Warzywa dyniowate

Dynia

Dynie posiadają wiele dobroczynnych właściwości. Ich miąższ zawiera m.in. karotenoidy. Szczególnie beta-karoten i luteinę – bardzo ważne dla zachowania dobrego wzroku. Są także bogate w witaminy, zwłaszcza C oraz z grupy B, cukry i sole mineralne. Warzywa te mają odczyn zasadowy, a więc neutralizują kłopoty związane z przewodem pokarmowym. Dostarczają wapnia, potasu i magnezu. Warto je polecić wszystkim dbającym o linię – 10 dag dyni zawiera tylko od 20 do 30 kcal.

Nie wolno zapominać też o pestkach - obecne w nich żelazo poprawia skład krwi. Przeciwdziałają też miażdżycy – zawierający bardzo dużo fitosteroli i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Składniki te hamują odkładanie się w tkankach złego cholesterolu. Produkuje się z nich także lek na przerost prostaty.

Dynia świetnie nadają się do rozmaitych przetworów - sprawdza się w marynacie, ale też w wykwintnych dżemach. Chociaż nam wydaje się to ekstrawagancją, dobrze smakuje również z … czekoladą. Tak się ją je np. w Meksyku. Kto nie lubi takich połączeń, może wypróbować prosty, smaczny i rozgrzewający krem z dodatkiem aromatycznych przypraw.

Zupa-krem z dyni z kardamonem i imbirem

Składniki:
1/4 obranej dyni (średniej wielkości), 1 obrana marchew, 2 ząbki czosnku, 2 łyżki masła, 1 łyżka oliwy z oliwek, 400 ml bulionu warzywnego, 100 ml soku pomarańczowego, 2 łyżki prażonych pestek dyni, kilka gałązek świeżej kolendry, 1 łyżka oleju z pestek dyni, kardamon, curry, imbir, sól, pieprz czarny mielony.

Dynię i marchew kroimy w kostkę, podsmażamy na oliwie z oliwek z dodatkiem masła. Dodajemy posiekany czosnek, następnie zalewamy bulionem i sokiem pomarańczowym. Całość gotujemy do momentu, aż warzywa będą miękkie. Zupę doprawiamy do smaku przyprawami jak w przepisie, a następnie dokładnie miksujemy. Podajemy z posiekaną kolendrą i pestkami dyni.

Patisony

To chyba jedno z najbardziej niedocenianych warzyw w Polsce. A przecież łatwo je przyrządzić i do tego jest wyjątkowo efektowne i ma delikatny smak, więc łatwo komponuje się z innymi dodatkami. Zawiera witaminę C oraz składniki mineralne - zwłaszcza potas. Dlatego jest godny polecenia szczególnie osobom z nadwagą i nadciśnieniem. Do spożycia nadają się we wszystkich fazach rozwoju – można jeść te zupełnie malutkie, jak też duże okazy.

Jak przygotować patisony? Można wykorzystać je do bigosu warzywnego, zapiekać, faszerować, panierować, podawać tak jak kalafior lub w postaci marynowanej.

Zapiekanka z patisonów

Składniki :
8-10 małych patisonów, 5 dużych pomidorów, 30 dag mozzarelli, 30 dag ostrego żółtego sera, 2-3 łyżki bułki tartej, olej do smażenia, pęczek bazylii, 1 cebula, 1 ząbek czosnku, łyżeczka masła, 400 ml przecieru pomidorowego

Patisony obieramy ze skórki, kroimy w plastry i smażymy na rozgrzanym oleju, na średnim ogniu na zloty kolor (z dwóch stron). Odsączamy nadmiar tłuszczu na papierowym ręczniku. Przygotowujemy sos - siekamy cebulę, przeciskamy przez praskę czosnek i smażymy przez chwilę, tak by się nie przypaliły. Zalewamy przecierem pomidorowym, przyprawiamy solą, pieprzem i cukrem. Odparowujemy 1/3 sosu. Dodajemy posiekaną bazylię. Na spód formy żaroodpornej wsypujemy trochę tartej bułki. Kładziemy kolejno: warstwę patisonów, wiórki masła, odrobinę startego żółtego sera, grube plastry pomidorów, oprószamy bułką tartą i przykrywamy plastrami mozzarelli. Powtarzamy całą piramidę. Ostatnią warstwę powinien stanowić ser. Całość zalewamy sosem. Zapiekamy przez 30 minut w temperaturze 180 st. C. Dekorujemy bazylią.

