Majeranek w kuchni – jakie ma właściwości, do jakich potraw warto go dodawać?

Majeranek od wielu wieków wykorzystywany jest w medycynie naturalnej. Ma liczne właściwości zdrowotne, o których warto wiedzieć i pamiętać.

Majeranek jest bogaty w witaminy, takie jak: witamina C, A, E, K, witaminy z grupy B. Ponadto zawiera wiele składników mineralnych, m.in.: żelazo, wapń, potas, fosfor, magnez, cynk, sód. Dodatkowo w majeranku znajdują się kwasy tłuszczowe wielonienasycone, jednonienasycone i nasycone.

Właśnie dzięki tym składnikom majeranek może być stosowany w profilaktyce zdrowotnej, a nawet jako środek leczniczy. Świetnie sprawdza się w przypadku:

• kataru – w aptekach można nawet kupić maść majerankową, która łagodzi stany zapalne, zmniejsza obrzęk i wzmacnia drobne naczynia krwionośne; z majeranku można również przygotować inhalacje na katar, a nawet na problemy z zatokami, gdyż doskonale udrażnia drogi oddechowe, dzięki obecnym w nim olejkom eterycznym;
• kaszlu – majeranek ma właściwości wykrztuśne i rozrzedza zalegającą wydzielinę, dlatego polecany jest przede wszystkim w formie naparu albo płukanki na gardło w czasie, gdy mamy mokry kaszel albo zapalenie oskrzeli; mdłości ciążowych – może być stosowany jako napar albo po prostu w formie suszonych ziół;
• problemów trawiennych, przy bólach brzucha – majeranek mobilizuje wydzielanie soków trawiennych i żółci, hamuje biegunki i zgagę, wspiera leczenie wrzodów, a dodatkowo działa rozkurczowo na mięśnie gładkie, przeciwzapalnie i wiatropędnie;
• problemów z utrzymaniem właściwej masy ciała – przyspiesza metabolizm, zmniejsza obrzęki i zapobiega zatrzymywaniu się wody w organizmie;
• obniżonego libido – majeranek uznawany jest za afrodyzjak;
• trądziku – ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, więc można spotkać go w kosmetykach wspomagających leczenie stanów zapalnych skóry, w tym trądziku;
• ran – majeranek przyspiesza ziarninowanie uszkodzonej skóry oraz jej bliznowacenie, dlatego stosuje się go zewnętrznie na trudno gojące się rany; cukrzycy i insulinooporności – obniża poziom cukru we krwi;
• problemów z wątrobą – działa hepatoprotekcyjnie;
• profilaktyki chorób układu krążenia, np. miażdżycy – majeranek zapobiega utlenianiu tłuszczy w żyłach i tętnicach, więc chroni układ krążenia;
• profilaktyki nowotworowej – hamuje namnażanie się komórek rakowych, a nawet zapobiega przerzutom.

Jeśli używamy suszonego majeranku, warto pamiętać, że jedna jego łyżka odpowiada trzem łyżkom świeżego. Suszony jest znacznie bardziej aromatyczny, dlatego też dodaje się go mniej i najlepiej robić to na początku gotowania, by nieco stracił swój mocny zapach, a wyrazisty smak oddał przyrządzanej potrawie.

Ze względu na swoje właściwości wspierające procesy trawienne majeranek jest dodawany głównie do potraw ciężkostrawnych. Zalicza się do nich dania z roślin strączkowych, szczególnie grochu i fasoli, oraz warzyw kapustnych.

Majeranek doskonale pasuje również do barszczu czerwonego i żurku. Warto dodawać go do różnego rodzaju mięs, np. baraniny, wieprzowiny, wołowiny albo dziczyzny. Nie tylko poprawia on smak wędlin, ale też wydłuża ich świeżość, dlatego tak często możemy go spotkać w kiełbasach, pasztetach czy też wędzonkach.

Suszony majeranek może być również dodawany do smalcu jako środek zapobiegający jego jełczeniu i wpływający na dłuższe zachowanie świeżości.

Co ciekawe, majeranek może być używany jako zastępnik soli w diecie bezsolnej. Można go też stosować zamiast oregano – szczególnie do włoskiej pizzy, sosu bolognese oraz potraw pochodzących z kuchni niemieckiej lub francuskiej.

Pomimo wielu zdrowotnych właściwości majeranek nie może być stosować bezkrytycznie przez wszystkich. W niewielkich ilościach raczej nikomu nie zaszkodzi, ale spożywany w nadmiarze przez długi okres czasu ma właściwości odurzające i może zaszkodzić.

Szczególnie ostrożne powinny być kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby chore na zakrzepicę oraz pacjenci z niskim ciśnieniem krwi. Zbyt często spożywany majeranek może wywoływać bóle głowy, a nawet stany depresyjne.

Jeśli korzystamy z majeranku zewnętrznie (maści, żele, kosmetyki pielęgnacyjne), unikajmy promieni słonecznych, ponieważ mogą one powodować podrażnienia lub przebarwienia skóry.

Maści majerankowej nie powinny stosować dzieci w wieku poniżej 1. roku życia. Z kolei dzieci do 5 lat mogą korzystać z tego ziela sporadycznie i w niewielkich ilościach.

Osoby uczulone na majeranek w ogóle nie powinny wprowadzać go do swojej diety.