Olej kokosowy bez tajemnic. Zdrowy czy niezdrowy?

Olej kokosowy powstaje z kopry – twardego miąższu orzechów kokosowych – którą się podgrzewa i tłoczy. W jego skład wchodzą zarówno nasycone, jak i nienasycone kwasy tłuszczowe – jedne i drugie niezbędne są w naszej diecie.

Olej kokosowy kilka lat temu okrzyknięty został najzdrowszym – strącił z podium masło, olej słonecznikowy czy oliwę z oliwek. W przeciwieństwie do nich uważany jest też za najbardziej wszechstronny – nie tylko docenia się go za delikatny smak i wysoką temperaturę dymienia, ale także ma ponoć właściwości lecznicze oraz nieocenione jest w pielęgnacji skóry.

Skąd więc kontrowersje wokół oleju kokosowego? Badacze nie są zgodni co do właściwości prozdrowotnych tego tłuszczu. Zdaniem Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego wysoka zawartość tłuszczów nasyconych – ponad 90 procent, czyli więcej niż w maśle czy smalcu – może prowadzić do rozwoju miażdżycy i innych chorób krążenia.

Odmienną postawę reprezentują specjaliści kampanii "Poznaj się na tłuszczach". Ich zdaniem ilość tłuszczów nasyconych nie jest tak istotna, jak długość łańcuchów węglowych w oleju kokosowym. A są to łańcuchy średniej długości, czyli MCT, które wykazują zupełnie inne właściwości niż tłuszcze długołańcuchowe. Stąd też, zdaniem niektórych ekspertów, olej kokosowy, mimo wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, jest zdrowy.

MCT powoduje, że tłuszcz po dostaniu się do organizmu nie przekształca się w tkankę tłuszczową, lecz wykorzystywany jest jako paliwo do wytwarzania energii. To sprawia, że o oleju kokosowym mówi się, że sprzyja odchudzaniu.

Jakie jeszcze ma właściwości prozdrowotne? Działa bakteriobójczo, przeciwgrzybiczo i antywirusowo, zarówno spożywany, jak i stosowany miejscowo – zmniejsza wykwity skórne, spowodowane trądzikiem, i leczy grzybice skóry – np. stóp, a także niweluje ryzyko próchnicy i innych zmian w jamie ustnej. Może leczyć afty i przyspieszać gojenie ran.

Wspomaga pracę mózgu – niektórzy badacze uważają, że olej kokosowy wspiera leczenie choroby Alzheimera czy Parkinsona. Ponadto nie podnosi poziomu insuliny we krwi, a nawet zmniejsza objawy choroby padaczkowej.

Z drugiej strony kardiolodzy alarmują – olej kokosowy zawiera tłuszcze nasycone i tłuszcze trans, jest bardzo kaloryczny i wskutek tego nie zapobiega otyłości, a wręcz przeciwnie. Wraz z nadwagą pojawia się widmo chorób bezpośrednio z nią związanych: cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, a w konsekwencji zawału serca czy udaru mózgu.

Profesor Karin Michels z Uniwersytetu Harvarda uważa, że właściwości prozdrowotne oleju kokosowego to mit, a tłuszcz ten jest "czystą trucizną", a nie superfoods. Olej kokosowy ma zatykać tętnice wieńcowe i jej zdaniem jest najgorszym, co można jeść.

Stosować czy nie stosować? To nie jest trudne pytanie – niezależnie od sprzecznych informacji, jakie nas zewsząd atakują, warto pamiętać o jednym. To recepta na zdrowie o nazwie "umiar". W naszej diecie tłuszcze są niezbędne, ważne jednak, by nie stawiać na jeden, konkretny rodzaj tłuszczu, a na ich różnorodność. Jedzmy więc i olej kokosowy, i olej lniany, oliwę z oliwek czy masło.

Do czego wykorzystać olej kokosowy? Ten nierafinowany, o delikatnym aromacie kokosa, warto dodawać do ciast i deserów jako tłuszcz wspomagający przyswajanie witamin i poprawiający smak dań. Również niewielka ilość oleju kokosowego dodana do ryżu czy kaszy nie tylko wzbogaci ich smak i nada im orientalnego sznytu, ale też ułatwi trawienie i wchłanianie składników odżywczych.

Olej kokosowy rafinowany z kolei ma wysoką temperaturę dymienia (ok. 204 stopni Celsjusza), więc do smażenia frytek czy steków będzie bardziej odpowiedni niż olej rzepakowy lub słonecznikowy. W odróżnieniu od nich nie zmienia smaku potraw, więc z powodzeniem można smażyć na nim wszystko.

Zobacz także:

Wigilia last minute. Szybkie przepisy na ostatnią chwilę

Krokiety ruskie. Pyszne i sycące danie na zimowy obiad

Niestrawność – zmora świąt. Jak ucztować, by nie chorować