Portugalskie smaki
Wyjątkowy klimat, wieki wpływów z Afryki, Azji i Ameryki i uprzywilejowane położenie geograficzne sprawiły, że kuchnia Portugalii jest wyjątkowa.
Smaki swojej kuchni Portugalczycy zawdzięczają najeźdźcom: Rzymianie pozostawili po sobie pszenicę, winną latorośl, figi, oliwki i migdały, natomiast Maurowie – ryż, owoce cytrusowe, szafran oraz zamiłowanie do ciast z miodem, migdałami i figami. Dzięki morskim ekspedycjom, portugalska kuchnia wzbogaciła się o rozmaite przyprawy z Indii i Dalekiego Wschodu, m.in. pieprz, cynamon, goździki i gałkę muszkatołową oraz afrykańskie papryczki piri piri. Przywieziono także egzotyczne owoce, pomidory, ziemniaki, kukurydzę oraz kakao. Wszystko to razem składa się na wspaniałą różnorodność kulinarną tego niewielkiego kraju.
Każdego dnia inaczej
Narodową potrawą Portugalii jest bacalhau, solony i suszony dorsz, którego podobno można przyrządzić na 365 sposobów, czyli tyle, ile jest dni w roku. Każdy z regionów ma swój unikalny sposób jego przygotowywania. Równie ważnym daniem są sardynki - grillowane (sardinhas grelhadas) lub pieczone na węglu drzewnym (sardinhas assadas). Nie może ich zabraknąć na żadnej fieście organizowanej w tym kraju.
W całej Portugalii popularne jest także cozido à Portuguesa, jednogarnkowe danie przygotowywane z różnych gatunków mięs (wieprzowiny, wołowiny, a nawet drobiu), wędlin, warzyw i czasem ryżu. Najsłynniejsze cozido pochodzi z Azorów (cozido das Furnas), a jego wyjątkowość polega na tym, że garnek z daniem jest zakopywany w gorącej ziemi, tuż nad parującymi źródłami wulkanicznymi, i trzymany tam przez kilka godzin, dopóki cozido nie będzie gotowe.
Typową potrawą regionu Algarve jest cataplana, czyli owoce morza, czasem z dodatkiem kurczaka lub wieprzowiny, duszone w specjalnym, miedzianym naczyniu z przykrywką, zwanym cataplana. Dzięki zastosowaniu tego, przypominającego muszlę, naczynia, dania gotują się szybko, są zdrowsze (bo używa się mniej tłuszczu) oraz zachowują swój smak i aromat.
Na Maderze warto spróbować mięsnych szaszłyków (espetada de carne), w Bradze - kaczki z ryżem (arroz de pato), natomiast w regionie Alentejo - wybornej, marynowanej w winie wieprzowiny, smażonej z małżami (carne de porco à Alentejana).
Być jak Portugalczyk
Każdy znajdzie coś dla siebie: według gustów i możliwości finansowych. Od tanich i mniej wykwintnych tascas, poprzez restauracje typu tawerna, aż po restauracje w luksusowych hotelach czy w Pousadas (wyjatkowe hotele położone w zabytkowych budynkach). W Cervejaria można wypić piwo i zjeść przekąskę. W Churrasqueira podaje się głównie dania z grilla.
Portugalczycy przeważnie jadają obiad między 12 a 14, natomiast kolację między 19 a 22. Podróżując po Portugalii może nas zaskoczyć, że w tawernach podstawowe przystawki - chleb, masło, często również oliwki, ser czy pasta z sardynek pojawią się na stole bez specjalnego zamawiania. Są doliczane do rachunku. Przystawki nietknięte nie są doliczane. Można zamówić pół porcji wybranej potrawy.
Deser i kawa
Wybór słodkości jest tu naprawdę imponujący. Mówi się, że Portugalia ma ponad 200, niespotykanych nigdzie indziej smakołyków. Wiele z nich powstało jeszcze w średniowieczu, w tutejszych klasztorach, a ich podstawą jest duża ilość żółtek oraz cukru. Z pewnością do tego typu przysmaków można zaliczyć pastéis de Belém (zwany też pastéis de nata), czyli charakterystyczne dla Lizbony babeczki z budyniowym nadzieniem, posypane cynamonem i cukrem pudrem. Ich oryginalna receptura powstała w XIX w. w klasztorze Hieronimitów i do dziś jest pilnie strzeżoną tajemnicą.
Po deserze nie może zabraknąć kawy. Portugalczycy wypijają codziennie kilka lub kilkanaście małych czarnych tzw. Bica. To odpowiednik espresso. Kawa z mlekiem to carioca de café lub meia de leite czy galão - z dużą ilością mleka.
Nie zapominajmy o winach
W Portugalii istnieje 47 regionów uprawy winorośli, których cechy charakterystyczne odzwierciedlają pochodzące z nich gatunki win, a wśród nich jedne z najstarszych oznaczonych regionów winnicznych na świecie, takich jak Douro z 1756 r.
Nie ma się co dziwić - klimat i ziemia Portugalii, gatunki winogron oraz wiedza uprawiających winorośl, sprawiają, że wina portugalskie należą do jednych z najlepszych na świecie. Zwłaszcza dwa z nich, wzmacniane wina - porto i madera, maja niezmiennie spore grono miłośników.
Marta Legieć