Kefir, maślanka i jogurt - dlaczego warto sięgać po mleczne napoje?
Kefir, jogurt, maślanka ? w naszym codziennym jadłospisie nie powinno zabraknąć mlecznych produktów. Czym różnią się te napoje? Który jest najzdrowszy, a jakiego nie powinniśmy przedawkować? Spróbujemy znaleźć odpowiedzi na te pytania.
Nie wszyscy lubią pić mleko. Niektórzy z powodów czysto smakowych, inni także zdrowotnych. W ostatnim czasie dość powszechnym zjawiskiem stała się nietolerancja laktozy (tzw. cukru mlecznego), która pojawia się na skutek zaniknięcia w organizmie enzymu trawiącego laktozę, czyli laktazy. W Polsce cierpi na nią prawie 20 proc. dzieci i co czwarty dorosły. Te osoby po wypiciu mleka mogą cierpieć na wzdęcia, bóle brzucha i biegunkę. Bywają też inne dolegliwości, w których mleko zamiast pomóc może zaszkodzić, np. w chorobach trzustki.
Napoje bez laktozy
Niechęć do mleka nie oznacza, że musimy wystrzegać się także produktów mlecznych. Wręcz przeciwnie. Jogurty czy kefiry przechodzą proces fermentacji, w wyniku której produkty są pozbawiane laktozy. Jeżeli ktoś rezygnuje z picia mleka ze względu na nietolerancję cukru mlecznego, bez obaw może spożywać maślankę, kefir bądź jogurt, nie narażając się na wystąpienie biegunki lub wysypki. Wiele przetworów mlecznych zawiera probiotyki, mające dobroczynny wpływ na florę jelitową.
Jeśli chcemy obniżyć poziom cholesterolu, powinniśmy przede wszystkim spożywać duże ilości kwaśnego kefiru. Cholesterol powinien szybko wrócić do normy, a dodatkowo usuniemy miękkie złogi wapnia, które poosiadały na naszych tętnicach, żyłach i zastawkach.
Grzybek z Tybetu
Kefir jest jednym z najstarszych napojów mlecznych. Dla Europy odkrył go w XIX wieku pewien francuski uczony, który w czasie podróży po Tybecie podpatrzył tamtejszych mieszkańców, zeskrobujących ze ściany jaskini dziwny śluz, dodawany później do mleka. Dzięki temu napój szybko się zsiadał i miał specyficzny smak. Naukowiec wrócił do Francji, gdzie przebadał substancję pod mikroskopem. Okazało się, że jest to rodzaj grzyba skalnego, który zakwaszając mleko, „poluje” na bakterie.
Do produkcji kefiru nadal wykorzystuje się grzybki, zwane obecnie ziarnami kefirowymi. Swój unikatowy smak napój zawdzięcza procesowi fermentacji mlekowej i alkoholowej, prowadzonej przez bakterie i drożdże. W jej wyniku powstają takie substancje jak kwas mlekowy, alkohol etylowy, dwutlenek węgla, a także aldehydy i dwuacetyl posiadający orzechowy smak. Ze względu na formę kwasu mlekowego w kefirze, jest on zalecany dla małych dzieci bardziej niż jogurt.
Z badań opublikowanych w czasopiśmie „Journal od Medicinal Foods” wynika, że ekstrakt z kefiru zawiera także składniki mające zdolność hamowania wzrostu komórek nowotworu piersi. Jak wykazali naukowcy, ten napój przyczynia się również do redukcji stanów lękowych. Wpływa na to prawdopodobnie wysoka zawartość magnezu, wapnia i tryptofanu.
Maślanka bez tłuszczu
Zarówno kefir, jak i maślanka dobre są dla osób skrupulatnie liczących kalorie. Oba napoje mają bowiem niską zawartość tłuszczu. I co ciekawe maślanka – wbrew swojej nazwie – zawiera go najmniej (w 100 g znajdują się zaledwie 34 kcal!). Zanim mleko stanie się maślanką, zabiera mu się prawie cały tłuszcz, z którego robi się masło. Z kolei do produkcji kefiru wykorzystuje się mleko pełnotłuste, do którego dodaje się odpowiednie grzyby kefirowe.
Wspomniana już maślanka jest orzeźwiającym napojem mlecznym, który może występować w formie naturalnej lub z dodatkami smakowymi. Jest bogatym źródłem wapnia, dlatego powinna koniecznie wzbogacać jadłospis kobiet po pięćdziesiątce, które są najbardziej narażone na osteoporozę. Maślanka jest także bogata w witaminy z grupy B.
Napój nie jest produktem probiotycznym, ale ze względu na wysoką zawartość kwasu mlekowego, korzystnie wpływa na wydzielanie żółci i soków trawiennych, reguluje pracę układu pokarmowego oraz zapobiega zaparciom.
Aktywne bakterie
Jogurt otrzymuje się z mleka w efekcie fermentacji z udziałem bakterii Lactobacillus bulgaricus i Streptococcus termophilus. Normy określają, ile żywych drobnoustrojów powinien zawierać napój (powyżej 10 milionów w jednym mililitrze). Bakterie zawarte w zwykłym jogurcie mogą nie przetrwać w przewodzie pokarmowym człowieka, gdyż niszczy je kwaśne środowisko soku żołądkowego. Dlatego na rynek trafia coraz więcej napojów probiotycznych. Znajdują się w nich bakterie, które muszą dotrzeć do jelita żywe, w formie aktywnej.
Jogurt ma wyższą wartość odżywczą od mleka i powinien stanowić składnik codziennej diety. Nie zaleca się jednak podawania go dzieciom przed ukończeniem pierwszego roku życia, gdyż zawiera trudniej przyswajalną formę kwasu mlekowego.
Jogurt ma wiele zalet: przyspiesza powrót do zdrowia po kuracji antybiotykowej, działa uspokajająco przy nadpobudliwości nerwowej i bezsenności, przeciwdziała cukrzycy oraz miażdżycy naczyń krwionośnych.
Ewa Podsiadły-Natorska
Polecamy także: