Jagnięcina na wielkanocny obiad
Tradycja nie wiąże Wielkanocy, równie silnie jak Bożego Narodzenia, z rodzinnymi pieleszami. Pewnie dlatego coraz chętniej wykorzystujemy ten czas, by odpocząć poza domem. Coraz częściej podróżujemy. Warto więc dowiedzieć się, co się jada w te wiosenne święta w innych krajach. Oczywiście wszędzie jajko jest najważniejsze. Jak wyglądają jednak inne potrawy? W Polsce trudno wyobrazić sobie wielkanocny posiłek bez białej kiełbasy, żurku, chrzanu, pieczonego mięsa, baby czy mazurka. Jednak Niemcy, Francuzi, Węgrzy czy Amerykanie mają na te wyjątkowe dni zupełnie inne menu.
*Wieki Tydzień *
Austria mieni się bogactwem kolorów i pachnie smakołykami. Do największych świątecznych atrakcji należą Ostermarkte, czyli jarmarki wielkanocne. Spróbować na nich można m.in. słynnego Kalvarienbergkipferl, czyli rożka kalwaryjskiego. W Austrii w Wielki Czwartek (Gruendonnerstag) obowiązkowo trzeba zjeść coś zielonego np. szpinak albo zupę ziołową. Tradycja „zielonego czwartku” obecna jest też na czeskich wsiach. Tego dnia podaje się na obiad pokrzywę przyrządzoną podobnie jak szpinak.
W Wielki Piątek w Szwecji tradycyjnie jada się potrawy postne. Są to zwykle śledzie z otrębami, solone łososiowe grzbiety, suszone ryby, bułki pszenne z kminkiem lub cynamonem, które na talerzu zalewa się gorącym mlekiem.
Tradycja na stole
W Grecji czwartek jest dniem postnym, podczas którego jeść można tylko warzywa, oliwki i chleb. W sobotę całe rodziny malują jajka na czerwono, żeby za chwilę dodać je do tradycyjnego wielkanocnego wypieku - świeżo upieczonego chleba ozdobionego wcześniej przygotowanymi jajkami. O północy z soboty na niedzielę w greckich domach je się zupę z baraniny, w której skład wchodzą płuca i serce „wielkanocnego baranka" oraz „połamany" wielkanocny chleb. Specjalnością niedzielnego obiadu jest baranina z rożna przygotowana z ryżem i warzywami.
Wielkanoc to najważniejsze święto na Cyprze, podczas którego w jednym miejscu zbierają się wszyscy członkowie rodziny. Jedzą tradycyjną zupę avgolemono z jajek i cytryny na bazie kurczaka. Głównym posiłkiem wielkanocnym jest souvla – ten specjalny kawał apetycznego mięsa jest od rana pieczony na rożnie. To znak, że post dobiegł końca. W wiosenne święta często jadana jest jagnięcina i baranina. Z nich przyrządza się słynne kleftiko - mięso jagnięce zapiekane z warzywami, popularne także w Grecji.
Włoskie przysłowie powiada: „Natale con tuoi, Pasqua con chi vuoi”, czyli „Boże narodzenie spędzaj z rodziną, Wielkanoc - z kim chcesz”. Według tej zasady, wielu Włochów spędza to święto poza domem. Jednak zanim Włosi wyjadą z przyjaciółmi za miasto, podczas Wielkiej Niedzieli zasiadają do świątecznego obiadu. W niektórych regionach (np. w Południowym Tyrolu) jedzą szparagi, które znajdowały się w koszyku ze święconką. Głównym daniem jest zwykle tradycyjnie podawana baranina lub jagnięcina. Na pierwsze danie może być barani rosół z pierożkami cappelletti, a na drugie - pieczone jagnię. Jagnięcinę, czyli wielkanocnego baranka, jada się też w Szwajcarii. Również we Francji potrawą świąteczną jedzoną w niedzielę jest słynny un gigot d'agneau, czyli udziec jagnięcy.
W Szwecji w Wielką Niedzielę przychodzi czas na ucztowanie. Na stole mogą pojawić się potrawy mięsne, rybne albo... pizza. Na Ukrainie natomiast je się wielkanocne korowaje nadziane dynią i śliwkowymi powidłami.
