Jak wykorzystać w kuchni lawendę

Ma charakterystyczne fioletowe kwiaty oraz urzekający zapach. Od wieków jest chętnie uprawiana ze względu na walory estetyczne, a także cenne dla zdrowia i urody właściwości. Jednak lawenda to również wartościowy produkt spożywczy, który można wykorzystać do przyrządzania zarówno deserów, jak i potraw wytrawnych.

LawendaKwiaty lawendy możemy wykorzystać do aromatyzowania potraw
Źródło zdjęć: © Unsplash.com

Ciągnące się aż po horyzont pola roślin o charakterystycznych fioletowych kwiatach to krajobraz, który od razu kojarzy nam się z Prowansją. W tym francuskim regionie lawenda jest uprawiana od wieków, głównie ze względu na urzekający zapach oraz cenne dla zdrowia i urody właściwości. Duże plantacje tych niewielkich krzewów można jednak spotkać we wszystkich krajach śródziemnomorskich, ale również na Bałkanach czy w Wielkiej Brytanii. W ostatnich latach lawenda zaczęła upowszechniać się także w Polsce.

Jej walory cenione są od wieków. Starożytni Egipcjanie uznawali lawendę za roślinę magiczną i pozyskiwanym z kwiatów olejkiem nasączali całuny zmarłych. Rzymianie odkryli natomiast jej właściwości kosmetyczne i dodawali suszone kwiaty do kąpieli.

Od dawna znane są właściwości lecznicze lawendy, która już w zamierzchłych czasach uchodziła m.in. za remedium na bezsenność. Angielska królowa Elżbieta I popijała lawendowy napar, by pozbyć się bólów głowy. Roślinę niezwykle cenił wybitny francuski chemik Rene Gattefosse, autor określenia "aromaterapia". Naukowiec zafascynował się nią, gdy przypadkowo zanurzył oparzoną rękę w naczyniu z olejkiem lawendowym. Ból ustąpił, a rana szybko się zagoiła.

Olejek lawendowy. Zamiast leków na uspokojenie?

Lawenda – wartości odżywcze

Kwiaty lawendy zawdzięczają upojny zapach silnemu stężeniu olejku lawendowego, który jest źródłem wielu cennych dla zdrowia związków organicznych z grupy terpenów, m.in. borneolu, cyneolu, geraniolu, linalolu czy pinenu. Wykazują one właściwości przeciwzapalne, uspokajające (dlatego poprawiają jakość snu), przeciwlękowe i rozluźniające. Składniki kwiatów lawendy skutecznie łagodzą również stres oraz działają przeciwdepresyjnie.

Olejek lawendowy jest bogatym źródłem antocyjanów, czyli związków z grupy flawonoidów, które wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, usprawniają mikrokrążenie oraz stymulują regenerację rodopsyny w siatkówce, polepszając tym samym wzrok. Mają działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, dzięki czemu redukują ryzyko miażdżycy, a także wielu innych poważnych schorzeń układu krążenia.

Ze względu na swoje właściwości, lawenda jest z powodzeniem wykorzystywana do leczenia chorób jamy ustnej i gardła oraz zakażeń górnych dróg oddechowych. W dermatologii olejek lawendowy pomaga w łagodzeniu stanów zapalnych skóry wywołanych przez trądzik i łuszczycę. Dodaje się go maści stosowanych w przypadku ran czy oparzeń. Inhalacje prowadzone z jego użyciem wspomagają tradycyjną farmakoterapię w leczeniu zaburzeń neurologicznych.

Lawenda w kuchni

Lawenda nie tylko ładnie wygląda i obłędnie pachnie, ale również interesująco… smakuje. W sezonie kwitnienia warto używać w kuchni świeżych kwiatów, w pozostałych miesiącach świetnie sprawdzą się suszone, które mają nawet intensywniejszy aromat. W Niemczech są dodawane do mieszanki przypraw zwanej ziołami prowansalskimi. Świetnie komponują się z rozmarynem, bazylią, tymiankiem, szałwią, miętą, cząbrem, oregano i majerankiem. Co ciekawe, w samej Prowansji lawendę rzadko wykorzystuje się w ten sposób.

Jest natomiast popularnym składnikiem marynaty do mięs, zwłaszcza baraniny, jagnięciny czy dziczyzny. Przed smażeniem, grillowaniem czy pieczeniem warto natrzeć kurczaka albo rybę kwiatami lawendy i oliwą, pamiętając jednak, by używać rośliny z umiarem, by jej intensywny aromat nie zdominował potrawy.

ciasteczka lawendowe
© Unsplash.com

Zarówno kwiaty, jak i liście lawendy możemy dodawać do dressingu, którym wzbogacamy sałatki, świetnie współgrają wówczas z oliwą, czosnkiem, musztardą i sokiem z cytryny. Lawendowe listki wzbogacą smak gulaszu.

Ciekawym dodatkiem do potraw będzie sól lawendowa (kilka gałązek lawendy wkładamy do słoika, zasypujemy gruboziarnistą solą, zamykamy i pozostawiamy na dwa tygodnie; przed użyciem roślinę usuwamy z naczynia).

Natomiast desery, wypieki czy herbatę urozmaici cukier lawendowy – drobny cukier (szklankę) łączymy z kwiatami lawendy (taka sama ilość), szczelnie zamykamy w słoiku na 4-6 tygodni, po czym przesiewamy, by pozbyć się kwiatów.

Świeże lub suszone kwiaty lawendy warto dodawać do lodów, a także owocowych przetworów, np. konfitur z moreli, brzoskwiń czy pomarańczy. Prawdziwym przysmakiem jest również miód lawendowy o delikatnym smaku i aromacie, na długo pozostawiający miłe uczucie w ustach.

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Nie tylko kiszenie. Taką sałatkę robię na zimę z kapustą, idealna do kotletów
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Latem robię knedle bez ziemniaków. Są pyszne i wysokobiałkowe
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
Rozdrobnione warzywo wrzucam do wody. Po odcedzeniu mam najlepszy oprysk na chore ogórki
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
To jedno z najzdrowszych mięs. Polacy wciąż mają opory, aby je jeść
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Najzdrowsze grzyby. Zwłaszcza seniorzy powinni zajadać
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
Wymiata toksyny z organizmu jak miotełka. Latem jest najzdrowsza i najsmaczniejsza
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
W upały pijemy ją litrami. Nie mamy świadomości, że działa jak trucizna
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Większość myśli, że są zdrowe. Dietetyk załamuje ręce, kiedy Polacy sięgają po te produkty
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Gdy zobaczę w sklepie, od razu ją kupuję. Reguluje ciśnienie i pomaga stracić zbędne kilogramy
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Dodaj do wody i pij rano. Od razu poczujesz się lepiej i nawodnisz organizm
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Te osoby powinny unikać bobu. Może być dla nich toksyczny
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć
Jeśli widzisz to na opakowaniu z mięsem, lepiej nie kupuj. Możesz poważnie się zatruć