Grochówka - sekrety wojskowego przysmaku
Menu żołnierza słusznie kojarzy się z polową, prostą kuchnią. Ale nie są to jedynie konserwy zajadane pajdą chleba. Szturmową potrawą na jednostkach i w terenie jest grochówka. To jedna z najbardziej treściwych polskich zup. Musi być wyrazista i dobrze zagęszczona, tak aby nierzadko stanowić pełen dwudaniowy obiad. Jej wojskowa receptura nie różni się bardzo od przepisu znanego w wielu polskich domach, gdzie obowiązkowo danie musi być zrobione na wędzonce i wzbogacone mięsną wkładką. Oto historia tej zupy i klasyczny przepis.
Nie tylko dla umundurowanych
Menu żołnierza słusznie kojarzy się z polową, prostą kuchnią. Ale nie są to jedynie konserwy zajadane pajdą chleba. Szturmową potrawą na jednostkach i w terenie jest grochówka. To jedna z najbardziej treściwych polskich zup. Musi być wyrazista i dobrze zagęszczona, tak aby nierzadko stanowić pełen dwudaniowy obiad. Jej wojskowa receptura nie różni się bardzo od przepisu znanego w wielu polskich domach, gdzie obowiązkowo danie musi być zrobione na wędzonce i wzbogacone mięsną wkładką. Oto historia tej zupy i klasyczny przepis.
Grochówka w historii polskiej kuchni
Pojawiała się już na stołach chłopów i mieszczan, wpisując się w obraz staropolskiej kuchni. Maria Lemnis i Henryk Vitry w książce "W staropolskiej kuchni i przy polskim stole" wymienili ją jako jedną z propozycji na obfity i smaczny obiad, tuż obok innych ulubionych polskich zup, czyli barszczu, rosołu czy krupniku. Niegdyś była to zupa typowo jarska, dziś grochówkę wzbogaca się o plasterki wędzonej kiełbasy i boczku. Sekret grochówki tkwi w jej prostocie i ogólnodostępnych składników. Podstawowymi składnikami są groch i ziemniaki, czyli produkty, które od wieków zajmują ważne miejsce w polskiej gastronomii. Gotowana na wywarze z warzyw i wędzonki, doprawiona ząbkiem czosnku i majerankiem znalazła się w książce kucharskiej "Kuchnia Polska" z 1972 roku: "Groch przebrać, opłukać, namoczyć na kilkanaście
godzin w zimnej przegotowanej wodzie. Ugotować w tej samej wodzie, gdy jest miękki, osolić. Ugotować wywar z boczku i warzyw (...) przyprawić do smaku roztartym z solą czosnkiem i majerankiem". Gotową zupę latem warto udekorować posiekaną natką pietruszki.
Strawa na siły
O grochówce pisał też Maciej Kuroń podkreślając, że "grochówka wrosła w polski pejzaż kulinarny i zadomowiła się tak mocno, że jeszcze niedawno stanowiła podstawę posiłków regeneracyjnych na poligonie, w stołówkach zakładowych i podczas harcerskich biwaków. Nie przez przypadek stała sie symboliczną 'kuroniówką', którą serwował mój ojciec podczas swojej akcji pomocowej". Zdecydowanie potrawa ta ma za zadanie nasycić i dodać energii. W dodatku jej aromatyczny smak sprawia przyjemność naszym kubkom smakowym. Prezentujemy dwa przepisy na grochówkę - jeden według receptury blogerki Justmydelicious, a drugi według Macieja Kuronia.
Grochówka według przepisu "Justmydelicious"
Składniki: 60 g suszonego, łuskanego grochu, 2 ząbki czosnku, 1 cebula, 1 pietruszka, 1 marchewka, kawałek selera, kawałek pora, 1200 ml bulionu drobiowego, sól do smaku, pieprz czarny do smaku, płatki chilli do smaku, 180 g wędzonego boczku, 300 g ziemniaków, świeży majeranek.
Przygotowanie: groch zblenduj na bardzo drobne cząstki i wrzuć go do garnka razem z rozdrobnionymi: czosnkiem, cebulą, pietruszką, marchewką, selerem i porem. Całość zalej bulionem, dodaj sól, pieprz, chilli, pokrojony w drobną kostkę boczek oraz obrane i pokrojone w drobną kostkę ziemniaki. Gotuj do czasu, aż ziemniaki zmiękną. Pod koniec gotowania dodaj świeży majeranek.
Grochówka wg przepisu Macieja Kuronia
Składniki: 2 l wywaru lub wody, 2 szklanki suszonego grochu, 1 pęczek włoszczyzny z kapustą włoską, 2 duże cebule, 4 ząbki czosnku, 750 g ziemniaków, liść laurowy, ziele angielskie, pieprz ziarnisty, majeranek, kminek, cząber, sól, pieprz, 2 łyżki oleju, ew. 2-3 kostki rosołowe.
Przygotowanie: Płuczemy groch i gotujemy go w wywarze wraz z liściem laurowym, zielem angielskim i pieprzem ziarnistym ok. 1,5 godziny, aż zmięknie. Następnie ziemniaki kroimy w kostkę i wraz z warzywami wkładamy do wywaru. Na oleju przesmażamy posiekaną w kostkę cebulę i posiekany, utarty z odrobiną soli czosnek. Wszystko razem łączymy i gotujemy jeszcze ok. pół godziny. Przyprawiamy do smaku kminkiem, majerankiem, cząbrem, pieprzem i solą. Jeżeli zamiast wywaru używamy wody, to możemy dodać kostki rosołowe.
