Boże Narodzenie – potrawy tradycyjne
Święta Bożego Narodzenia w Polsce nie byłyby tym samym bez tradycyjnych potraw, które spożywamy podczas kolacji wigilijnej. Do najpopularniejszych z nich należą: pierogi z kapustą, barszczyk z uszkami, karp w galarecie czy słodka kutia.
Kutia wigilijna - znaczenie i przepis
Kutia szczególną popularnością cieszy się w Rosji, na Białorusi oraz Ukrainie. W Polsce tradycyjne danie z maku, pszenicy i miodu spotkamy w regionie Lubelszczyzny i Podlasia.
Składniki kutii odnoszą się do konkretnych wartości – miód symbolizuje bogactwo oraz obfitość, a ziarna zbóż nieśmiertelność i długie życie. Mak natomiast jest symbolem potomstwa oraz spokoju.
Do przygotowania tradycyjnej kutii potrzebować będziemy:
- szklanki maku,
- szklanki mleka,
- szklanki pszenicy,
- połowy szklanki włoskich orzechów, rodzynków,
- 50 ml śmietanki,
- 50 ml likieru amaretto.
Gotowanie rozpoczynamy od opłukania pszenicy, którą później zalewamy wodą oraz odstawiamy na całą noc do napęcznienia. Kolejnego dnia pszenicę płuczemy ponownie oraz wstawiamy na mały ogień. Kiedy pszenica zaczyna się gotować, czekamy aż całkowicie zmięknie, aby ją odcedzić i ponownie ostudzić. W międzyczasie podgrzewamy 50 ml likieru amaretto i zalewamy nim żurawinę z rodzynkami. Wówczas sięgamy po mak, który wsypujemy bezpośrednio do gotującego się mleka i podgrzewamy przez ok. 4 minuty. Po chwili całość zdejmujemy z ognia, czekamy aż ostygnie, po czym dwukrotnie mielimy.
W tym momencie możemy przygotować orzechy, które obieramy ze skórki i prażymy na suchej patelni. Następnie możemy je posiekać i zmieszać z morelami. W tym momencie kutia jest niemal gotowa. Mak, bakalie, miód oraz pszenicę mieszamy razem ze śmietanką, po czym uzyskaną w ten sposób masę przekładamy do uzyskanej wcześniej mieszanki i pozostawiamy do całkowitego wystygnięcia. Danie gotowe!
Innym tradycyjnym ciastem na Boże Narodzenie jest makowiec. Zobacz przepisy:
W wielu domach na stołach świątecznych nie może zabraknąć piernika. Jak go zrobić?
Pierogi z kapustą i grzybami na Boże Narodzenie - znaczenie i przepis
Na świątecznym stole nie powinno zabraknąć kapusty z grzybami. Niegdyś wierzono, że kapusta kiszona chroni od złego oraz zapewnia siłę. Natomiast spożywanie grzybów ma zapewnić dostatek i szczęście.
Do przygotowania tradycyjnych pierogów z kapustą i grzybami będziemy musieli najpierw przygotować ciasto, jak i farsz.
W przypadku ciasta potrzebować będziemy:
- 2 jajek,
- półtora szklanki mąki pszennej,
- 150 gramów masła zimnego,
- ok. 3 łyżek 18% śmietany,
- połowy łyżeczki proszku do pieczenia.
Aby stworzyć farsz, wykorzystamy:
Kiedy już przystępujemy do przygotowania tradycyjnych pierogów, zaczynamy od ciasta. Wszystkie składniki dokładnie mieszamy aż do momentu uzyskania jednolitej masy.
W tym momencie możemy rozpocząć przygotowywanie farszu od pokrojenia na drobno kapusty i odciśnięcia z niej nadmiaru wody. W międzyczasie suszone grzyby moczymy w wodzie, cebulkę kroimy bardzo drobno i szklimy na łyżce oleju. Dodajemy do niej poszatkowaną kapustę, mrożone grzyby razem z suszonymi i wodą pozostałą po wyciśnięciu kapusty. Do uzyskanej masy dodajemy przyprawy w postaci: pieprzu, soli i kuminu.
W ten sposób przyprawioną całość zaczynamy dusić na małym ogniu. Kiedy nabierze odpowiedniej konsystencji, możemy dodać dodatkowo łyżkę oleju rzepakowego. W międzyczasie wracamy do ciasta, które rozwałkowujemy i wycinamy z niego niewielkie kółka. Następnie nakładamy farsz i pierogi zalepiamy, wykorzystując do tego widelec lub tworząc tzw. warkoczyk.
Danie jest niemal gotowe. W tym momencie możemy jeszcze przygotować alternatywną pieczoną wersję tradycyjnych pierogów z kapustą. Aby to zrobić, pozawijane wcześniej sztuki układamy na blasze i smarujemy roztrzepanym wcześniej jajkiem. Następnie całość wkładamy do piekarnika rozgrzanego do temperatury 185 stopni na ok. 17 minut, do momentu zarumienienia.