Jednym z najbardziej znanych dań wielkanocnych w Niemczech są jajka faszerowane kawiorem. Na stole nie może też oczywiście zabraknąć mięs - pieczonej szynki, boczku, kiełbasy czy pieczeni wieprzowej. Do dań głównych podawany jest inny świąteczny symbol - chleb orzechowy. Nasi zachodni sąsiedzi nie zapominają też o nabiale. Podawany w święta biały ser zazwyczaj formowany jest na kształt pisanek. W miejsce naszego żurku czy białego barszczu Niemcy wolą zupę dyniową i kminkową. Królem niemieckiego stołu podczas Wielkanocy jest jednak hackepeter - danie przypominające polski tatar, przygotowywane z surowej wieprzowiny, z dodatkiem cebulki, natki pietruszki, świeżej papryki i przypraw.
Zaskakujące jest też wielkanocne menu Węgrów. O ile paprykarz z baraniny, baba po węgiersku czy też wielkanocna baba brzmią w naszych uszach banalnie, o tyle na pierwsze obiadowe danie nie każdy by się zdecydował. A to właśnie zupa jest najbardziej charakterystycznym daniem wielkanocnym w tym kraju. Pod obco brzmiącą nazwą - Baranyfejleves - kryje się zupa z głowy jagnięcia.
Rozczarowujący dla Polaków może być świąteczny obiad w USA. Gotowana szynka z ziemniakami i warzywami nie odbiega specjalnie od typowego polskiego posiłku w dzień powszedni. Bardziej zaskakujący niż same dania, jest zwyczaj dotyczący jedzenia wielkanocnego śniadania. W Polsce trudno sobie wyobrazić posiłek jedzony poza domem, jednak Amerykanie wolą świętować z rodzinami i przyjaciółmi w restauracjach.
Symbolem świąt są w Portugalii zajączki i jajka ale tylko z czekolady. Każda z potraw na wielkanocnym stole ma swoje tradycyjne znaczenie. Typowym przysmakiem jest folar - placek przyrządzany raz do roku, na słodko lub na słono w zależności od regionu. W dawnych czasach, gdy post był bardzo rygorystycznie przestrzegany, główną potrawą wielkanocną był solony i suszony dorsz - tak zresztą zostało do dziś.
Z kolei na Bliskim Wschodzie nie ma Świąt Wielkiejnocy bez ma'amoul, napełnianych farszem z daktyli lub orzeszków pistacjowych, a następnie polewanych lukrem małych ciasteczek z semoliny. Na świąteczny obiad w krajach Bliskiego Wschodu podaje się indyka bądź kurczaka faszerowane orzechami i ryżem.
Coś na słodko
Słodkie i pikantne ciasta wielkanocne pieczone w każdym cypryjskim domu. Furorę na Cyprze robią wszelkie łakocie, które słynną z dużej zawartości cukru. Również na Malcie podczas świąt jest słodko. Do najczęściej jadanych delicji zalicza się mqaret –ciasteczka z farszem z daktyli, a także kanoli - ciasteczka w kształcie cygara z farszem z wiśni, sera ricotta i migdałów.
We Włoszech podczas świąt nie może zabraknąć tradycyjnego placka, zwanego colomba, czyli gołębica. To lekka babka drożdżowa przygotowywana z dużej ilości jajek i bakalii, posypana cukrem pudrem. W Niedzielę Wielkanocną dzieci we włoskim Południowym Tyrolu dostają prezenty od swoich rodziców chrzestnych. Do prezentu dodaje się figurki z ciasta, nazywane fochaz. Na Wielkanoc wypieka się je w formie zająca, kury albo wieńca ze słodkiego drożdżowego ciasta. Można je także kupić w niektórych piekarniach.
W Portugalii wśród wielkanocnych przysmaków królują ciasta. Jada się folar de Páscoa, w środku którego zapieka się całe jajka. Jest też świąteczny biszkopt, migdałowe ciasteczka świętej Klary i migdały w polewie czekoladowej.
W Szwajcarii świąteczne ciasta przypominają polskie mazurki. Natomiast w Niemczech podczas świąt nie brakuje bab drożdżowych i sernika.
ml,AD/mmch