Czy majonez może być zdrowym dodatkiem?

Wielu z nas nie wyobraża sobie kuchni bez majonezu. Od dziecka zajadamy się przecież sałatką warzywną wzbogaconą sosem wyprodukowanym z żółtek, oleju, musztardy i przypraw. Znakomicie poprawia również smak innych dań i przekąsek, nawet zwykłych jajek na twardo.

Kalorie na łyżce

Pamiętajmy jednak, że jedzenie pysznego majonezu nie pozostaje bez konsekwencji dla zdrowia i sylwetki.

- Płaska łyżka tradycyjnego majonezu to ok. 110 kcal i 12 g tłuszczu - wyjaśnia Katarzyna Majewska, dietetyczka z Centrum Naturhouse. - Trochę lepiej prezentują się te wartości w przypadku sosu w wersji light - 70 kcal i 8 g tłuszczu. Warto jednak wiedzieć, że w przypadku żywności „odchudzonej”, zmniejszenie ilości jednego składnika wiąże się ze zwiększeniem innego. W „lekkim” majonezie kaloryczny olej zastąpiono węglowodanami.
Producenci coraz częściej szukają rozwiązań problemów zdrowotno-dietetycznych. Dlatego na rynku pojawił się np. majonez zawierający niezbędne dla organizmu naturalne kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, które pomagają zapobiegać arytmii serca, a także mają pozytywny wpływ na poziom cholesterolu we krwi.

A jednak nie taki zły

Nie zniechęcajmy się jednak całkowicie do tradycyjnego majonezu, ponieważ większość dostępnych na rynku sosów produkowana jest na bazie olejów roślinnych, bogatych w dobre kwasy tłuszczowe. To bardzo ważne źródło energii. Tłuszcze wspomagają wchłanianie wielu witamin, takich jak A, D, E oraz K. Utrzymują w dobrym stanie serce i naczynia krwionośne, zapewniają właściwe nawilżenie skóry, wspierają wytwarzanie składników hormonopodobnych, niezbędnych m.in. do regulacji ciśnienia i krzepliwości krwi, skurczów mięśni, temperatury ciała. Jedna łyżeczka majonezu dziennie nie powinna nam zatem zaszkodzić, może nawet stanowić ważny składnik zbilansowanej diety, polegającej na umiarkowanym spożywaniu różnorodnych, pełnowartościowych produktów.

Jeśli nie majonez, to co?

Warto również wiedzieć, czym zastąpić majonez, gdy chcemy obniżyć kaloryczność potraw i zawartość tłuszczów w diecie.

- Najprostszym rozwiązaniem jest jogurt naturalny z dodatkiem przypraw. Najlepiej wybierać 2-procentowy o gęstej, kremowej konsystencji - radzi dietetyczka. - Dobrym rozwiązaniem jest także organiczny majonez dla wegan, w którym zamiast jajek używa się oleju rzepakowego lub majonez z oliwy z oliwek (oliwa jest lepszym źródłem tłuszczów).

Jeżeli lubimy smarować majonezem kanapki, wybierzmy organiczne masło, ewentualnie niskokaloryczną margarynę czy musztardę. W sałatkach spróbujmy zastąpić go sosami na bazie octu balsamicznego lub oliwy. Ostateczny bilans kaloryczny takiej zamiany będzie podobny, ale zawarte w occie i oliwie składniki wspomagają metabolizm i ułatwiają spalanie wyjątkowo opornego tłuszczu. Pomagają także dbać o cerę, stan włosów i paznokci. Ostatnio w sklepach pojawiły się alternatywne produkty „majonezopodobne”, które - według zapewnień producentów - są znacznie zdrowsze od tradycyjnego sosu. Jednak często, mimo mniejszej zawartości tłuszczu, zawierają dodatkowe składniki, mało korzystne dla naszego organizmu.

Zdrowe przepisy

Bardzo dobrym rozwiązaniem jest sporządzenie majonezu na własną rękę, używając do tego produktów, których pochodzenia i jakości jesteśmy pewni. W ten sposób unikniemy również niezdrowych konserwantów.

Składniki:
– jajko
– żółtko
– czubata łyżeczka musztardy
– około 3/4 szklanki dobrego oleju
– łyżka soku z cytryny
– sól, pieprz

Do wysokiego naczynia wbijamy jajko, dodajemy żółtko, sok z cytryny, przyprawy i musztardę. Miksujemy blenderem, a po chwili zaczynamy bardzo powoli dodawać olej. Całość miksujemy, aż majonez osiągnie pożądaną przez nas gęstość.

Miłośników kulinarnych eksperymentów zachęcamy do przetestowania przepisów na bardzo smaczny majonez sojowy i kukurydziany.

Składniki:
– pół szklanki mleka sojowego
– szklanka oleju
– łyżeczka musztardy
– łyżeczka soku z cytryny
– sól, pieprz
– ząbek czosnku

Mleko sojowe, sok z cytryny, czosnek, musztardę i przyprawy miksujemy przez ok. 10 minut blenderem, aż masa stanie się puszysta. Później, nie przerywając miksowania, powoli dodajemy olej i mieszamy do uzyskania odpowiedniej konsystencji.

Składniki:
– pół szklanki kaszy kukurydzianej
– 1/3 szklanki oleju
– 1/2 szklanki wody
– łyżeczka musztardy
– sok z cytryny
– sól, pieprz

Kaszę kukurydzianą gotujemy w dwóch szklankach lekko osolonej wody. Jeszcze ciepłą miksujemy z wodą i powoli dolewamy olej. Na końcu dodajemy sok z cytryny i doprawiamy solą oraz pieprzem. Krótko miksujemy i dodajemy musztardę. Początkowo konsystencja majonezu może być rzadka, ale potem zaczyna on tężeć.

Ewa Podsiadły-Natorska/mmch