Kardamon - najstarsza przyprawa na świecie. Właściwości kardamonu
Nazywany często „królem przypraw” kardamon wywodzi się prawdopodobnie z Dalekiego Wschodu. Starożytni Egipcjanie używali go między innymi do poprawy higieny jamy ustnej, a także dodawali go do perfum. Podobne zastosowanie przyprawa znalazła również w antycznej Grecji oraz w Cesarstwie Rzymskim. Z czasem na ślady kardamonu wpadli również Wikingowie, którzy przywieźli go do Skandynawii. Dziś przyprawy tej używa się na całym świecie. Szczególnie często wykorzystuje się ją podczas przygotowań różnych orientalnych specjałów.
Kardamon – opis ogólny
Najbardziej ceniony typ tej przyprawy pozyskuje się z kardamonu malabarskiego (łac. Elettaria cardamomum). Roślina ta zaliczana jest do rodziny imbirowatych i porasta w stanie dzikim tereny Półwyspu Indyjskiego, Chiny oraz Indonezję. Roślinę uprawia się również w krajach Ameryki Środkowej. Na rynku dostępny jest także kardamon z odmiany nepalskiej oraz jawajskiej. Jego jakość nijak ma się jednak do prawdziwego kardamony malabarskiego. Kardamon malabarski osiąga około 2-3 metry wysokości. Charakterystycznymi elementami byliny są jej szerokie (ok. 10 centymetrów) liście oraz owoce, wewnątrz których znajdują się niewielkich rozmiarów czerwono-brunatne nasiona. To z nich wytwarzana jest aromatyczna przyprawa. Dzięki swoim rozmiarom, roślina stanowi w lasach tropikalnych bardzo skuteczną ochronę przed promieniami słonecznymi. Zbiory kardamonu malabarskiego przypadają na okres od października do grudnia. Zebrane strąki rośliny poddaje się ostrożnemu i powolnemu suszeniu, tak by nie doprowadzić do popękania owocu.
Na rynku obecnie dostępny jest zarówno kardamon sprzedawany w formie zmielonych ziaren, jak i całych strąków. Te drugie zachowują przez dłuższy czas swój aromat i smak.
Zastosowanie kardamonu w kuchni
Kardamon znajduje w kuchni niezwykle szerokie zastosowanie. Przyprawa cechuje się ostrym, acz przyjemnym aromatem oraz ciepłym smakiem z nutką kamfory. Najczęściej używany jest w kuchniach azjatyckich – zarówno w sztukach kulinarnych Dalekiego, jak i Bliskiego Wschodu. Kardamon stanowi jeden z podstawowych składników różnych mieszanek przypraw - np. curry lub garam masala. Świetnie komponuje się z potrawami typu pilaw, z delikatnym mięsem drobiowym oraz z rybami. Przyprawa stanowi także cenny dodatek do deserów. Szczypta kardamonu nada zupełnie nowego charakteru zwykłym ciasteczkom, tradycyjnym wypiekom świątecznym, naleśnikom, racuchom, piernikom, itp. Przyprawę warto również dodać do sałatek owocowych oraz różnego rodzaju napojów. Odrobina startych ziarenek tej
rośliny idealnie nada się do domowych nalewek, grzanego wina, kompotów owocowych, a także do rozgrzewającej kawy lub herbaty.
Do czego warto dodać kardamon?
• Babka drożdżowa
• Kruche ciasteczka
• Kurczak w sosie curry
• Racuchy
• Czekolada na gorąco
• Likier
• Nalewka owocowa
• Kawa po turecku
• Dżem truskawkowy
Właściwości lecznicze kardamonu
Kardamon zdradza szereg leczniczych właściwości. Skutecznie przynosi on ulgę między innymi przy różnego rodzaju dolegliwościach żołądkowych – pobudza trawienie, likwiduje nudności, nadkwasotę, wzdęcia, gazy i zgagę. Przyprawa stosowana jest również w celu odświeżenia oddechu. Oprócz tego kardamon wykazuje działanie moczopędne, antybakteryjne i przeciwwirusowe. Stanowi on cenny środek do walki z przeziębieniem, grypą, kaszlem, zapaleniem pęcherza, stanem zapalnym gardła oraz bólem mięśni. Przyprawa usuwa również nadmiar soli i wody z organizmu, działa oczyszczająco, zawiera wiele witamin i cennych wartości odżywczych. Badania wykazały także, że kardamon skutecznie obniża ciśnienie krwi, chroni przed tworzeniem się niebezpiecznych zakrzepów, obniża cholesterol, a także działa przeciwnowotworowo.
Czy wiesz, że…?
W dawnych czasach kardamon był również używany do jako preparat do walki z nadwagą. Przyprawa ta faktycznie reguluje pracę układu pokarmowego i pozwala przyspieszyć przemianę materii, co oczywiście ma znaczący wpływ na wagę ciała. Niezwykły aromat i smak przyprawy sprawia, że wiele osób uznaje go za afrodyzjak. Taki użytek z kardamonu robili dawni Arabowie, którzy stosowali go np. do walki z impotencją.
Wojciech Chentkiewicz