Imbir - właściwości i zastosowanie korzenia

Niezwykle wyrazisty w smaku i aromatyczny imbir używany jest w sztuce kulinarnej od tysięcy lat. Od dawna znajduje on również zastosowanie w medycynie – przyprawa ta skutecznie pomaga zwalczyć przeziębienie, a także przynosi ulgę przy różnego rodzaju dolegliwościach żołądkowych. Co jeszcze warto wiedzieć o imbirze? Poznaj wszystkie niezwykłe właściwości tej przyprawy.

Imbir prawdopodobnie pochodzi z odległej Melanezji – grupy wysp zachodniej Oceanii, w skład których wchodzą chociażby Fidżi czy Papua-Nowa Gwinea. Nie brak jednak przesłanek świadczących o hinduskim rodowodzie przyprawy. Przemawiać może za tym nazwa produktu, która wywodzi się z sanskryckiego stringa-vera – „ciało jak róg”. Określenie to odnosi się oczywiście do charakterystycznego kształtu imbiru, przypominającego rozgałęzione poroże. Wiadomo, że przyprawa używana była w Azji na tysiąc lat przed narodzinami Chrystusa. To właśnie z dalekiego wschodu imbir został przetransportowany do krajów arabskich. Około XI wieku produkt ten dotarł do Europy zachodniej. Dziś imbir popularny jest na całym świecie – dodaje się go rozmaitych specjałów różnych tradycji kulinarnych, a także wykorzystuje do zwalczania wielu dolegliwości zdrowotnych.

Przyprawa jest uzyskiwana z kłącza rośliny o nazwie imbir lekarski (łac. Zingiber officinale). Bylina ta zalicza się do rodziny imbirowatych i uprawiana jest głównie w Chinach, Malezji, Indonezji, Jamajce oraz Sierra Leone. Roślina nie występuje już w stanie dzikim. Imbir lekarski osiąga około metr wysokości. Jego cechami charakterystycznymi są duże i podłużne liście, kłosowaty kwiatostan o barwie żółto-fioletowej oraz gruby i rozległy korzeń. To właśnie ten ostatni stanowi najcenniejszą część rośliny. Starte kłącze byliny ma bardzo ciepły lecz nieco ostry aromat, a w smaku przyprawa ta wydaje się wyrazista, intensywna i nieco cierpka. Obecnie na rynku można dostać zarówno całe korzenie imbiru (określa się go wówczas jako świeży), jak i gotową do użycia wersję sproszkowaną.

Imbir wykorzystywany jest do zwalczania wielu różnorodnych dolegliwości zdrowotnych. Przede wszystkim wpływa on korzystnie na pracę układu trawiennego przez pobudzenie odpowiednich organów do produkcji śliny i soków żołądkowych. Dodatkowo imbir działa żółciopędnie i rozkurczowo. Co ciekawe – spożycie odpowiednich dawek przyprawy łagodzi objawy porannych mdłości u kobiet w ciąży! Oprócz tego imbir uśmierza bóle żołądka i wzmaga apetyt. Przyprawę wykorzystuje się również w trakcie przeziębień – skutecznie rozgrzewa ona organizm oraz korzystnie wpływa na układ odpornościowy. Kłącze imbiru lekarskiego świetnie radzi sobie także z migreną, infekcjami gardła, leczeniem kaszlu, kataru i nieżytu górnych dróg oddechowych. Przyprawa przez swoje odkażające właściwości zalecana jest w przypadku różnych schorzeń stomatologicznych – dezynfekuje ona bowiem jamę ustną i odświeża oddech. Imbir polecany jest też osobom ze zbyt wysokim stężeniem cholesterolu we krwi. Nowsze
badania wykazały również, że przyprawa wykazuje działanie antynowotworowe.

Kulinarne zastosowanie imbiru jest niezwykle szerokie. Przede wszystkim przyprawy tej nie może zabraknąć w daniach o azjatyckim rodowodzie. Starte kłącze doskonale podkreśla aromat egzotycznych potraw i nadaje im charakterystycznego cierpkiego posmaku. Imbir sprawdza się także przy specjałach pochodzących z innych tradycji kulinarnych. Świetnie łączy się on z różnego rodzaju mięsami – drobiem, wieprzowiną czy chociażby cielęciną. Przyprawę warto dodać także do przygotowywanych w oryginalny sposób ryb, sałatek oraz orientalnych zup. Imbir bardzo często wykorzystywany jest jako dodatek do orzeźwiającej i pobudzającej herbaty. Przyprawę wykorzystuje się również w browarnictwie do produkcji piwa typu ginger ale nie wolno także zapomnieć, że sproszkowane kłącze
rośliny używa się na różne sposoby w cukiernictwie – przyprawa dodawana jest chociażby do piernika, ciasteczek, budyniów, gorących czekolad i marmolad. Szczególnie dobrze komponuje się ona ze smakiem wyrobów opartych na jabłkach.

• Piernik
• Herbata z imbirem
• Kurczak podsmażany z sezamem i imbirem
• Tajska zupa drobiowa
• Łosoś w stylu tajskim
• Krewetki w sosie imbirowym
• Zupa z dyni
• Lemoniada imbirowa

Imbir wykorzystywany jest również w zwalczaniu objawów choroby lokomocyjnej. Niewielka ilość spożytej przyprawy skutecznie łagodzi nudności w trakcie jazdy samochodem i zapewnia chorym pasażerom komfortową podróż.

Choć imbir bardzo korzystnie wpływa na pracę układu trawiennego, powinno się spożywać umiarem. Ze względu na swój ostry smak przyprawa może bowiem podrażnić błonę śluzową żołądka. Odradza się stosowanie imbiru osobom ze stwierdzonymi wrzodami i innymi przewlekłymi chorobami przewodu pokarmowego. Imbiru powinny również unikać pacjenci przyjmujący leki na rozrzedzenie krwi.

Wiele osób uważa imbir za skuteczny afrodyzjak. Przyprawa znajduje również zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, dzięki swojemu niepowtarzalnemu aromatowi.

Wojciech Chentkiewicz