Niedoceniana kasza gryczana
O tej porze roku szczególnie chętnie szukamy sposobów na uporanie się z wszechogarniającym zimnem. Pomoże nam w tym nie tylko ciepłe ubranie czy aktywność fizyczna, ale również odpowiednia dieta, bogata w produkty rozgrzewające organizm od środka. Co warto wprowadzić do jadłospisu?
Już od wieków była ceniona za właściwości rozgrzewające, dlatego zimą często gościła na stołach zarówno w chłopskich chatach, jak i szlacheckich dworach. Kasza gryczana to także skarbnica błonnika, ale także magnezu, żelaza, węglowodanów, łatwo przyswajalnego białka czy kwasu foliowego. Idealnie komponuje się z daniami mięsnymi, np. zrazami, wszelkimi gulaszami czy sosami np. grzybowymi. Po połączeniu jej z twarogiem i przyprawami otrzymamy pyszny farsz do naleśników, pierogów lub gołąbków. Warto też przyrządzić kotlety z kaszy, jajek, podsmażonych pieczarek i sera żółtego.
Zobacz także: niebieska herbata na rozgrzanie
Kardamon
Nasiona rośliny pochodzącej z tropikalnych lasów południowo-wschodniej Azji są uznawane za jedną z najstarszych przypraw świata, do dziś cenioną za korzenny aromat z nutką kamfory, cytrusów i pieprzu. Kardamon nie tylko rozgrzewa, ale również działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie, pomaga uporać się z infekcjami, którym towarzyszy ból gardła, kaszel lub katar. Przyprawą można doprawiać herbatę, kawę czy rozmaite napoje mleczne. Dobrze komponuje się z potrawami z ryżu i jest obowiązkowym składnikiem wielu słynnych dań orientalnych, np. rogan josh, czyli aromatycznej duszonej jagnięciny.
Zobacz także: ekspresowe i sycące dania w 15 minut
Pstrąg
Mięso tej ryby wykazuje właściwości rozgrzewające, zawiera dużo łatwo przyswajalnego białka, witamin (A, D i E), cennych mikroelementów (np. selenu i jodu), a także bardzo potrzebnych organizmowi nienasyconych kwasów tłuszczowych, które wspomagają pracę układu krążenia i nerwowego, usprawniają pamięć, a nawet działają odmładzająco.
Pstrąg uchodzi za jedną z najsmaczniejszych ryb słodkowodnych. Najprościej przyrządzić go na sposób francuski, czyli upiec w folii z cytryną, ewentualnie gałązką tymianku. Lekkie i smaczne danie z pewnością polepszy nasze samopoczucie w chłodny zimowy dzień.
Skórka pomarańczy
W niej kryje się najwięcej błonnika pokarmowego i witaminy C. Pomarańczowa skórka uchodzi też za produkt o dużych walorach rozgrzewających. Możemy ją ścierać lub kandyzować (wyszorowaną i wyparzoną skórkę, najlepiej z pomarańczy pochodzącej z upraw ekologicznych, kroimy w kosteczkę, zalewamy wrzącą wodą i gotujemy ok. 5 minut, a następnie przez trzy kwadranse w wodzie z cukrem). To świetny dodatek do ciast, deserów czy lodów. Starta skórka tworzy również bardzo ciekawe połączenie z daniami wytrawnymi, mięsami, sosami oraz sałatkami.
Jagnięcina
W Polsce spożywa się ją bardzo rzadko, choć rodzima jagnięcina, zwłaszcza podhalańska, słynie z niepowtarzalnego smaku, a także cennych właściwości odżywczych oraz rozgrzewających. To mięso lubi mocno aromatyczne przyprawy, świetnie komponuje się z nim czosnek, tymianek, rozmaryn, imbir, kurkuma lub chili. Bardzo prostym daniem są kotlety jagnięce, które przed smażeniem marynujemy w soku pomarańczowym, z dodatkiem tymianku, oliwy z oliwek, soli i pieprzu. Innym ciekawym pomysłem kulinarnym jest pilaw – danie z ryżu, jagnięciny smażonej na oliwie lub gotowanej w rosole, warzyw (cebuli, marchewki, ciecierzycy) i dużej ilości ostrych przypraw korzennych. Sposobów przygotowywania tej potrawy jest wiele. Jeden zakłada najpierw podsmażanie ryżu, a później dodanie do niego pozostałych składników. Inne przepisy sugerują, by ryż dodać do podsmażonego mięsa i całość dusić w bulionie aż do zredukowania płynu.
