Działa jak tarcza dla tarczycy, reguluje poziom cukru. Polacy nawet nie wiedzą, jak się nazywa

Feijoa, czyli akka sellowa (łac. Acca sellowiana), to roślina z rodziny mirtowatych. Rośnie naturalnie w Brazylii, Urugwaju, północnej Argentynie, Paragwaju oraz w górzystych rejonach Kolumbii. Z czasem trafiła do Nowej Zelandii, Australii, krajów śródziemnomorskich i USA, gdzie uprawia się ją dla owoców oraz jako krzew ozdobny.

Owoce feijoa mają kształt jajowatej, zielonej jagody długości kilku centymetrów. Skórka jest cienka, ale dość jędrna, o lekko cierpkim posmaku, a wnętrze kryje soczysty, kremowy miąższ z galaretowatym środkiem pełnym drobnych pestek. Oprócz owoców jadalne są też płatki kwiatów o słodkim smaku, które można dodawać do sałatek i deserów. Roślina ta kwitnie obficie, a w odpowiednich warunkach owocuje jesienią.

Feijoa to owoc o umiarkowanej kaloryczności – około 55 kcal w 100 g. Dostarcza też sporo ważnych dla zdrowia składników odżywczych np.:

• witaminy C,
• błonnika,
• potasu,
• magnezu,
• fosforu,
• żelaza,
• witamin z grupy B,
• witaminy E,
• witaminy K,
• kwasu foliowego.

Największe wrażenie robi jednak zawartość jodu – feijoa potrafi dostarczyć nawet około 3 mg tego pierwiastka na 100 g owocu. To poziom, który przebija niektóre owoce morza i algi, dlatego w rejonach uprawy traktuje się ją jako naturalne wsparcie dla tarczycy. Oprócz tego owoc zawiera liczne związki bioaktywne, w tym flawonoidy i beta-karoten o działaniu antyoksydacyjnym.

Połączenie witaminy C, antyoksydantów i błonnika sprawia, że feijoa wzmacnia naturalne mechanizmy obronne organizmu. Antyoksydanty pomagają neutralizować wolne rodniki, co chroni komórki przed uszkodzeniami i przedwczesnym starzeniem. Regularne włączanie owoców bogatych w witaminę C do jadłospisu wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, szczególnie w sezonie infekcyjnym.

Feijoa pomaga też dbać o układ sercowo-naczyniowy. Błonnik rozpuszczalny może wspierać obniżanie stężenia "złego" cholesterolu LDL, a potas korzystnie wpływa na ciśnienie tętnicze, pracę serca i mięśni. Badania nad ekstraktami z feijoa wskazują dodatkowo na właściwości przeciwzapalne oraz potencjalnie przeciwnowotworowe. Związki w niej obecne hamują rozwój komórek nowotworowych i wywołują ich zaprogramowaną śmierć (apoptozę). Nadal są to jednak przede wszystkim dane z badań laboratoryjnych, dlatego warto poczekać na wyniki badań klinicznych.

Feijoa dostarcza sporych ilości błonnika, który stanowi pożywkę dla korzystnych bakterii jelitowych. Dobrze odżywiona mikrobiota wpływa na lepsze trawienie, regularne wypróżnienia oraz stabilniejszy poziom glukozy we krwi. Błonnik pomaga też dłużej utrzymać uczucie sytości, co bywa pomocne podczas redukcji masy ciała.

W badaniach nad ekstraktami z feijoa obserwowano działanie ochronne w kontekście przewlekłych chorób zapalnych jelit. Związki bioaktywne wykazywały potencjał przeciwzapalny i antyoksydacyjny w obrębie śluzówki przewodu pokarmowego. Co więcej, wyciągi z feijoa wykazują aktywność przeciwko niektórym bakteriom, w tym H. pylori.

Feijoa najlepiej smakuje na surowo. Wystarczy przekroić owoc na pół i wyjeść miąższ łyżeczką, podobnie jak kiwi. Skórka jest jadalna, lecz dość cierpka, dlatego wiele osób usuwa ją przed jedzeniem. Miąższ po przekrojeniu szybko ciemnieje, dlatego, jeśli chcesz przechować kawałki w lodówce, warto od razu skropić je sokiem z cytryny.

Z owoców feijoa przygotujesz między innymi:

• dżemy, marmolady, konfitury i galaretki,
• musy, sorbety, lody i nadzienia do ciast,
• koktajle i smoothie (świetnie łączy się z bananem, jabłkiem, cytrusami),
• sałatki owocowe i wytrawne, np. z dodatkiem grillowanego kurczaka lub sera.

Oprócz tego surowe owoce feijoa możesz dodać do musli, jogurtu czy owsianki. W Nowej Zelandii popularne są soki i napoje gazowane o smaku feijoa, a także domowe wina musujące.

Mimo wielu zalet feijoa nie będzie odpowiednia dla każdego w dowolnej ilości. Wysoka zawartość jodu może stanowić problem dla osób z niektórymi schorzeniami tarczycy, zwłaszcza przy jednoczesnym stosowaniu leków zawierających ten pierwiastek lub hormonów tarczycy. W takich przypadkach warto porozmawiać z lekarzem lub dietetykiem, zanim włączysz feijoa do diety. Z tego powodu ostrożność podczas ich spożywania powinny zachować także kobiety w ciąży, karmiące i dzieci.

U niektórych osób po zjedzeniu feijoa mogą pojawić się także reakcje alergiczne, głównie świąd jamy ustnej, lekkie obrzęki lub dolegliwości żołądkowo-jelitowe.

W Polsce feijoa nadal pozostaje egzotycznym rarytasem. Rzadko pojawia się w marketach sieciowych, częściej w specjalistycznych sklepach z żywnością orientalną lub ekologiczną. Najłatwiej jednak znaleźć ją w sprzedaży internetowej. W sezonie jesienno-zimowym część sklepów online sprowadza świeże owoce z Hiszpanii, Włoch, Turcji czy Azerbejdżanu.

Cena feijoa zwykle przewyższa koszt popularnych owoców, takich jak jabłka czy banany. Stawki zależą od sezonu i kraju pochodzenia. W praktyce trzeba się liczyć z kilkudziesięcioma złotymi za kilogram. Jeśli natkniesz się na te zielone owoce, wybieraj egzemplarze, które są jędrne, ale lekko ustępują pod naciskiem palca i mają wyraźny, przyjemny aromat. To sygnał, że feijoa jest dojrzała, pełna smaku i wartości odżywczych.

Bibliografia:

1. Cimmino F. i in., Feijoa sellowiana fruit, an amazing source of anticancer molecules, Annals of Research in Oncology Vol. 2(2), 123-137, 2022.
2. Tan S., What are the health benefits of feijoa?, WebMD, 2024, https://www.webmd.com/diet/what-are-health-benefits-feijoa