Cebula – opis, właściwości, zastosowanie

Cebula jest to warzywo z rodziny amarylkowatych, należące do rodzaju 'czosnek'. Jako warzywo uprawiana jest we wszystkich krajach. Jak głosi historia, prawdopodobnie pochodzi z Azji Środkowej. Cebula jest łatwa zarówno do uprawy, jak i przechowywania. Można wyróżnić wiele odmian cebuli, które różnią się kolorem (od białego do fioletowego), kształtem (od kulistego do stożkowego) i rozmiarem (średnica od 10 mm do 8 cm). Dobra cebula powinna być twarda, posiadać skórkę mocną i zwartą na całej powierzchni.

Cebula składa się ze skróconej łodygi (tzw. piętka). Dęte głąbiki wynoszą w górę kwiatostany. Głąbiki nad cebulą przechodzą przez rurkę tworzoną przez zwinięte i skrócone liście asymilacyjne. Mięsiste pochwy liściowe są jadalną częścią cebuli. Tworzą się w dolnej części rośliny – organ spichrzowy. Cebula posiada także liście asymilacyjne – zielone i dęte, czasami spożywane zamiast szczypioru.

Z pewnością każdy z nas „płakał” przy krojeniu cebuli. Dzieje się to za sprawą enzymu LFS, który w połączeniu z aminokwasami powoduje przekształcenie ich w kwasy sulfonowe. Owe kwasy przechodzą w lotny sulfin etylu podrażniający śluzówkę oczu. Jest jednak sposób na spokojne krojenie cebuli. Wystarczy obierać ja pod zimną wodą lub schować na 10 minut do zamrażarki. Jeśli to nie przyniesie efektu można gotować cebulę przez 5 min.

Wartość energetyczna 100 g cebuli wynosi 40 kcal. Ponadto, białko stanowi ogółem 1,10 g, tłuszcz - 0,10 g, węglowodany - 9,34 g, błonnik - 1,7 g.
W cebuli odnajdziemy źródło witamin C, B1, B2, B6, A, E, PP i K oraz minerałów wapnia, magnezu, fosforu, żelaza, sodu, cynku i przede wszystkim potasu. Bogata jest także w kwas foliowy, tiaminę, ryboflawinę niacynę.

Cebula charakteryzuje się przeważnie ostro-gorzkim smakiem z odrobiną słodkiej nuty. Generalnie możemy wyróżnić tu szeroką gamę aromatów w różnej skali ostrości. Cebula jest bardzo popularnym dodatkiem do różnego rodzaju potraw. Stosowana jest zarówno jako warzywo, jak i przyprawa. Nie tylko doda aromatyczności, ale także wzbogaci potrawę w wartości odżywcze. Urozmaica smak mięs (idealnie pasuje do mielonego)
, nadając im wyrazistość. Z powodzeniem można doprawiać cebulą zupy, marynaty, sosy i potrawy warzywne. Podkreśli także aromatyczny smak bulionów i pieczeni. Wielu z nas nie wyobraża sobie bez niej kanapki czy sałatki.

Cebula bogata jest w witaminę C i substancje bakteriobójcze, które niszczą bakterie oporne na działanie antybiotyków. Dlatego stosowana jest często przy przeziębieniu. Przejawia właściwości wykrztuśne, dlatego ułatwia pozbywanie się wydzieliny zalegającej w gardle i górnych drogach oddechowych.

Jak dowodzą naukowcy, regularne spożywanie cebuli zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory – jelita grubego, jamy ustnej, gardła, nerek, jajników oraz trzustki.

Cebula rozrzedza krew i zapobiega tworzeniu się zakrzepów. Wysoka zawartość potasu obniża ciśnienie tętnicze. Naukowcy przekonują, że regularne spożywanie surowej cebuli zwiększa ilość właściwego cholesterolu HDL i zmniejsza niepotrzebny LDL.

Ponadto, cebula pobudza apetyt i przyspiesza przemianę materii. Działa także przeciwpasożytniczo i przeciwdziała zaparciom.

Spożywanie cebuli wskazane jest po kuracji antybiotykami ze względu na działanie grzybobójcze. Glukokinina występująca w cebuli zapobiega rozwojowi cukrzycy, wspomaga jej leczenie. Surowa cebula pomoże obniżyć poziom cukru we krwi.

Dzięki swoim właściwościom cebula niszczy bakterie odpowiedzialne za infekcje skóry, dlatego zaleca się jej stosowanie w leczeniu trądziku, blizn, ran, oparzeń czy ropni.

Reasumując, cebula jest niezwykle cennym produktem o szerokim zastosowaniu. Dlatego warto ją zawsze mieć w swojej kuchni.