Papryczka chili
Zawarta w tej ostrej przyprawie kapsaicyna nie tylko pobudza wydzielanie ciepła, ale również znacznie przyspiesza tempo przemiany materii i powoduje wydzielanie endorfin, czyli hormonów szczęścia. Jednak warto też pamiętać, że spożywana w nadmiarze może powodować zaburzenia układu pokarmowego. Jednak odrobina chili na pewno nam nie zaszkodzi, dlatego zimą warto doprawiać nią potrawy, zarówno wytrwane (np. omlet z pomidorami), jak i słodkie, chociażby gorącą czekoladę.
Jarmuż
Chińska medycyna uznaje to warzywo, będące odmianą kapusty, za jeden z bardziej rozgrzewających produktów. Jarmuż jest odporny na mróz, a niska temperatura dodaje mu nawet walorów smakowych. To skarbnica błonnika, witamin czy sulforafanu, czyli związku stymulującego wytwarzanie przez organizm enzymów przeciwnowotworowych.
Świeży jarmuż świetnie pasuje do sałatek (np. z kukurydzą, awokado i rzodkiewkami), możemy go poddusić na maśle i zaserwować z makaronem czy jajkami sadzonymi albo wykonać z niego domowe chipsy (liście smarujemy oliwą i na kwadrans wkładamy do rozgrzanego piekarnika, po wyjęciu oprószamy solą morską).
Zobacz także: Jak kupować warzywa i owoce zimą? Proste zasady dobre dla zdrowia
Płatki owsiane
Już przed wiekami tego typu produkty zbożowe często gościły zimą na polskich stołach. Nic dziwnego, ponieważ płatki owsiane zawierają mnóstwo składników pokarmowych, które nie tylko rozgrzewają, ale dodają też sił i witalności, m.in. białka oraz cennych roślinnych tłuszczów nienasyconych. Duża dawka witamin z grupy B wspomaga nasz intelekt i łagodzi stres. Nasza propozycja: płatki owsiane zagotuj z mlekiem (może być roślinne, np. migdałowe) i bananem, a następnie dodaj suszoną żurawinę, daktyle czy ulubione orzechy. Smak owsianki warto wzmocnić odrobiną nierafinowanego oleju kokosowego.
Imbir
Nieprzypadkowo w Azji nazywany jest „gorącym korzeniem”. Właściwości rozgrzewające i piekący, lekko gorzki smak zawdzięcza substancjom żywicowym m.in. gingerolowi i zinferonowi. Dzięki nim przyspiesza też krążenie oraz skutecznie chroni przed infekcjami. Świeży imbir ma szerokie zastosowanie, pasuje między innymi do potraw słodkich i pikantnych, zup, pieczonej wieprzowiny, ryżu, a także deserów. Możemy go dodać do herbaty zamiast cytryny lub do przegotowanej wody z odrobiną miodu. Marynowany imbir to obowiązkowy dodatek do sushi, oczyszczający kubki smakowe i pozwalający delektować się bogactwem smaków.
Kawa zbożowa
Produkt z palonych ziaren żyta, pszenicy lub jęczmienia, a czasem także korzenia mniszka, buraka cukrowego czy ususzonych liści cykorii to świetna propozycja na zimne dni, ponieważ kawa zbożowa jest nie tylko zdrowa, ale i skutecznie rozgrzewa. Stanowi znakomitą bazę do stworzenia przepysznych napojów. Wystarczy dodać do niej miód, cynamon, syrop klonowy, słód jęczmienny albo kostkę czekolady. Niektórzy wykorzystują „zbożówkę” do przyrządzania smacznego ciasta. Proszek kawowy miesza się mąką, dzięki czemu wypiek nabiera charakterystycznego aromatu.