Sól soli nierówna
Biała śmierć, smak życia, białe złoto - te wszystkie określenia dotyczą soli. A co my o niej wiemy? Większość z nas - niewiele. Na końcu większości przepisów znajdujemy po prostu informację - soli i pieprzu do smaku i stosujemy się do tego wskazania. Nie zastanawiamy się jaką sól dodajemy. Bo wielu z nas nie wie nawet, że istnieje jakikolwiek wybór. Myślimy - sól to sól. Ale czy na pewno?
Pierwszy krok wtajemniczenia
Na początek - sól kamienna, morska i kuchenna. Każdą z nich znajdziemy na sklepowych półkach. Po którą sięgać? Sól nie jest zdrowa, lekarze od lat apelują by ograniczyć jej zużycie. Optymalna dzienna dawka dla naszego organizmu to 6 g, czyli płaska łyżeczka (uwzględniając także sól zawartą w gotowych produktach). Z badań wynika, że Polacy przyjmują aż 15 g, czyli niemal trzykrotnie więcej niż powinni. Łatwo powiedzieć - ograniczmy sól. Jednak bez jej dodatku wiele potraw jest zwyczajnie bez smaku. Najlepszym sposobem jest zastępowanie soli ziołami. Jednak nie rezygnujmy z niej całkowicie. Wystarczy, że ograniczymy dawkę, sięgając jednocześnie po tę „zdrowszą”. Co to znaczy?
Sól kuchenna, zwana inaczej oczyszczoną lub warzoną, jest tą, po którą sięgamy najczęściej. Niestety. To najgorszy możliwy wybór. Sól ta jest oczyszczana chemicznie, a w procesie tym pozbawiana wszystkich cennych mikroelementów. Do oczyszczania używane są różne chemiczne substancje np. kwas siarczkowy. Sól oczyszczona to prawie czysty chlorek sodu. Pozbawiona minerałów sól kuchenna czasem dodatkowo wzbogacana jest jodem. Jednak to mała pociecha. Do "zdrowszych" rodzajów soli, jodu dodawać nie trzeba, zawierają też inne mikroelementy.
Zdrowsza od kuchennej jest sól kamienna. Wydobywana na dużych głębokościach, zawiera wiele składników odżywczych: mangan, miedź, chrom, wapń. To doskonała alternatywa dla sztucznie oczyszczanej kuchennej soli. Pamiętajmy też, że ta pierwsza może wydawać się nam bardziej „słona” od kamiennej, która może mieć niekiedy nawet gorzkawy posmak.
Jeśli jednak możemy sięgnijmy po tę najlepszą - sól morską. Jak sama nazwa wskazuje pochodzi z naturalnie odparowanej morskiej wody. Zawiera wiele wartościowych mikroelementów – m.in. magnez, lit, selen, cynk czy jod. Ma też działanie oczyszczające - usuwa z organizmu toksyny i resztki przemiany materii, poprawiając wygląd naszej cery (ogranicza trądzik i redukuje skórkę pomarańczową). Z badań wynika też, że zmiana soli kuchennej na morską pozwala zmniejszyć ryzyko zachorowania na miażdżycę i białaczkę limfatyczną.
Drobna, gruba czy kolorowa?
Kilka lat temu naukowcy odkryli, że sól występuje nie tylko na naszej planecie. Być może za kilkanaście lat będziemy się raczyli także przyprawą z Marsa. Na razie zostańmy jednak przy ziemskiej. Generalnie sól pochodzi albo z ziemi (wydobywana z kopalni), albo z morza. Jednak sól morska soli morskiej nierówna. Poszczególne rodzaje pochodzą z różnych części świata i różnią się smakiem, zawartością a nawet kolorem. Kucharze coraz chętniej sięgają po rozmaite rodzaje tej przyprawy. Okazuje się, że w tej materii są też określone mody. Od pewnego czasu niezwykle ceniona i popularna jest sól hawajska. Dzięki nietypowym warunkom klimatycznym i geologicznym istnieje w kilku odmianach - różowej, czerwonej i czarnej. Najpopularniejsza - czerwona zwana Alaea Hawaiian Sea Salt, to sól morska wymieszana z iłowym, czerwonym pyłem wulkanicznym. Charakterystyczna jest nie tylko barwa kryształków, ale także smak, a raczej „faktura” - bąbelkowa, jakby musująca. Z kolei czarna sól hawajska używana jest nie tylko w kuchni, ale
też do kąpieli. Zawierająca aktywny węgiel.
Kolorowe kryształki pochodzą nie tylko z Hawajów. Gorące źródła wypłukują z podłoża sól kamienną w drodze ze szczytów do dolin w Andach. To peruwiańska sól różowa. Czarna sól indyjska, zwana Kala Namak, tak naprawdę ma kolor szary i specyficzny, siarkowy posmak.
Wędzone i aromatyzowane
Sól to naturalny minerał, którego skład, kolor i smak zależą od miejsca, gdzie powstał. Jednak nie tylko natura decyduje o ostatecznym smaku soli. Jednym z procesów, którym poddajemy ten minerał jest wędzenie. Popularne jest m.in. w Danii i Meksyku. Najszlachetniejsza wędzona sól pochodzi z francuskiej Bretanii. Najcięższa sól morska w kryształkach suszona jest na słońcu, a potem umieszczana na wędzonych dębowych beczkach, używanych wcześniej do produkcji wina Chardonnay.
W wielu sklepach dostępne są też sole ziołowe, czyli wzbogacane suszonymi ziołami. Jednak taka przyprawa smakuje najlepiej w momencie, gdy uszlachetnimy ją ziołami na kilka chwil przed podaniem. Wówczas zostaną zachowane wszystkie cenne składniki zarówno soli, jak i ziół, a także wszelkie aromaty. Dzięki takim dodatkom, nie tylko zyskamy bogatszą w smaku przyprawę, ale w naturalny sposób ograniczymy ilość spożywanej soli, a przecież o to chodzi.
AD/mmch
Polecamy również: