Świąteczne potrawy z różnych stron świata
Słodkie rolady, nietypowe sałatki i pyszne mięsa.
Francja: Bouche de Noel
Trudno wyobrazić sobie efektowniejszy świąteczny przysmak. Buche de Noel w dosłownym tłumaczeniu to "bożonarodzeniowe polano". Nazywa się tak ciasto w formie rolady, w której delikatny krem maślany otula miękki biszkopt. Krem może mieć smak wanilii, kawy czy orzecha. Roladę najczęściej pokrywa się czekoladą. Samo wykonanie deseru jest proste. A jego wygląd zachwyci wszystkich gości - ma kształt pnia drzewa. Niezwykła jest jego dekoracja: ciasto można ozdobić szyszkami, gałązkami choinki, listkami albo zdecydować się na jadalne ozdoby, np. żurawinę, cukier puder na podobieństwo śniegu, owoce czy bardzo efektowne grzybki bezowe. We Francji Buche de Noel tradycyjnie spożywa się po pasterce. Sam wigilijny zwyczaj przynoszenia do domu dużego polana,
które skrapiano oliwą bądź winem owocowym i palono w kominku w świąteczny wieczór, sięga prawdopodobnie XII wieku.
Stany Zjednoczone: Egg nog
Kto ma wśród bliskich Amerykanów, ten pewnie wie, że mieszkańcy Stanów Zjednoczonych w okresie Bożego Narodzenia uwielbiają pić egg nog (albo eggnog), tradycyjny drink znany od XVII wieku. Egg nog to serwowany na gorąco słodki napój o kremowej konsystencji przygotowywany na bazie surowych żółtek (jest też wersja z wykorzystaniem całych jaj) oraz mleka. Napój doprawia się wanilią, cynamonem, miodem oraz gałką muszkatołową. Egg nog często bywa podawany jako drink alkoholowy - z rumem, whiskey albo brandy. Na Karaibach do sporządzenia egg nog wykorzystuje się mleczko kokosowe. Smak tego napoju przypomina ajerkoniak. Również fani ubóstwianego przez dzieci koglu-moglu będą zachwyceni. W Stanach Zjednoczonych dostępne
są różne specjały o smaku egg nog, np. ciasteczka czy lody.
Wenezuela: Hallaca
Na pierwszy rzut oka hallacas w ogóle nie kojarzą się ze świętami, jednak owinięte w liście bananowca, ściśle obwiązane pakunki w Wenezueli są tradycyjnym bożonarodzeniowym przysmakiem. Zwyczaj serwowania tego przysmaku jest tutaj bardzo długi. Współczesny przepis na hallaca nie zmienił się od czasów kolonialnych. Specjał przyrządzany jest z surowego bądź gotowanego mięsa (drobiowego, wołowego, wieprzowego - popularna jest też wersja z rybą)
oraz dodatków - np. sera, oliwek, kaparów czy rodzynek. Masę owija się najpierw ciastem kukurydzianym, a następnie liściem bananowca. Tak przygotowane "pakunki" należy ugotować. Smakołyk podawany jest po usunięciu liści. Sam pomysł na danie wywodzi się prawdopodobnie od niewolników, którzy zawijali resztki pożywienia w liście bananowca. Hallacas bywają
również uważane za rodzaj meksykańskich tamales.
Norwegia: Lutefisk
Dla Norwegów spożywanie ryb to codzienność. W święta Bożego Narodzenia serwują oni "rybę mydlaną" czy "rybę w ługu" - lutefisk (w Szwecji lutfisk). Mówi się, że to przysmak dla odważnych. Podstawą dania jest sztokfisz, czyli głównie dorsz, oraz ług sodowy - silnie żrąca substancja. Przygotowanie tego skandynawskiego specjału trzeba zacząć przynajmniej kilkanaście dni wcześniej. Wysuszoną rybę należy przez parę dni moczyć w wodzie, a następnie macerować w ługu. Po wyjęciu z ługu sodowego rybę ponownie przez kilka dni moczy się w wodzie (aby wypłukać żrącą substancję). Otrzymaną w ten sposób niezwykle aromatyczną i intensywnie pachnącą rybę o galaretowatej konsystencji należy usmażyć, upiec albo ugotować. Lutefisk podaje się z warzywami bądź innymi dodatkami.
