Kolendra - przepisy, zastosowanie, właściwości
Kolendra to jedno z najpopularniejszych ziół stosowanych w kuchni. Zarówno w formie świeżych liści, jak i startych ziaren, nadaje różnorodnym potrawom unikalnego aromatu oraz wyjątkowego smaku. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że kolendra sprawdza się nie tylko jako przyprawa, ale zdradza liczne właściwości korzystne dla zdrowia. Szczególnie pomocna może ona okazać się chociażby przy dolegliwościach żołądkowych oraz przy drobniejszych infekcjach wirusowych.
Prawdopodobnym miejscem pochodzenia kolendry są południowo-zachodnie tereny leżące nad Morzem Śródziemnym. Przyprawa jednak szybko rozprzestrzeniła się po świecie i już w czasach starożytnych uprawiana była między innymi w Egipcie (ślady rośliny znaleziono w grobowcu faraona Tutenchamona).
Co najmniej od drugiego tysiąclecia przed naszą erą kolendrę stosowali również Grecy, którzy wykorzystywali ją do produkcji perfum oraz przyprawiania potraw. Roślina ta była również jedną z pierwszych przywiezionych przez brytyjskich kolonizatorów do Ameryki Północnej. Dziś kolendry używa się niemal na całym świecie – skutecznie urozmaica ona smak różnych potraw, a także wspomaga zwalczanie niektórych przypadłości zdrowotnych!
Kolendra – opis ogólny
Kolendra siewna (łac. Coriandrum sativum) to drobnej budowy roślina zaliczana do rodziny selerowatych. Obecnie uprawia się ją na szerszą skalę w Gruzji, Rosji, Argentynie, Chinach, Pakistanie, Maroku i Syrii.
Getty Images Rzadko spotyka się kolendrę w stanie dzikim. Roślina osiąga około 70 centymetrów długości, cechuje się intensywnie zielonymi liśćmi, nagą i wąską łodygą, jasnymi i drobnymi kwiatami oraz brunatnymi owocami, zawierającymi rozłupnie.
Kolendra znajduje zastosowanie zarówno jako świeże zioło (wówczas wykorzystywane są jej liście) oraz ususzona przyprawa (uzyskiwana z zasuszonych ziaren, które można zakupić w całości lub starte na drobny proszek).
Kolendra - jak smakuje
Świeże liście kolendry cechują się specyficznym (niekoniecznie przyjemnym) zapachem oraz nieco ostrawym smakiem. Dojrzałe ziarenka natomiast wydzielają łagodny aromat, a ich smak określa się jako ciepły i lekko słodkawy.
Kolendra - zastosowanie w kuchni
Getty Images Oprócz tego ziarenka rośliny świetnie sprawdzają się do urozmaicenia smaku kuchni meksykańskiej. Kolendra nada charakteru między innymi tradycyjnym burritos, tortillom nadziewanym mięsem czy chociażby sosom typu salsa. Przyprawy na szeroką skalę używa się również w kuchniach Dalekiego Wschodu.
Szczególnie warto ją dodać do azjatyckich rosołów oraz dań rybnych. Dodatkowo wspomnieć warto, że ziarna kolendry wykorzystywane są w przygotowaniu wielu specjałów rodem z Portugalii, Gruzji, Egiptu, Maroka i Grecji. Znane jest również zastosowanie przyprawy w cukiernictwie (dodaje się ją m.in. do szarlotki i piernika).
Świeże liście kolendry warto dodać do surówek, wszelakich zup, sosów pomidorowych oraz ziemniaków (np. zamiast pietruszki). Położone na talerzu spełniają funkcję ozdobną dania.
Kolendra - do czego używać?
• Meksykańska salsa
• Kurczak curry
• Zupa Mulligatawny
• Tajski rosół drobiowy
• Tortilla z mięsem
• Hummus
• Burritos
• Sajgonki
• Zupa krewetkowa
• Kurczak po meksykańsku
• Pieczeń wołowa
• Pieczony schab
• Piernik
• Jabłecznik
Kolendra - właściwości lecznicze
Kolendra wykazuje również działanie lecznicze. Przede wszystkim ziele warto zastosować przy wszelakich problemach związanych z żołądkiem. Pozyskiwany z nasion rośliny olejek eteryczny bogaty jest w linalon, który działa rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Dzięki temu kolendra poprawia pracę jelit, niweluje wzdęcia i gazy, a także przynosi ukojenie przy bólach brzucha.
Getty Images Przyprawa przyspiesza również procesy trawienne przez swoje żółciopędne właściwości. Wspomniany olejek uzyskiwany z ziaren przyprawy może nam również pomóc w trakcie zatrucia pokarmowego – kolendra skutecznie bowiem zwalcza różne bakterie i drobnoustroje (m.in. gronkowca złocistego) oraz łagodzi objawy w postaci biegunki lub wymiotów. Napar z liści rośliny warto podawać małym dzieciom w czasie kolek.
Dodatkowo lecznicza herbatka z kolendry wzmaga apetyt, oczyszcza organizm z toksyn, a także działa uspokajająco. Oprócz tego ziele obniża poziom cholesterolu we krwi, zapobiega infekcjom ran i wykazuje działanie przeciwzapalne.
Czy wiesz, że…?
1. Kolendra jest jedną z roślin, o których wzmianki znajdują się w Piśmie Świętym, a dokładnie w Starym Testamencie (Księga Wyjścia i Księga Liczb).
2. W azjatyckiej sztuce medycznej kolendra używana jest do zwalczania zapalenia spojówek, hemoroidów oraz bólów reumatycznych.
3. W Polsce kolendra uprawiania była już za czasów panowania dynastii Piastów. Obecnie hodowle ziela spotykane są sporadycznie.