Psari plaki, czyli prawdziwa ryba po grecku

Podobno to klasyczne danie znane było już w starożytnej Grecji. Dawni mieszkańcy Aten przygotowywali pieczoną z pomidorami rybę, by ta za szybko się nie psuła. Słowo plaki pochodzi ponoć od terminu psaros czyli zachować. Dziś termin plaki oznacza sposób w przygotowywania dania - pieczenie zwykle w sosie pomidorowym - nie tylko ryb. W Grecji poza psari plaki, jada się też np. gigantes plaki - czyli pieczoną po grecku fasolę. Światową sławę grecka ryba w pomidorach zyskała po II wojnie światowej, gdy wielu Greków wyemigrowało do Ameryki, gdzie danie to zyskało miliony miłośników.

Psari plaki i nasza ryba po grecku mają ze sobą sporo wspólnego. W obu przepisach mamy rybę i sos pomidorowy. Tu jednak podobieństwa się kończą, a zaczynają różnice. Tym co przede wszystkim rzuca się w oczy jest sposób podania. W Polsce rybę w pomidorach serwuje się na zimno, w Grecji jest to danie gorące.

Kolejną różnicę widzimy w sposobie przygotowywania ryby. U nas się ją smaży, w Helladzie piecze i to zwykle w całości razem z głową, która uważana jest za prawdziwy przysmak. Do przepisu na psari plaki bardziej podobna jest ryba w pomidorach, gdzie poza cebulą nie dodaje się innych warzyw, niż ryba po grecku z marchewką, pietruszką i selerem. Grecy raczej nie dodają wielu warzyw - poza świeżymi dojrzałymi pomidorami, wykorzystują jedynie czosnek i cebulę, czasem czerwoną paprykę. Ważne są za to przypraw - natka pietruszki, liście laurowe i koniecznie oregano. Kolejny obowiązkowy składnik to oliwa z oliwek. Czasem w przepisach można też znaleźć czerwone wino.

Jeśli mamy ochotę zmodyfikować lekko świąteczne przepisy i zamiast ryby po grecku w postaci przystawki chcemy podać ją na gorąco jako danie główne, sięgnijmy po prawdziwy grecki przepis i przygotujmy to pyszne danie w domu.

Możemy wykorzystać do tego całą rybę albo filety np. z dorsza. Na kilogram filetów potrzebny nam będzie kilogram pomidorowego sosu. Najlepiej przygotować go z przetartych pomidorów, ale możemy też użyć warzyw z puszki albo passaty pomidorowej. Kolejne produkty to cebula (około pół kilograma), natka pietruszki i 3 - 4 ząbki czosnku. Jeśli mamy ochotę na więcej warzyw, możemy dodać czerwoną paprykę. Listę składników zamyka około 150 ml oliwy i przyprawy: 2 listki laurowe, łyżeczka oregano i sól.

Cebulę i czosnek należy cienko pokroić i podsmażyć, aż warzywa staną się szkliste. Jeśli dodajemy paprykę, dodajemy ją do cebuli (w cienkich plasterkach) i smażymy przez 3 minuty. Następnie dorzucamy pomidory lub sos pomidorowy, posiekaną pietruszkę i liście laurowe. Solimy. Gotujemy około 10 minut.

Gotowy sos przelewamy do naczynia do zapiekania, wkładamy do niego posoloną i posypaną oregano rybę i polewamy wszystko oliwą. Umieszczamy naczynie w piekarniku rozgrzanym do 200 stopni C. Najlepiej, żeby ryba piekła się od dołu i od góry przez około 30 - 40 ryby, tak by kawałki ryby były upieczone ale nie przeciągnięte. Psari plaki najlepiej smakuje z delikatnym białym pieczywem np. bagietką. Smacznego!