Jak zrobić ciasto ucierane?

Jest delikatne i puszyste. Świetnie smakuje ze świeżymi owocami czy bakaliami, ale również bez takich dodatków. Jego przygotowanie nie powinno sprawić większych kłopotów nawet osobie z małym doświadczeniem kulinarnym. Poznajmy sekrety ciasta ucieranego.

Przepisów na ciasto ucierane jest wiele
Źródło zdjęć: © 123RF

Polacy zajadają się nim od dawna, o czym świadczą specjały umieszczone na liście produktów tradycyjnych, opracowywanej przez ministerstwo rolnictwa. Pojawia się tam m.in. babka ucierana – przysmak ceniony w okolicach wsi Mycielin i Długie na Ziemi Lubuskiej. Po II wojnie światowej na te tereny przybyli przesiedleńcy z ziem wschodnich, głównie Polesia. Przywieźli ze sobą różnorodne przepisy kulinarne, w tym receptury prostych i szybkich ciast.

Nazwa babka ucierana pochodzi oczywiście od sposobu łączenia poszczególnych składników. Masło, cukier i żółtka ucierano w makutrze drewnianą pałką, a później mieszano z ubitymi na sztywną pianę białkami, mąką i sodą oczyszczoną lub proszkiem do pieczenia. Do połowy masy dodawano zwykle kakao, dzięki czemu po upieczeniu i pokrojeniu ciasto miało efektowny, dwukolorowy wzór.

Babka była przygotowywana głównie z okazji Wielkanocy (umieszczano ją w koszyku ze święconką jako symbol dostatku) oraz najpopularniejszego święta w okolicy – odpustu w kościele św. Anny we wsi Długie.

Zobacz też: Lekkie ciasto jogurtowe. Osłodzi letnie popołudnie

Ciekawą formą ciasta ucieranego jest wilijnik, od pokoleń wypiekany w podkarpackiej gminie Sieniawa. Jak sama nazwa wskazuje, przysmak nierozerwalnie wiąże się z Bożym Narodzeniem. Zgodnie z tamtejszą tradycją podczas wieczerzy wigilijnej na stole powinny znaleźć się potrawy przyrządzone na bazie płodów miejscowej ziemi. Dlatego podczas przygotowywania wilijnika, do utartych żółtek, cukru, mąki i oleju dodaje się starte buraki, marchew oraz orzechy. Dzięki nim specjał ma niepowtarzalny smak i zapach, przypominający trochę piernik.

Jak widać, ciasto ucierane można wykorzystać na wiele sposobów. Świetnie znosi rozmaite eksperymenty kulinarne, dlatego podczas jego przygotowywania warto wykazać się inwencją w doborze dodatków.

Składniki obowiązkowe

Zalicza się je do ciast półkruchych, choć często przypomina bardziej puszysty biszkopt, co wynika z techniki wykonania, przede wszystkim dodatku ubitej wcześniej piany z białek. Jednak, w przeciwieństwie do biszkoptu, ciasto ucierane nie wymaga specjalnego traktowania i prawie zawsze się udaje, dlatego od dawna cieszy się dużą popularnością w polskiej kuchni.

Najważniejszy jest oczywiście dobór odpowiednich składników, zwłaszcza mąki. W cieście ucieranym znakomicie sprawdza się mąka tortowa typu 450. Co oznacza ta liczba? Jest to wskaźnik zawartości popiołu (czyli pozostałości po spaleniu produktu w wysokiej temperaturze) w 100 kg mąki. Do przygotowywania lekkich ciasta ucieranych czy biszkoptowych najlepsze są właśnie mąki mocno oczyszczone i drobno zmielone, o niskiej zawartości popiołu. Zazwyczaj pszenne, choć w przypadku ciasta piaskowego (specyficzna forma ciasta ucieranego) dodaje się także mąkę ziemniaczaną.

