Nie rzepakowy i nie oliwa z oliwek. Ten olej powinien być obowiązkowy w diecie seniorów
Olej rzepakowy i oliwa z oliwek od lat mają dobrą prasę – są obecne w niemal każdej kuchni i uchodzą za najzdrowsze wybory. Ale istnieje jeszcze jeden rodzaj tłuszczu roślinnego, o którym mówi się rzadziej, a który szczególnie powinien znaleźć się w diecie osób starszych. Mowa o oleju sojowym – lekkim, neutralnym w smaku, bogatym w składniki, które realnie wspierają zdrowie serca, mózgu i układu kostnego.
Oliwa z oliwek i olej rzepakowy od lat królują w rankingach zdrowych tłuszczów. Są dobrze przebadane, łatwo dostępne i cenione za korzystny wpływ na serce. Ale istnieje jeszcze jeden rodzaj oleju, który rzadko pojawia się w domowych kuchniach. Mowa o oleju sojowym – tłuszczu roślinnym. Choć nie jest tak popularny jak oliwa, w wielu przypadkach to właśnie on powinien znaleźć się w diecie seniora.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kotlety z tofu
Czym jest olej sojowy?
Olej sojowy to roślinny tłuszcz pozyskiwany z nasion soi – jednej z najczęściej uprawianych roślin oleistych na świecie. Ma jasnożółty kolor, delikatny, neutralny smak i bardzo szerokie zastosowanie kulinarne. Można go wykorzystywać zarówno na zimno (np. do sałatek, sosów), jak i – w ograniczonym zakresie – do smażenia.
To jeden z najczęściej używanych olejów na świecie, zwłaszcza w USA i Azji, ale w Polsce wciąż bywa niedoceniany. Tymczasem skład oleju sojowego sprawia, że może być realnym wsparciem dla zdrowia – szczególnie u osób starszych. Olej ten jest bogaty w:
- nienasycone kwasy tłuszczowe (omega-6 i omega-3) – wspierają układ sercowo-naczyniowy,
- witaminę K – ważną dla zdrowia kości i procesu krzepnięcia,
- fitosterole – które pomagają obniżyć poziom "złego" cholesterolu (LDL).
Co ważne, olej sojowy jest jednym z niewielu tłuszczów roślinnych zawierających naturalne izoflawony – związki roślinne o działaniu antyoksydacyjnym i wspierającym równowagę hormonalną.
Dlaczego warto go stosować – szczególnie u osób starszych?
Olej sojowy ma wyjątkowy skład, który odpowiada na wiele potrzeb zdrowotnych osób starszych – zwłaszcza tych związanych z sercem, kośćmi, układem nerwowym i odpornością. To właśnie dlatego warto włączyć go do codziennej diety seniorów.
- Zdrowie serca i układ krążenia: olej sojowy jest bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwasy omega-6 i niewielką ilość omega-3, które wspierają utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu. Zawarte w nim fitosterole pomagają obniżyć stężenie frakcji LDL (tzw. "złego" cholesterolu), co zmniejsza ryzyko miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych – jednych z najczęstszych problemów w starszym wieku.
- Wsparcie dla mózgu i pamięci: z wiekiem obniża się wydolność układu nerwowego i pogarsza pamięć. Obecne w oleju sojowym kwasy tłuszczowe i witamina E mają działanie neuroprotekcyjne – wspierają funkcje poznawcze i mogą spowolnić procesy degeneracyjne.
- Wzmacnia kości dzięki witaminie K: olej sojowy jest jednym z niewielu tłuszczów roślinnych, które zawierają witaminę K w dobrze przyswajalnej formie. To składnik niezbędny do utrzymania prawidłowej gęstości mineralnej kości i zapobiegania ich łamliwości – co ma szczególne znaczenie u osób starszych, narażonych na osteoporozę.
- Naturalne izoflawony – wsparcie hormonalne i antyoksydacyjne: olej sojowy zawiera izoflawony, które wykazują działanie antyoksydacyjne oraz łagodzą objawy związane z okresem menopauzy i andropauzy. Wspierają równowagę hormonalną i działają ochronnie na komórki.
Olej sojowy vs. inne oleje
Olej sojowy vs. oliwa z oliwek:
Oliwa z oliwek (szczególnie extra virgin) zawiera dużo kwasu oleinowego (omega-9) i silne antyoksydanty – świetna do stosowania na zimno i jako składnik diety śródziemnomorskiej. Z kolei olej sojowy zawiera więcej omega-6 i niewielką ilość omega-3, a także witaminę K i izoflawony, których oliwa nie ma.
Olej sojowy vs. olej rzepakowy:
Olej rzepakowy to tłuszcz o wyjątkowo dobrym stosunku omega-6 do omega-3 (2:1), co czyni go bardzo "zbilansowanym". Ma też neutralny smak i wysoką temperaturę dymienia. Olej sojowy zawiera więcej witaminy K i izoflawonów, które są korzystne np. w kontekście osteoporozy i ochrony przed nowotworami hormonozależnymi.
Olej sojowy vs. olej kokosowy:
Olej kokosowy zawiera głównie tłuszcze nasycone i nie dostarcza cennych kwasów tłuszczowych omega. Bywa kontrowersyjny w kontekście zdrowia serca. Olej sojowy to źródło nienasyconych tłuszczów, witamin i fitosteroli – dużo korzystniejszy dla zdrowia naczyń krwionośnych.