Kulinarna Szwajcaria – nie tylko fondue i czekolada

Najbardziej rozpoznawalnymi daniami ze Szwajcarii są z pewnością serowe fondue – roztopiony ser z czosnkiem, białym winem i kawałkami chleba oraz czekolada. Czekolada ze Szwajcarii zaczęła zyskiwać sławę na świecie w drugiej połowie XIX wieku. Stworzenie mlecznej czekolady przez Daniela Petera oraz konszowanie wynalezione przez Rodolphe’a Lindta tę sławę tylko przypieczętowało. Szwajcaria nie tylko eksportowała czekoladę, lokalni chocolatiers ruszyli na podbój sąsiednich krajów otwierając sklepy i wytwórnie w całej Europie – od Petersburga po Helsinki. Nawet sławna belgijska czekolada ma szwajcarskie korzenie!

Co do sera to serowa Szwajcaria prezentuje się nie gorzej od czekoladowej. Można ją zwiedzać od mleczarni do mleczarni. Podobnie jak we Francji, każdy region ma swój typowy ser, różnorodność jest wprost niebywała. W Szwajcarii jest około 450 typów sera!

Jesień w Szwajcarii pachnie fondue i raclette (roztopiony ser podawany z ziemniakami w mundurkach, korniszonkami i piklowaną cebulką). Ale kulinarna Szwajcaria to nie tylko to! Oto zaledwie kilka przykładów mniej znanych dań ze Szwajcarii.

Älplermagronen

Zapiekanka z ziemniakami, makaronem, serem, śmietaną, cebulą i, co najważniejsze, duszonym jabłkiem!

Składniki:

• 4 łyżki masła
• 2 duże, cienko pokrojone, cebule
• 2 duże ziemniaki, obrane i grubą kostkę
• 450 g makaronu penne
• ½ szklanki śmietany
• Sól i pieprz do smaku
• 1 szklanka Gruyere lub Emmentalera
• duszone jabłka

Przygotowanie: Rozgrzać piekarnik do 190 st. C. Wysmarować tłuszczem naczynie żaroodporne. W dużym garnku zagotować osoloną wodę. Na dużej patelni rozgrzać masło, dodać cebulę i smażyć, aż się zarumieni. Do wrzącej wody wrzucić pokrojone ziemniaki, po około 5 minutach (gdy zaczną mięknąć) dodać makaron. Gotować od czasu do czasu mieszając, aż ziemniaki będą miękkie (około 7 minut). Odlać i przelać zimną wodą. W miseczce doprawić śmietanę solą i pieprzem. Na dno naczynia wyłożyć 1/3 ziemniaków z makaronem, przykryć warstwą sera, powtórzyć jeszcze 2 razy. Przelać wszystko śmietaną, na wierzch wyłożyć cebulę. Zakryć i piec przez 10-15 minut, aż ser się rozpuści. Podawać gorące z duszonymi jabłkami.

Rösti

To tradycyjne danie ze Szwajcarii. Tak naprawdę nie wiadomo kiedy powstało, wydaje się, że jest tam od zawsze. Rösti to płaski, gorący placek z tartych (surowych lub podgotowanych) ziemniaków, smażony na chrupko na gorącym maśle lub innym tłuszczu zwierzęcym. Rolnicy w kantonie Berno jadali je tradycyjnie na śniadanie, obecnie podaje się je w każdej porze dnia. Jak kto lubi. Zimowa wersja z kantonu Valais, jest podawana w ceramicznym naczyniu, na wierzchu placka zapieka się boczek, smażone jajko i roztopiony ser raclette, a podaje razem z korniszonkami i piklowaną cebulką. Pycha!

Składniki:

• 3-4 średnie, obrane mączyste ziemniaki
• 2-4 łyżki masła
• sól do smaku
• dodatki według uznania: pietruszka, cebula, gałka muszkatołowa, mielona papryka

Przygotowanie: Zetrzeć obrane surowe ziemniaki do miski (można użyć ziemniaków podgotowanych al dente dzień wcześniej, zetrzeć je bezpośrednio przed smażeniem). Na nieprzywierającej patelni roztopić masło, wyłożyć ziemniaki na gorący tłuszcz, posolić do smaku. Dodać opcjonalne przyprawy. Smażyć na średnim ogniu przez kilka minut, zamieszać kilka razy, by były w całości pokryte masłem. Docisnąć ziemniaki szpatułką na placek i następnie smażyć przez 10 minut. Przykryć patelnię i smażyć jeszcze przez 5-10 minut. Gdy spód placka jest już złoto-brązowy, odwrócić placek przy pomocy talerza (ziemniaki nakryć talerzem i odwrócić patelnię tak, aby placek został na talerzu). Patelnię postawić z powrotem na ogień, roztopić na niej nieco więcej masła. Placek zsunąć ponownie na patelni, smażyć drugą stronę przez około 15 minut, dociskając kilka razy, żeby placek był nieco bardziej zwarty. Można przykryć patelnię, żeby ziemniaki doszły, ale odkryć ją przynajmniej 5 minut przed końcem, aby uzyskać chrupiący efekt końcowy. Wersja z jajkiem wymaga przełożenia rösti do żaroodpornego naczynia i zapieczenia przez kilka minut z serem, jajkiem i boczkiem na wierzchu. Można doprawić do smaku i podawać z piklami.

