Łuska gryczana - jedz ją na zdrowie
Jeszcze niedawno traktowana jako odpad łuska gryczana została zrehabilitowana i zaczyna zyskiwać zwolenników.
- To jedna z najcenniejszych części gryki - podkreśla dietetyczka Dominika Sikora. Odznacza się bogactwem błonnika, witamin i biopierwiastków, które bardzo korzystnie wpływają na nasze zdrowie. Z czym ją jeść?
Gryka pochodzi z rodziny rdestowatych i obejmuje kilkanaście gatunków rosnących w klimacie umiarkowanym Europy i Azji. Długą tradycję ma szczególnie uprawiana w Polsce gryka zwyczajna. Ludzkość zna ją od tysiącleci. Jej kwiaty mają kolor biały, różowy, a niekiedy nawet czerwony. Gryka uważana jest za roślinę leczniczą.
Grykę najczęściej spożywamy pod postacią kaszy gryczanej, którą otrzymuje się z obłuskanych nasion. Dzieci często kręcą na nią nosem, dlatego opowiada im się znany wierszyk: _ "Kipi kasza, kipi groch. Lepsza kasza niż ten groch. Bo od grochu boli brzuch, a od kaszy człowiek zdrów". _ Coraz popularniejsza jest również mąka gryczana, którą warto zastąpić znacznie mniej wartościową mąkę pszenną. W sklepach ze zdrową żywnością, dobrze zaopatrzonych delikatesach i supermarketach można natrafić także na łuskę gryczaną. Co to jest?
- Przez lata wykorzystywano głównie centralną część nasion gryki, z których wytwarzano mąkę i kaszę, łuskę traktowano natomiast jako odpad. Okazało się jednak, że okrywa nasion jest bogata w szereg związków, które korzystnie wpływają na funkcjonowanie organizmu - tłumaczy Dominika Sikora, dietetyczka Naturhouse.
Eksperta wyjaśnia, że łuska nasion gryki to prawdziwa bomba witaminowa. Zawiera sporą ilość niacyny (witamina B3), kwasu foliowego (witamina B9) oraz innych witamin z grupy B, których odpowiednia podaż jest bardzo ważna dla prawidłowej pracy układu nerwowego. Dietetyczka podkreśla, że witaminy z grupy B wspomagają również proces odchudzania - korzystnie wpływają na metabolizm. Z tego powodu - a również ze względu na niską zawartość tłuszczów oraz cukrów - łuska gryczana jest polecana osobom dbającym o zgrabną sylwetkę i walczącym z niechcianymi kilogramami. Cenna w łusce gryki jest też witamina E, tzw. eliksir płodności i młodości.
- Łuska zawiera szereg minerałów takich jak: krzem, cynk, żelazo, miedź, selen, wapń, mangan, potas czy magnez, których obecność w pożywieniu wpływa na dobre samopoczucie oraz wygląd. Znaczna ilość flawonoidów (w tym głównie rutyny) o działaniu przeciwzapalnym oraz niwelującym wolne rodniki korzystnie wpłynie na układ immunologiczny oraz wzmocni naczynia krwionośne - zaznacza Dominika Sikora. Rutyna jest antyoksydantem. Spowalnia utlenianie witaminy C, uszczelnia naczynia krwionośne, działa przeciwzapalnie.
Łuska gryczana ma w składzie ok. 4 proc. białka oraz zdumiewającą ilość błonnika - aż 81,5 g w 100 g produktu! - Ze względu na tak wysoką zawartość błonnika korzystnie wpływa na układ pokarmowy, wspomagając proces trawienia, oczyszczając jelita oraz wspomagając leczenie zaparć - mówi Dominika Sikora.
Błonnik pobudza ruchy robaczkowe jelit, zapewniając stały rytm wypróżnień i chroniąc przed zaparciami. Z tego względu zalecany jest również osobom dbającym o linię. To jednak jego niejedyna rola. Dietetyczka Naturhouse zwraca uwagę, że odpowiednia ilość błonnika w diecie nie powinna być obojętna dla osób zmagających się z podwyższonym cholesterolem. - Błonnik pokarmowy z powodzeniem obniża jego poziom. Po łuskę gryki powinni sięgać cukrzycy (reguluje poziom cukru we krwi) oraz ze względu na brak obecności białek glutenowych osoby z nietolerancją glutenu - dodaje Sikora.
Spożywanie łuski gryki chroni przed atakiem wolnych rodników, co zabezpiecza nas przed przedwczesnym starzeniem i rozwojem wielu chorób, w tym nowotworów. Włączenie tego zdrowego produktu do diety ochroni nas także przed miażdżycą, zawałem czy chorobą niedokrwienną serca. Pomoże obniżyć wysokie ciśnienie, wzmocni krążenie, pomoże w schorzeniach przewodu pokarmowego.
Jest wiele sposobów na włączenie łuski gryczanej do diety. W sklepach najczęściej dostępna jest w formie zmielonej. - Można ją stosować jako dodatek do mleka, jogurtu czy kefiru, jako uzupełnienie płatków śniadaniowych, wzbogacając tym samym wartość odżywczą posiłku - podpowiada Dominika Sikora. Przygotuj zupę mleczną albo owsiankę według swojego ulubionego przepisu, posyp łuską gryczaną, wymieszaj i podaj z owocami. Natomiast łącząc jogurt z łuską gryczaną, orzechami i miodem, otrzymasz bardzo zdrowy i pożywny posiłek: podaj go na pierwsze albo drugie śniadanie bądź kolację.
- Łuska gryczana to też ciekawy dodatek do wypieków, np. pieczywa, a także do naparów czy kompotów z suszonych owoców - mówi dietetyczka. Badania naukowe przeprowadzone przez poznańskich uczonych wykazały, że herbatki zawierające łuski gryki mogą być źródłem rutyny dla osób niechętnie sięgających po produkty zawierające grykę.
W sklepach ze zdrową żywnością znajdziemy herbatkę zawierają łuskę gryczaną, zwykle z dodatkiem suszonych owoców (m.in. czarnej porzeczki, jabłka, aronii, maliny). Łuską gryczaną możemy posypywać kanapki (by kanapka nie była zbyt sucha, warto skropić ją dobrą oliwą), zupy, dania obiadowe, sałatki. Potrawy z dodatkiem łuski przed spożyciem dobrze wymieszajmy.
Ewa Podsiadły-Natorska/mp/WP Kuchnia