Na późniejszy smak specjału, ale także jego puszystość wpływają też inne składniki, w tym jajka, które powinny być jak najświeższe. Podobnie jak masło, należy je wyjąć z lodówki na 2-3 godziny przed rozpoczęciem wyrabiania ciasta.

Ciasto ucierane – jak je zrobić

Przepisów na ciasto ucierane jest wiele, także proporcje składników różnią się w poszczególnych recepturach, choć zazwyczaj waga użytej mąki, cukru i masła jest podobna.

Na początku masło ucieramy z cukrem (często również z dodatkiem cukru waniliowego), najlepiej ręcznie, w makutrze, ale oczywiście możemy sobie ułatwić życie wykorzystując mikser, choć nie należy przesadzać z mocą obrotów. Następnie dodajemy na przemian przesianą wcześniej mąkę wymieszaną z proszkiem do pieczenia oraz jajka (w wielu przepisach zaleca się najpierw dodawać żółtka, a na końcu pianę ubitą z białek).

Całość delikatnie mieszamy. Przelewamy ciasto do formy i wykładamy na wierzch dowolne dodatki. Znakomicie sprawdzają się wszelkie owoce: jagody, truskawki, maliny, brzoskwinie, pomarańcze, mandarynki, śliwki czy banany. Jeśli przyrządzamy ciasto z bakaliami (orzechy, rodzynki, żurawina), należy je dodać wcześniej, na etapie mieszania masy. Do połowy ciasta można dodać trochę kakao. Później wylewając do formy na zmianę masę jasną i ciemną uzyskamy efekt "zebry".

Ciasto ucierane, szczególnie z owocami, warto przykryć kruszonką. Piecze się je w 180 stopniach, zazwyczaj około 45-60 minut.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie

Wielu Polaków pije takie herbaty nawet codziennie. Badania wykazały, że zawierają szkodliwe substancje
Wielu Polaków pije takie herbaty nawet codziennie. Badania wykazały, że zawierają szkodliwe substancje
To mało znana ryba. Wspiera zdrowe serce i pomoże chronić mózg
To mało znana ryba. Wspiera zdrowe serce i pomoże chronić mózg
To polski zamiennik, a my nie mamy świadomości tego skarbu. Lekko kwaśny i dobry dla żołądka
To polski zamiennik, a my nie mamy świadomości tego skarbu. Lekko kwaśny i dobry dla żołądka
Zamiast zbierać, wielu je rozdeptuje. Działa jak naturalny plaster dla serca
Zamiast zbierać, wielu je rozdeptuje. Działa jak naturalny plaster dla serca
Dodaję do wody i podlewam pomidory. Są ogromne, słodziutkie i nie chorują
Dodaję do wody i podlewam pomidory. Są ogromne, słodziutkie i nie chorują
Zjedz na śniadanie. Wieczorem zaśniesz jak niemowlak i nie wybudzisz się ani razu
Zjedz na śniadanie. Wieczorem zaśniesz jak niemowlak i nie wybudzisz się ani razu
Dodawaj do pomidorów. Będą jeszcze zdrowsze dla organizmu
Dodawaj do pomidorów. Będą jeszcze zdrowsze dla organizmu
Właśnie zacznie się sezon. Reguluje poziom cukru i chroni wątrobę
Właśnie zacznie się sezon. Reguluje poziom cukru i chroni wątrobę
Coraz częściej możemy go spotkać w sklepach. Jest jeszcze smaczniejszy niż zwykły ogórek
Coraz częściej możemy go spotkać w sklepach. Jest jeszcze smaczniejszy niż zwykły ogórek
Zrywam w parku i zalewam wodą. Taki syrop to skarb w domowej apteczce
Zrywam w parku i zalewam wodą. Taki syrop to skarb w domowej apteczce
Mówią o nim "najzdrowsze zboże świata". Zmniejsza ryzyko raka i chorób serca
Mówią o nim "najzdrowsze zboże świata". Zmniejsza ryzyko raka i chorób serca
Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita
Zanim pojawiła się cola, piliśmy litrami. Gasi pragnienie i uspokaja jelita