Owoc kaki - smaczny i zdrowy

Hurma wschodnia, znana jako kaki, sharon albo persymona, to pochodzące z Chin drzewo, które może osiągnąć do kilkunastu metrów wysokości. Jego owoce są bardzo smaczne i zdrowe. Z wyglądu przypominają spłaszczonego pomidora; mają intensywnie pomarańczowy, żółty lub złotobrunatny kolor. Większość odmian nie ma pestek. Co ciekawe, kaki nazywa się „jabłkiem orientu”. Co jeszcze warto wiedzieć o tym niezwykłym owocu?

Botaniczna nazwa kaki, Diospyros, w języku greckim oznacza „pokarm bogów”. Persymonę uprawia się m.in. w Chinach, Japonii, na wyspie Jawa w Indonezji, na południu Europy oraz w słonecznych stanach USA. Owoc persymony cierpkiej jadalny jest jedynie w stanie pełnej dojrzałości. Smak kaki niektórym przypomina pomidora, innym morelę, a jeszcze innym śliwkę lub gruszkę. Dojrzałe owoce są mięsiste, słodkie, o galaretowatej konsystencji, choć niezbyt soczyste.

Owoc pełen zdrowia

W persymonie znajdują się takie witaminy jak A i C. To bogate źródło wapnia. Kaki zawiera potas, magnez i sporo błonnika, dlatego sięgać po niego powinny osoby skarżące się na zaparcia i problemy jelitowe. Obecne są w nim związki przeciwutleniające, na przykład beta-karoten, które hamują działanie szkodliwych wolnych rodników, chroniąc przed rozwojem groźnych chorób, w tym nowotworów i spowalniając procesy starzenia się organizmu.

Znajdujący się w kaki kwas galusowy nie tylko chroni przed rakiem, ale też działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwwirusowo, reguluje poziom cholesterolu we krwi i ochrania wątrobę przed przetłuszczeniem. Inny kwas obecny w persymonie, p-kumarynowy, nie dopuszcza do powstania zmian w komórkach DNA, co mogłoby przyczynić się do rozwoju chorób nowotworowych. Badania dowiodły, że wyciąg z kaki hamuje rozwój komórek białaczki – wywołuje on apoptozę, czyli zaprogramowaną śmierć komórek, dzięki czemu z organizmu usuwane są komórki zużyte albo uszkodzone. Jedzenie kaki chroni także przed miażdżycą.

Niektóre odmiany zawierają dużo taniny – garbnika o właściwościach ściągających. Dzięki badaniom przeprowadzonych na szczurach wiemy, że dieta bogata w kaki usprawnia spalanie tłuszczów w organizmie.

Kupujemy kaki

Kaki w ok. 19 proc. składa się z cukrów. To owoc dość kaloryczny – w 100 gramach jest 70 kcal, przy czym persymona przeciętnej wielkości waży ok. 250 g (175 kcal). W czasie zakupów wybierajmy owoce dojrzałe, z gładką skórą, nieobite i bez przebarwień. Kaki należy przechowywać w lodówce. Najlepsze owoce persymony w Polsce dostępne są w okresie zimowym.

Kaki należy jeść w pełni dojrzałe – mają wtedy najlepszy smak. Bardzo dobrze smakują na surowo; owoc należy obrać ze skórki, najlepiej przepołowić i miąższ zjeść łyżeczką. Persymona pasuje do sałatek owocowych, sera białego, jogurtu naturalnego, naleśników, wypieków; można z niej zrobić galaretkę, dżem, a nawet lody. Kaki jest częstym składnikiem sosów słodko-kwaśnych. Świetny owoc do dekoracji.

Dżem z kaki

Składniki: 1 kg kaki, 600 g cukru, sok z dwóch cytryn, 2 goździki, szczypta gałki muszkatołowej.

Wykonanie: kaki umyć, obrać ze skórki, podzielić na cząstki i wrzucić do garnka. Zasypać cukrem, postawić na małym ogniu. Podgrzewać, aż owoce się rozpadną, a płyn częściowo odparuje. Mieszać drewnianą łyżką. Pod koniec gotowania, gdy papka konsystencją będzie przypominać dżem, dodać pozostałe składniki. Kaki należy gotować przez kilka godzin, bez pokrywki, aż owoce całkowicie się rozpadną, a konfitura będzie miała odpowiednią konsystencję (można to sprawdzić, na wyjęty z zamrażalnika talerzyk wylewając trochę dżemu. Jeśli zastygnie, a na powierzchni utworzy się skórka, gotowe). Najlepiej gotowanie dżemu rozłożyć na dwa dni, np. po godzinie dziennie. Dżem przelać do wyparzonych słoików, szczelnie zakręcić, odstawić.

Muffinki z persymoną

Składniki: 250 g maki, 2 jajka, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, 250 g jogurtu naturalnego, 100 g cukru, 75 ml oleju, sporej wielkości owoc kaki.

Wykonanie: mąkę wymieszać z proszkiem do pieczenia. Jajka, jogurt, cukier i olej wymieszać w osobnej misce, dodać mąkę z proszkiem. Kaki umyć, obrać ze skórki, pokroić w małą kosteczkę, wrzucić do masy. Całość szybko wymieszać. Formę na muffinki wyłożyć papilotkami. Masę przelać do papilotek i wstawić do piekarnika. Piec w 180 stopniach przez 20-25 minut. Po upieczeniu zostawić na ok. 5-10 minut w formie, aby muffinki mogły wystygnąć.

Omlet z kaki

Składniki: 30g mąki pszennej, 2 białka, 1 żółtko, pół łyżki płynnego miodu, szczypta soli, olej do smażenia, serek homogenizowany, pół owocu kaki.

Wykonanie: białka ubić ze szczyptą soli na sztywną pianę. Dodać żółtko i dalej miksować, na wolniejszych obrotach. Dodać mąkę, a na końcu miód. Całość delikatnie wymieszać, aż powstanie gładka masa. Patelnię natłuścić niedużą ilością dowolnego oleju. Wylać masę i smażyć pod przykryciem przez kilka minut na małym ogniu, aż środek się zetknie. Przerzucić na drugą stronę i smażyć, bez przykrycia, jeszcze przez chwilę. Omlet wyłożyć na talerz, posmarować serkiem homogenizowanym i podać z obranym i pokrojonym w plasterki owocem kaki.

EPN/mmch/kuchnia.wp.pl