Birchermüesli

Stworzone około 1900 roku przez doktora Maximiliana Oskara Bircher-Brennera. Doktor uważał, że bogata w mięso dieta nie jest najlepsza dla jego pacjentów z sanatorium w Zurychu. Tak zaczęła się wielka kariera müesli. Pierwotna wersja składała się z płatków owsianych, soku z cytryny, skondensowanego mleko, tartego jabłka, orzechów laskowych i migdałów.

Składniki:

• 2 szklanki płatków owsianych
• 1 drobno pokrojone zielone jabłko
• 1 szklanka 2 proc. mleka
• 1 szklanka jogurtu naturalnego
• 1 pokrojony banan
• ¼ szklanki rodzynek
• 1 łyżka posiekanych orzechów włoskich
• 1 łyżka migdałów
• 1 łyżka brązowego cukru
• 1 łyżka miodu
• 1 łyżka soku pomarańczowego

Przygotowanie: bardzo dokładnie zmieszać wszystkie składniki. Odstawić do lodówki na minimum godzinę. Podawać na zimno lub podgrzane.

Zupa bazylejska

Mówiło się, że dziewczyna z Bazylei nie może wyjść za mąż, dopóki nie nauczy się gotować tej zupy. Istnieją setki sposobów jej przygotowania, ale w jej najbardziej podstawowym wydaniu to po prostu mąka, masło, cebula, bulion wołowy i ser Gruyere. Legenda mówi, że zupa ta powstała, gdy zagadany kucharz zapomniał zdjąć z ognia prażącą się mąkę. Gdy była już brązowa zdecydował, że zamiast ją wyrzucić – ugotuje z niej zupę. W ten sposób stworzył danie, które przetrwało do dziś. Zupa jest ulubionym daniem w trakcie karnawału w Bazylei.

Składniki:

• 5 łyżek mąki pszennej
• 50 g masła
• 1 drobno posiekana cebula
• 100 ml białego wina
• 1 l buliony warzywnego
• gałka muszkatołowa, sól i pieprz do smaku

Przygotowanie: prażyć mąkę na średnim ogniu stale mieszając, aż nabierze orzechowej barwy. Zdjąć z ognia, lekko ostudzić. Zmniejszyć ogień. Na tej samej patelni roztopić masło i podsmażyć cebulę (ok. 3 minuty). Zalać winem i maksymalnie zredukować. Na patelnię dodać z powrotem mąkę. Wlać bulion, zagotować mieszając trzepaczką. Zmniejszyć ogień i powoli gotować przez 1 godz., czasami mieszając. Doprawić do smaku, posypać Gruyèrem.

Cielęce ragout z Zurychu

To typowe danie z Zurychu, idealne na jesień i zimę. Tradycyjne dla niemieckiej części Szwajcarii.

Składniki:

• 350 g cielęcej lub wieprzowej polędwicy
• 100 g cielęcych nerek pokrojonych w plastry
• 2 łyżki klarowanego masła
• 2 drobno pokrojone szalotki
• 2 szklanki drobno posiekanych pieczarek
• 1 łyżka mąki pszennej
• 1 szklanka wytrawnego białego wina
• 1 szklanka bulionu wołowego
• 1 łyżeczka skórki otartej z cytryny
• ¼ szklanki kremówki
• sól, świeżo mielony pieprz
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki

Przygotowanie: roztopić masło na dużym ogniu i szybko podsmażyć na nim mięso, zdjąć z patelni i utrzymywać w cieple. Dodać łyżkę masła na patelnię, wrzucić cebulę, smażyć przez 2 minuty, dodać pieczarki i smażyć, aż będą miękkie i brązowe Posypać grzyby łyżką mąki i wymieszać, dusić przez 1 min. Mieszając, wlać wino i bulion na patelnię. Zagotować i zredukować o połowę. Dodać skórkę z cytryny, kremówkę, sól i pieprz. Dodać mięso, podgrzać, ale już nie gotować. Podawać posypane pietruszką.

Zopf

Szwajcaria to bogactwo chleba i wypieków. Szwajcarzy słyną z tego, że są świetnymi piekarzami. Chyba najpopularniejszym lokalnym wypiekiem jest maślany Zopf, przypomina znaną nam chałkę, jest maślany miękki. Tradycyjnie był jadany na niedzielne śniadania. Jest znany w Szwajcarii od połowy XV wieku.

Składniki:

• 1 kg mąki pszennej
• 1 łyżka soli
• 150 g miękkiego masła
• 14 g suszonych drożdży
• 500 ml ciepłego mleka
• 1 jajko i 1 łyżka oleju do posmarowania chleba

Przygotowanie: wsypać mąkę do miski i dodać miękkie masło pokrojone na kawałki. Wsypać drożdże do odrobiny ciepłego mleka i wymieszać, odstawić na 5 min. Dodać drożdże do mąki wraz z resztą mleka. Wyrobić (robotem lub ręcznie) na elastyczne ciasto (około 10 minut). Odstawić przykryte ściereczką w wysmarowanej olejem misce na około 2 godz., aż podwoi objętość. Po wyrośnięciu, wyłożyć ciasto na wysypaną mąką stolnicę, podzielić na 3 części. Zrolować części na wałeczki, cieńsze przy końcach. Upleść gruby warkocz. Odstawić ciasto na 30 min pod suchą ściereczką. Posmarować wierzch mieszanką jajka i oleju. Piec w 200 stt. C przez 45 minut.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl