Przewodnik po bezglutenowych mąkach
Moda na niejedzenie produktów zawierających gluten pojawiła się w Polsce kilka lat temu i zyskuje coraz więcej zwolenników. Wprawdzie wielu specjalistów ds. żywienia człowieka przekonuje, że osoby, które nie cierpią na celiakię lub nietolerancję na gluten, nie powinny wykluczać go z diety, jednak słychać też, że dieta bezglutenowa jest zwyczajnie zdrowsza.
Wśród ambasadorów tej teorii jest np. wielu sportowców, którzy twierdzą, że rezygnacja z tego składnika, przełożyła się u nich na lepszą kondycję fizyczną i samopoczucie. Dieta bezglutenowa, dla jednych obowiązkowa, dla innych z wyboru, wiąże się ze sporymi ograniczeniami. Szczególnie dotkliwie widać to w polskiej kuchni, która słynie z białego pieczywa, klusek, pierogów i innych mącznych smakołyków. Tymczasem najpopularniejsze mąki jak pszenna czy żytnia są bardzo bogate w ten związek. Na szczęście osoby unikające glutenu nie muszą rezygnować z ulubionych dań. Wystarczy, że zmodyfikują przepis i sięgną po mąki bezglutenowe. Zanim udamy się na zakupy, poznajmy ich właściwości i zastosowanie. Warto też pamiętać, że mąki bezglutenowe można za sobą łączyć i, wykorzystując ich różne właściwości, tworzyć idealne dla naszych potrzeb mieszanki.
Mąka kukurydziana
Najbardziej popularna jest chyba mąka kukurydziana. Zawiera ona dużo błonnika, magnezu, cynku i witamin: A, B1, B6. Zbawiennie wpływa na trawienie, obniża poziom cholesterolu i działa wzmacniająco. W kuchni idealnie nadaje się do wyrobu ucieranych ciast, a także do ciasta kruchego. Wykorzystuje się ją również do produkcji pieczywa, w tym bardzo znanych tortilli, które są dodatkami do wszelkich dań kuchni meksykańskiej. Znakomite są również naleśniki zrobione na bazie mąki kukurydzianej. Miłośnicy polskiej kuchni przygotowując kopyta czy rozmaite kluski mogą nią zastąpić mąkę pszenną.
Mąka ryżowa
Mąka ryżowa to kolejny produkt, który warto wykorzystać na diecie bezglutenowej. Jest niskokaloryczna i doskonale reguluje przemianę materii - wspiera więc odchudzanie. Dodatkowo jest bogata w niacynę, która wpływa korzystnie na skórę, włosy i paznokcie. Niestety, jej wykorzystanie w kuchni jest dość ograniczone, bo po prostu słabo się lepi. W Azji robi się z mąki ryżowej ciasteczka, a także placki i makaron, który, przy odrobinie wysiłku, możemy przygotować także w domu.
Mąka z tapioki
Wytwarzana z manioku tapioka zaczyna coraz częściej gościć na naszych stołach. Nie ma wyraźnego smaku, ale jest łatwostrawna i zdrowa. Można ją kupić w postaci perełek, różnej wielkości. Najczęściej wykorzystuje się ją jako dodatek do koktajli mlecznych lub do zagęszczania sosów i zup. Mąka z tapioki po zaparzeniu staje się przezroczysta, więc zagęszczone nią sosy nadal pozostają przejrzyste.
Mąka z ciecierzycy
Mąkę wyrabia się ze wszystkich warzyw strączkowych, jednak najbardziej popularna i smaczna jest mąka z ciecierzycy. Zawiera duże ilości błonnika, więc jest znakomita dla osób na diecie odchudzającej oraz z problemami trawiennymi. Poza tym jest doskonałym źródłem, magnezu, wapnia oraz witamin z grupy B i folianów. Z mąki z ciecierzycy przygotujemy na przykład ciasto na pierożki indyjskie, czyli samosy. Jest znakomita jako składnik warzywnych kotletów mielonych czy pulpetów. Zagęszcza sosy, warto też używać jej do panierowania smażonych ryb czy warzyw.
Mąka gryczana
Mąka gryczana wyrabiana jest z ziaren gryki i ma bardzo charakterystyczny smak. Bardzo łatwo zrobić z niej naleśniki. W Rosji i na Ukrainie od wieków robi się z nich bliny, czyli grubsze od naszych naleśników placki, podawane z kwaśną śmietaną, grzybami czy kawiorem. Mąka ta ma dość ciemną barwę, więc i potrawy z niej będą ciemniejsze niż te z mąki pszennej. Gryka to fantastyczne źródło białka, błonnika, witamin z grupy B, magnezu i miedzi. Wpływa korzystnie na układ krążenia, zmniejsza poziom glukozy we krwi, reguluje metabolizm.
Mąka jaglana
Produkowana z prosa mąka jaglana ma właściwości identyczne, jak kasza jaglana, która uważana jest za jeden z najzdrowszych produktów spożywczych. Działa alkalizująco, dzięki czemu przywraca równowagę kwasową w organizmie. Ma też właściwości antyoksydacyjne i jest lekkostrawna. Mąka jaglana sprawdza się do przygotowania kruchych ciast i ciasteczek, naleśników, omletów, racuszków, spodów do tart, pieczywa i bułeczek.
Mąka kokosowa
Na sklepowych półkach znajdziemy również mąkę kokosową, wyrabianą z kokosowego miąższu. Charakteryzuje się ona delikatnym zapachem i smakiem kokosa. Jest bardzo bogata w błonnik i kwasy tłuszczowe. Polecana osobom na diecie odchudzającej. Mąkę koksową w kuchni wykorzystujemy głównie do słodkich wypieków: ciast, ciasteczek oraz naleśników i omletów. Możemy z niej również zrobić kluski i makarony.
Mąka z amarantusa
Bardzo modna mąka z amarantusa wyrabiana jest z szarłatu, jednej z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka. Po wiekach wraca ona na nasze stoły, bo jest wyjątkowo zdrowa, pożywna i lekkostrawna. Amarantus ma lekko orzechowy smak i nie trzeba go gotować. To doskonałe źródło białka, manganu, fosforu i żelaza. Zmniejsza stężenie cholesterolu we krwi oraz wpływa korzystnie na stan kości. W kuchni sprawdzi się idealnie jako dodatek do musli czy sałatek: mąkę tę można jeść na surowo, nie trzeba jej poddawać obróbce termicznej. Jest także znakomitym dodatkiem do pieczywa.