Co to jest czubryca i dlaczego warto po nią sięgnąć
Cząber górski to blisko kuzyn popularnego także w Polsce cząbru ogrodowego, jednak o znacznie bardziej intensywnym zapachu, który zawdzięcza szczególne dużemu stężeniu olejków eterycznych.
Bylina z rodziny jasnowatych, rosnąca w zwartych i silnie rozgałęzionych kępach, na przełomie lipca i sierpnia pokrywających się drobnymi białymi lub jasnoróżowymi kwiatami, pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, jednak szczególnie ceni się ją na Bałkanach, zwłaszcza w Bułgarii.
Od wieków wykorzystuje się tam właściwości lecznicze cząbru górskiego, bogatego źródła garbników, żywic, karotenoidów, flawonoidów czy witaminy C. Roślina wykazuje działanie przeciwzapalne, antyseptyczne i wiatropędne. Pobudza czynności przewodu pokarmowego i chroni wątrobę.
Zobacz też: Zdrowo się odżywiasz? Unikaj soli
W tradycyjnej medycynie bałkańskiej cząber górski, zwany czubrycą, zaleca się jako remedium na kolki i wzdęcia oraz skuteczne lekarstwo na nudności, biegunki, ból gardła, stany zapalne żołądka, jelit czy pęcherza moczowego, a także zaburzenia miesiączkowania.
W przypadku ukąszenia przez osę czy pszczołę, ulgę przynosi nacieranie skóry gałązką cząbru górskiego. Roślinę dodaje się również do kąpieli, by złagodzić rozmaite dolegliwości skórne.
Kolorowe mieszanki
Jednak w krajach bałkańskich cząber górski jest także chętnie wykorzystywany w kuchni, ponieważ nadaje potrawom wyrazistego smaku i aromatu. Za bułgarskim określeniem czubryca kryje się zarówno suszony cząber, jak i mieszanka przypraw, w której oczywiście też go nie brakuje.
Czubryca występuje w wielu odsłonach, niektóre znajdziemy także w polskich delikatesach czy sklepach internetowych. Czerwona składa się przede wszystkim z cząbru, papryki (słodkiej i ostrej) oraz soli. Niekiedy jednak trafia do tej mieszanki również kozieradka, czosnek, tymianek, natka pietruszki czy pomidory (ususzone i sproszkowane). Warto czytać skład produktu, gdyż w ostatnich latach czubrycę, zwłaszcza czerwoną, chętnie wzbogaca się wzmacniaczami smaku, w tym kontrowersyjnym glutaminianem sodu, który – jak wynika z niektórych badań naukowych – może wykazywać negatywny wpływ na zdrowie.
Natomiast w czubrycy zielonej, oprócz cząbru górskiego, soli, czosnku (niekiedy także niedźwiedziego), natki pietruszki, kozieradki, lubczyku czy koperku, czasem znajdziemy również cukier, którego i tak spożywamy za dużo, czego konsekwencją są problemy z otyłością, próchnicą, cukrzycą oraz chorobami układu krążenia.
Cukier trafia też niestety także do czubrycy szarej, wzbogacanej dodatkowo w sezam, czarnuszkę i gorczycę oraz skrobię kukurydzianą, w jedzeniu której należy zachować umiar, ponieważ jej nadmiar może zaburzać przyswajanie wapnia, magnezu czy żelaza, a niekiedy powodować też zaburzenia trawienia.
Dlatego kupując czubrycę warto wybierać mieszanki, które w składzie mają tylko przyprawy i ewentualnie sól. Zwróćmy też uwagę, czy cząber górski nie jest w nich zastąpiony ogrodowym, co wpływa na aromat oraz smak produktu.
Do czego dodawać czubrycę
Czubryca czerwona nadaje potrawom intensywnego zapachu i pikantnego smaku. Doskonale komponuje się z daniami z roślin strączkowych (np. soczewicy, fasoli, grochu), a także baraniny, jagnięciny czy dziczyzny. Zaostrza smak gulaszu i bigosu, sprawdzi się też w pizzy, zawiesistych sosach oraz zupach, chociażby pomidorowej. Jest bardzo dobrą przyprawą do sałatek (szczególnie przygotowywanych ze świeżych ogórków lub pomidorów) oraz ryb, zwłaszcza pstrąga. Najlepiej dosypywać ją pod koniec przyrządzania potrawy.
Czubryca zielona jest najczęściej stosowana jako dodatek do sałatek oraz potraw z jajek (w tym jajecznicy) czy twarogu. Warto nią doprawiać zupy jarzynowe, zapiekanki, masła smakowe i farsz do pierogów. Świetnie sprawdza się w rozmaitych pastach na bazie awokado.
Czubrycę szarą można wykorzystywać do doprawiania marynat, w których "kąpiemy" przed obróbką schab, karkówkę, boczek czy żeberka. Mieszanka będzie też ciekawym dodatkiem do gulaszów, zup i past kanapkowych.
Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