Kabaczek i cukinia

Kabaczek to odmiana dyni zwyczajnej, która różni się nie od niej nie tylko kolorem, ale i smakiem. Ma właściwości odkwaszające organizm i korzystnie wpływa na przemianę materii. Jest lekkostrawna, niskokaloryczna i śmiało można ją polecić osobom cierpiącym na nadkwasotę czy refluks. Zawiera sporo karotenu oraz witamin - B1, PP i C oraz wapnia, potasu, żelaza i magnezu.

Najsmaczniejsze kabaczki, to te wyrośnięte - ok. 25 centymetrowe. I tu dotykamy spornej kwestii - czym różni się kabaczek od cukinii? Kabaczek, jak większość dyniowatych, trafił do Europy z Ameryki. Jednak pod koniec XIX wieku we Włoszech wyhodowano nowe odmiany tej rośliny, które nazwano „zucchina” lub „zucchini”. Ponieważ uprawiane formy mogą znacznie się różnić, traktowane są nawet jak odrębne gatunki. Chociaż kolor nie jest tu decydujący, to zazwyczaj kabaczek ma barwę od kremowej poprzez żółtą do ciemnozielonej, cukinia natomiast przeważnie jest zielona, czasem w jasne cętki (chociaż w sprzedaży często można spotkać też żółtą odmianę). Czasami potoczna „klasyfikacja” odbywa się na podstawie wielkości warzywa. Te większe i bardziej pękate częściej nazywamy kabaczkami, a mniejsze i bardziej smukłe – cukiniami.

Warzywa można przyrządzić na rozmaite sposoby. Nadają się do smażenia, pieczenia, duszenia, gotowania i marynowania. Można je dodać do leczo, usmażyć w panierce jak kotleciki albo nafaszerować dowolnymi składnikami. Nasza propozycja: klasyczny farsz z mielonego mięsa i warzyw.

Kabaczek faszerowany

Można je dodać do lecz, usmażyć w panierce jak kotleciki, albo nafaszerować dowolnymi składnikami. Nasza propozycja: klasyczny farsz z mielonego mięsa i warzyw.

Składniki:
2 duże kabaczki, 250 g mięsa mielonego, 100 g ugotowanego ryżu, 1/2 czerwonej papryki, 5 pieczarek, 1 mała cebula, 1 jajko, 1 łyżka bułki tartej, 50 g żółtego startego sera, sól, pieprz, zioła do smaku.

Kabaczki przekrajamy na pół i wydrążamy nasiona. Warzywa pokrojone w kostkę podsmażamy na patelni, aż lekko zmiękną. Mięso lekko podsmażamy, ryż obgotowujemy. Wszystkie składniki mieszamy z bułką tartą i faszerujemy masą kabaczki. Na wierzch posypujemy startym serem i ziołami do smaku. Całość zapiekamy około 40 min. w nagrzanym piekarniku.

Omlet z cukinią i wędzonym łososiem

Cukinia stanowi doskonały dodatek do dań mięsnych, makaronów i zapiekanek. Ale możesz ją przygotować również na śniadanie. Bardzo pożywne śniadanie.

Składniki:
4 jajka, 2 łyżki mleka, 1/2 łyżki mąki, 2 łyżki masła, sól, pieprz, 50 g startej cukinii, 30 g wędzonego łososia, starty ser typu parmezan.

Jajka ubijamy z mlekiem i mąką. Dodajemy startą cukinię i masę wlewamy na rozgrzaną patelnię. Smażymy na maśle, co jakiś czas zbierając do środka ściętą masę szpatułką. Kiedy omlet się zetnie, dodajemy łososia, ser i smażymy jeszcze chwilę. Propozycja: można podać z pieczywem i sosem jogurtowo-koperkowym.

MD/mmch