławka fabrykę, w której przetwarzano sprowadzaną z Holandii cykorię, wykorzystywaną m.in. do produkcji napoju przypominającego w smaku bardzo drogą wówczas kawę sprowadzaną z Ameryki Południowej.
Aromatyczny proszek rozpuszczany w wodzie lub mleku szybko zyskał dużą popularność w naszym kraju. Po II wojnie światowej stał się produktem spożywanym masowo, ponieważ był jedynym dostępnym w sklepach zamiennikiem nieosiągalnej kawy. Z tego też powodu po 1989 r. zapomnieliśmy o zbożówce, zachwycając się egzotycznymi ziarnami z plantacji w Brazylii czy Kolumbii. Na szczęście w ostatnich latach znów wzrasta zainteresowanie kawą zbożową, która okazuje się nie tylko smacznym, ale i bardzo zdrowym napojem.
Napój pełen zdrowia
Kawa zbożowa dostarcza organizmowi wielu cennych substancji. W składzie większości tego typu produktów oferowanych na polskim rynku znajdziemy wspomnianą już cykorię, która wspomaga procesy trawienia, reguluje pracę jelit i pobudza łaknienie.
Zbożówka to także bogactwo błonnika (obniża poziom cholesterolu, poprawia perystaltykę jelit i wzmaga uczucie sytości), magnezu (obniża poziom stresu, przywraca równowagę psychiczną, działa kojąco na nerwy), selenu (reguluje aktywność hormonów tarczycowych i wzmacnia odporność) oraz witamin z grupy B ( wspomagają układ odpornościowy, poprawiają samopoczucie, pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu mózgu i są niezbędne w procesie przemiany białek).
Ważnym składnikiem kawy zbożowej jest inulina – naturalny prebiotyk wspomagający wchłanianie wapnia, będący też doskonałą pożywką dla mikroflory jelitowej.
Dużą zaletą produktu jest również obecność w nim związków zwanych polifenolami. Charakteryzują się silnym działaniem antyoksydacyjnym oraz przeciwnowotworowym. Polifenole usuwają z organizmu wolne rodniki, które mogą uszkadzać tkanki i przyspieszać proces starzenia się organizmu.
Kawa bez kofeiny
Napój powinny wprowadzić do jadłospisu osoby dbające o linię. W jego składzie nie znajdziemy tłuszczu, a dzięki dużej zawartości błonnika napój przyspiesza pracę przewodu pokarmowego i zmniejsza wchłanianie cukrów z pożywienia. Jest także dość niskokaloryczny – 100 g gotowej kawy zbożowej bez mleka i bez cukru, dostarcza od 5 do 50 kalorii.
Zbożówka z dodatkiem mleka wykazuje większą kaloryczność, ale jednocześnie poprawia przyswajalność wapnia i magnezu przez organizm (w przeciwieństwie do kawy naturalnej, która sprzyja wypłukiwaniu magnezu).
Napój nie zawiera kofeiny, dlatego mogą po niego sięgać kobiety ciężarne, karmiące czy dzieci. Jako zamiennik tradycyjnej kawy zalecany jest także osobom z nadciśnieniem, nadkwasotą, owrzodzeniem przewodu pokarmowego, niewydolnością wątroby, nerek czy jelit.
Niewiele jest przeciwskazań do picia kawy zbożowej. Powinny jej unikać tylko osoby uczulone na gluten.
Smakuje i rozgrzewa
W sklepach znajdziemy kawy różniące się składem mieszanek zbożowych oraz formą (może być granulowa, ekspresowa w torebkach lub tradycyjna sypka przeznaczona do zaparzenia). Producenci często wzbogacają ją witaminami, zwiększoną dawką magnezu, cukrem, wanilią, a nawet prażonym figami. W wyspecjalizowanych sklepach internetowych znajdziemy nawet kapsułki do ekspresu z produkowaną we Włoszech zbożówką, której smak jest bardzo zbliżony do klasycznego espresso.
Kawa zbożowa to znakomita baza do stworzenia przepysznych napojów. Wystarczy dodać do niej miód, cynamon, syrop klonowy, słód jęczmienny albo kostkę czekolady. Taka mikstura na pewno rozgrzeje nas w jesienny lub zimowy wieczór. Jeśli szukamy ochłody możemy podać napój z gałką lodów śmietankowych, który będzie pysznym deserem.
Niektórzy wykorzystują zbożówkę do przyrządzania smacznego ciasta. Proszek kawowy miesza się mąką, dzięki czemu wypiek nabiera charakterystycznego aromatu.
Rafał Natorski/mmch/kuchnia.wp.pl