Karp po grecku na święta - znaczenie i przepis
Zwyczaj związany z jedzeniem* ryb na kolację wigilijną* wynika z ich znaczenia - są symbolem chrześcijaństwa oraz chrztu. Natomiast w tradycji ludowej ryby często uważane są za symbol płodności i nowego życia. Jedząc ryby w wigilię, zapewniamy sobie zdrowie i dostatek. Na polskich stołach wigilijnych od lat króluje karp.
Aby podczas wigilijnej kolacji karp po grecku zachwycił gości, powinien nie tylko świetnie smakować, ale również dobrze wyglądać. Sekret tkwi również w galarecie, która powinna być klarowna, a zawarte w niej dodatki - podkreślać intensywny smak. W ten sposób do przygotowania tradycyjnej ryby po grecku powinniśmy przygotować:
- karpia ważącego ok. 1,5-1,8 kilograma,
- 200 gramów rodzynek,
- kilograma cebuli,
- 2 listków laurowych,
- żelatyny,
- soku z cytryny,
- 2 białek,
- przypraw w postaci soli, pieprzu i ziela angielskiego.
Przygotowanie tradycyjnego karpia po grecku zaczynamy od jego dokładnego wypatroszenia, wyfiletowania oraz oczyszczenia. Następnie uzyskane w ten sposób filety kroimy na kawałki o szerokości ok. 4 cm. W międzyczasie, wykorzystując do tego szkielet, głowę, cebulę oraz rodzynki z listkiem, przygotowujemy wywar, który solimy dopiero pod koniec gotowania.
Następnie w ten sposób uzyskany wywar możemy przecedzić i rozpoczynamy kolejny etap gotowania, dodając do niego kawałki ryby. Po ok. 30 minutach zdejmujemy go z gazu i pozostawiamy do całkowitego wystygnięcia. Rybę wyjmujemy i wyciągamy z niej ości, a wywar ponownie wstawiamy na mały gaz (3 etap), dodając do niego sok z cytryny i roztrzepane białka.
Po ok. 20 minutach uzyskaną w ten sposób esencję przecedzamy, wykorzystując do tego ściereczkę bawełnianą lub filtr do kawy. Następnie do całości dodajemy żelatynę rozpuszczoną wcześniej w gorącej wodzie i wszystko dokładnie mieszamy. Przygotowane naczynie, w którym finalnie ma się znaleźć nasza potrawa, wypełniamy w dolnej części uzyskaną galaretką oraz odstawiamy do wystygnięcia.
Następnie układamy na niej kawałki ryby i stopniowo zalewamy je galaretką, dekorując rodzynkami, które wcześniej moczone były w galarecie. Kiedy tradycyjny karp po grecku jest już gotowy, podajemy go gościom z dodatkiem chrzanu i majonezu.
Inną rybą, po którą chętnie sięgamy podczas świąt, jest śledź. Zobacz kilka przepisów na śledzia:
Tradycyjny wigilijny barszcz czerwony - znaczenie i przepis
Barszcz czerwony ma wieloletnią historię, która odnosi się do krajów Europy Centralnej i Wschodniej, gdzie buraki były jednym z tańszych warzyw. Oprócz tego ta tradycyjna zupa na wigilijnych stołach gości już od XVI wieku. Jedli ją zarówno bogaci jak i biedni. Czerwony barszcz (dokładnie kwas buraczany w nim zawarty) ceniony był również ze względu na właściwości lecznicze uśmierzające m.in. ból gardła. Co więcej, wedlug wierzeń ludowych czerwone buraki mają przynieść ucztującym urodę i długie życie.
Do przygotowania tradycyjnej wigilijnej zupy koloru czerwonego potrzebować będziemy:
Przygotowanie tradycyjnego barszczu zaczynamy od namoczenia grzybów i ich obgotowania. Następnie buraki kroimy w cienkie plastry, możemy je również zetrzeć na grubych oczkach. W tym momencie dodajemy cebulę (wcześniej zeszkloną) oraz włoszczyznę, którą kroimy w cienkie plastry, czosnek i jabłko podzielone na 4-5 części.
Wszystko zalewamy bulionem. Możemy przelać wywar, zostawiając osad na jego dnie. Dodajemy sok z cytryny, ocet i przyprawy. Całość gotujemy na wolnym ogniu i pozostawiamy na jeden dzień do wystygnięcia i przejścia aromatem warzyw, buraków i grzybów. Kolejnego dnia potrawę do smaku przyprawiamy: cukrem, solą, świeżo mielonym pieprzem i majerankiem.
Barszcz wigilijny tradycyjnie podawany jest z uszkami - zobacz przepis.
