Jak wygląda prawidłowa dieta przy cukrzycy?
Stwierdzono u mnie cukrzycę polekową. Mam 65 lat i cukrzycę najprawdopodobniej dostałam od sterydów. Słyszałam, że odpowiednia dieta (oprócz leków) może spowodować nawet cofnięcie się choroby. Czy to rzeczywiście prawda i co powinnam teraz jeść?
Cukrzyca polekowa zaliczana jest do grypy cukrzycy wtórnej. Jest to najbardziej zróżnicowana etiologicznie grupa. Charakterystyczne dla tej postaci są współistniejące z cukrzycą inne zaburzenia lub zespoły chorobowe. Nie znam Pani stanu zdrowia, więc nie mogę udzielić odpowiedzi, czy aktualna postać cukrzycy minie – tym bardziej, że sama Pani pisze, że cukrzyca powstała prawdopodobnie od leków sterydowych. W kwestii dalszego postępowania proszę zawsze przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego.
Dieta osób chorujących na cukrzycę, podobnie jak osób zdrowych, powinna być bardzo urozmaicona i lekkostrawna. Posiłki należy gotować w wodzie, na parze, piec w pergaminie lub rękawie piekarniczym bez użycia tłuszczu. Nie zaleca się smażenia potraw ani podsmażania w celu dalszego przygotowania potrawy np. duszenia. Sosy i zupy należy przyrządzać na wywarach warzywnych lub drobiowo-warzywnych.
Proszę ograniczyć ilość soli do małej, płaskiej łyżeczki dziennie - maksymalnie. Mimo że sól spełnia wiele ważnych zadań w naszym organizmie, należy pamiętać, że 2-3 gramy tej przyprawy to dawka dzienna zupełnie wystarczająca dla dorosłego człowieka. Nadmierne solenie potraw skutkuje podwyższonym ciśnieniem krwi, a to z kolei może doprowadzić m.in. do zaburzeń pracy serca i układu krwionośnego. Dlatego, aby przestrzegać zaleceń, należy niemal całkowicie wykluczyć solenie potraw, ponieważ większość produktów, które zjadamy i tak zawiera sól – np. pieczywo lub wędliny. Sól może Pani zastąpić odpowiednimi ziołami. Nie tylko podniosą one smak potraw, zwiększą ich wartość odżywczą, ale też poprawią funkcjonowanie systemu trawiennego. Dobrze sprawdzają się: bazylia, koper, estragon, natka pietruszki, szczypior, tymianek, melisa cytrynowa i cząber. Do wyeliminowania z diety soli można się przyzwyczaić. Dowiedziono, że już po ok. dwóch tygodniach od pozbycia się jej z menu, wiele potraw - kiedyś solonych - zachowuje
dla nas podobny w odczuciu smak.
Należy zwiększyć ilość warzyw, które należy zjadać w postaci surówek lub sałatek. Jeśli warzywa mają być podane na ciepło - w postaci gulaszu lub zupy - proszę gotować je na półtwardo. Warzywa po rozgotowaniu mają dużo wyższy indeks glikemiczny w porównaniu z warzywami surowymi. Indeks glikemiczny określa o ile podnosi się poziom glukozy we krwi po bezpośrednim spożyciu produktu. Indeks glikemiczny odnosi się tylko węglowodanów, ponieważ tłuszcze i białka nie powodują wysokiego wzrostu poziomu glukozy. Im wyższa wartość IG (indeksu glikemicznego) danego produktu, tym wyższy poziom cukru we krwi, po spożyciu tego produktu. Produkty o wysokim indeksie powodują zarówno wysoki poziom cukru we krwi, jak i utrzymanie się podwyższonego poziomu cukru przez dłuższy czas. W powszechnie dostępnej literaturze znajdzie Pani tabele, które opisują produkty o niskim, średnim a także wysokim IG. Ułatwi to Pani dobór składników w codziennym przygotowywaniu posiłków.
Zalecenie dietetyczne w cukrzycy są takie same jak w przypadku osób zdrowych, które chcą stosować odpowiednio zrównoważoną dietę. Dużo świeżych warzyw, chudego nabiału (jogurt naturalny, kefir, chudy ser twarogowy, mleko 1,5-2%), chude mięso drobiowe (indyk, kurczak), ryby (np. dorsz, pstrąg, łosoś, makrela, tuńczyk, śledź), produkty z pełnego ziarna (pieczywo razowe, razowy makaron, ryż pełnoziarnisty) oraz ciemne grube kasze (gryczana lub pęczak). Z owoców proszę wybierać te o niskim IG i zawsze starać się, by nie były przejrzałe i bardzo miękkie. Im produkt będzie mniej przetworzony (lub jak w przypadku owoców przejrzały), tym tempo uwalniania glukozy do krwi będzie wolniejsze.
Obok leczenia farmakologicznego i diety ważny jest także wysiłek fizyczny dostosowany do Pan kondycji i stanu zdrowia.