Arszenik w ryżu - co warto o nim wiedzieć?

Ryż od lat jest polecany jako zdrowsza i mniej kaloryczna alternatywa dla makaronu lub ziemniaków. Produkt ten bardzo często gości na polskich stołach w daniach z kuchni Dalekiego Wschodu. Łączymy go chętnie z sosami, kurczakiem, wołowiną czy warzywami. Świetnie smakuje również w towarzystwie słodkich dodatków np. zapiekany z jabłkiem, cynamonem i rodzynkami. Warto mieć jednak świadomość, że ryż także ma swoje wady. W jego składzie może znaleźć się bowiem arszenik, czyli jedna z najgroźniejszych trucizn świata. Nie zagraża ona jednak życiu czy zdrowiu, jeśli kierować będziemy się kilkoma istotnymi zasadami.

Różne rodzaje ryżu a zawartość arszeniku

Arszenik nie ma smaku i zapachu. Do środowiska naturalnego dostaje się z nawozów i pestycydów, a następnie łatwo wchłaniany jest przez rośliny - zwłaszcza te, które potrzebują do wzrostu spore ilości wody. Gromadzi się na ściankach ryżu, dlatego zależnie od rodzaju produktu może różnić się jego ilość w składzie. Najwięcej tej substancji zaobserwowano w ryżu brązowym - zawiera nawet 80 proc. więcej tej trucizny niż ryż biały, z którego usuwa się część zewnętrzną ziaren.

Zatrucie arszenikiem

Dostawszy się do organizmu wraz z pokarmem, arszenik wywołuje bóle głowy, ślinotok i utratę przytomności. Do innych objawów zatrucia zalicza się też metaliczny posmak w ustach i krew w moczu. W skrajnych przypadkach może wystąpić również zgon.

Co ważne, zagrożeniem jest nie tylko spożyta jednorazowo duża ilość żywności z arszenikiem. Okazuje się, że regularne jedzenie średnich dawek przez długi okres czasu także odbija się na naszym zdrowiu. Może zwiększyć ryzyko raka pęcherza, płuc i skóry, a także wystąpienia chorób serca i cukrzycy typu 2.

Na szkodliwe działanie arszeniku w dużym stopniu narażone są dzieci. To w ich jadłospisie - znacznie częściej niż w menu dorosłych - znajduje się ryż pod postacią kleików czy przekąsek. Na produkty ze śladową ilością tej substancji powinny zwrócić uwagę również przyszłe mamy, ponieważ może on mieć pływ na układ odpornościowy dziecka i przebieg ciąży.

Zasady bezpieczeństwa

Wybierając ryż musimy mieć świadomość, że w większości rodzajów znajdują się nawet śladowe ilości arszeniku. Gwarancją o jego braku nie jest nawet informacja, że produkt jest organiczny. Dlatego ryż kupowany na wagę należy bardzo dokładnie płukać i odsączać z wody po gotowaniu. Jednym ze sposobów jest również zwiększenie ilości wody w garnku (z proporcji jedna szklanka ryżu na dwie szklanki ryżu do stosunku 1:6). Dzięki temu zmniejszymy zawartość arszeniku nawet o 30 proc.

Skutecznym, choć niekonwencjonalnym sposobem może być też przygotowanie ryżu za pomocą... ekspresu do kawy. Na taki pomysł wpadli amerykańscy naukowcy. Urządzenie to nie tylko destyluje wodę do gotowania (która też może zawierać arszenik) przez proces gotowania na parze, ale również pozwala usunąć więcej arszeniku poprzez filtr. Taki eksperyment to do 50 proc. mniej trucizny w ryżu. Badacze mają jednak świadomość, że mało kto zdecyduje się na taki krok, ale może to być zachęta dla producentów urządzeń AGD, aby wyjść na przeciw konsumentom i ich zdrowiu.

Zamienniki ryżu

Biorąc pod uwagę szkodliwość arszeniku obecnego w ryżu, warto ograniczyć jego spożycie i częściowo zastępować go innymi produktami. Specjaliści ds. żywienia polecają m.in. amarant, jęczmień, pełnoziarniste makarony. Nie należy oczywiście obsesyjnie zacząć wyrzucać zapasy ryżu w kuchni, a półki z nim w sklepie omijać szerokim łukiem. Jedzenie go raz na jakiś czas w małych ilościach nam nie zaszkodzi. Warto zachować umiar i zdrowy rozsądek.

Na podstawie time.com/mp/WP Kuchnia

Czerwony ryż - co to jest?

Makaron dla osób na diecie