Grecja: Kourabiedes
Grecy nie wyobrażają sobie Bożego Narodzenia bez kourabiedes - tradycyjnych maślanych ciastek bogato obsypanych cukrem pudrem. Robi się je z kruchego ciasta, które łączy się z pokruszonymi orzechami (najczęściej migdałami), a ciasteczka przed upieczeniem skrapia się wodą różaną. W wersji dla dorosłych ciasto można wzbogacić alkoholem, np. brandy lub koniakiem. Kourabiedes prezentują się bardzo efektownie. Mogą mieć kształt kuli, bryłki, półksiężyca. A obficie posypane cukrem pudrem - ciasteczka posypuje się, gdy są jeszcze ciepłe - wyglądają niczym ośnieżone, co sprawia, że pięknie prezentują się na świątecznym stole. Przepis na kourabiedes jest prosty, do ich przygotowania warto więc zaangażować najmłodszych domowników.
Finlandia: Rosolli
Na bożonarodzeniowym stole Polaka zazwyczaj jest miejsce na sałatkę jarzynową. Finowie mają rosolli - sałatkę, której podstawą się gotowane buraki oraz warzywa. Żeby przygotować ten świąteczny smakołyk, ugotowane i ostudzone warzywa (buraki, marchew, ziemniaki) należy pokroić w niedużą kostkę i połączyć z posiekanym jabłkiem, ogórkiem kiszonym, cebulą. Można dodać też marynowane śledzie oraz ugotowane na twardo jajko. Produkty układa się warstwami, a te przesypuje solą oraz pieprzem. Tak przygotowaną sałatkę trzeba zalać sosem przygotowanym na bazie śmietanki, octu, bulionu, doprawionym solą i cukrem. W niektórych wersjach sos podaje się w osobnej miseczce. Sałatka najlepiej smakuje z chlebem. Rosolli podobna jest do sałatki winegret znanej w kuchni rosyjskiej i ukraińskiej.
Sama nazwa pochodzi od rosyjskiego słowa "rassoł", co tłumaczy się jako "posolony".
Madagaskar: Akoho sy voanio
Na Madagaskarze w Boże Narodzenie serwuje się kurczaka z mlekiem kokosowym i ryżem. To akoho sy voanio, łatwe do przygotowania, aromatyczne danie, z którego Madagaskar słynie. Do jego przyrządzenia oprócz kurczaka, mleczka kokosowego i ryżu wykorzystuje się m.in. pomidory, cebulę, czosnek, a całość doprawia imbirem, solą i pieprzem, ewentualnie również sokiem z cytryny bądź limonki, startą skórką z cytryny oraz odrobiną pieprzu kajeńskiego czy chili (w wersji na ostro). Danie jest bardzo rozgrzewające - można podawać je z ryżem parboiled, jaśminowym albo basmati. Zaserwowane na polskim bożonarodzeniowym stole z pewnością będzie nietypową świąteczną odmianą.
Dania: Risalamande
Ten świąteczny deser spożywany w Danii w okresie Bożego Narodzenia jest przyrządzany na bazie puddingu ryżowego, słodkiej śmietanki, cukru, mleka, wanilii oraz posiekanych migdałów, a serwowany z gorącym wiśniowym, truskawkowym albo malinowym sosem (czasem wzbogaca się go alkoholem). Tradycja serwowania risalamande przez Duńczyków sięga XIX wieku. Przysmak zyskał olbrzymią popularność po II wojnie światowej, gdy łatwo dostępne stały się jego składniki - wcześniej uchodził za deser raczej ekskluzywny. Można się również spotkać z zapisem "ris a la mande". Nazwa pochodzi od francuskiego "riz a l’amande" oznaczającego "ryż z migdałami". Co ciekawe, w Szwecji deser nazywany jest "ris a la Malta". W jednym z deserów umieszcza się tam migdał - osoba, która go znajdzie, weźmie
ślub przed kolejnym Bożym Narodzeniem.
