Sacharyna - E954

Sacharyna E954 – charakterystyka substancji

Sacharyna jest organicznym związkiem chemicznym o wzorze C7H5NO3S. Po raz pierwszy substancję uzyskali w roku 1879 amerykańscy uczeni z Johns Hopkins University – Ira Remsen i Constantin Fahlberg. Sacharynę stosuje się jako sztuczny środek słodzący - szacuje się, że substancja ta jest od 300 do nawet 500 razy słodsza od występującej naturalnie w cukrze buraczanym sacharozy. W pierwotnej postaci E954 przybiera formę krystalicznego ciała stałego dość dobrze rozpuszczalnego w wodzie (najlepiej wrzącej). Obecne przepisy unijne dopuszczają użycie tego związku do poprawienia smaku poszczególnych produktów spożywczych. Przez lata sacharyna była jednak uważana za dodatek szkodliwy – na przełomie lat 60. i 70. XX wieku badania wykazywały, że znany nam dziś pod symbolem E954 środek słodzący może zaliczać się do grupy karcynogenów, czyli czynników rakotwórczych. Prowadzone przez naukowców prace nad sprawdzaniem szkodliwości sacharyny dowiodły nawet, że u doświadczalnych szczurów wyższe stężenie substancji w organizmie
zwiększyło zachorowalność na nowotwór pęcherza. W późniejszych latach, mimo kontynuowaniu badań, nie dowiedziono jednak, aby sacharyna znacząco zwiększała ryzyko zachorowalności na raka u ludzi. Obecnie uznaje się, że E954 znikomo sprzyja rozwojowi nowotworów.

E954 w produktach spożywczych

Oznaczona kodem E954 sacharyna dodawana jest do żywności jako słodzik. Ze względu na wciąż nierozwiązaną kwestię szkodliwości substancji, odpowiednie organy unijne ustaliły jej maksymalną dawkę, jaką mogą użyć w swoich wyrobach producenci artykułów spożywczych. Dopuszczalna gramatura zastosowania sacharyny mieści się w granicach 80-3000 mg/kg. Światowa Organizacja Zdrowia ustaliła natomiast, że maksymalna dawka sacharyny, jaką może dziennie spożyć człowiek, nie powinna być większa niż 2,5 mg/kg ciała. Sacharyna występuje w wielu różnego rodzaju artykułach spożywczych. Wśród nich wyróżnić można m.in.:

• napoje alkoholowe,
• aromatyzowane napoje bezalkoholowe,
• napoje mleczne,
• desery i produkty podobne,
• gumy do żucia,
• dżemy,
• galaretki,
• marmolady,
• musztardy,
• sosy,
• wyroby cukiernicze,
• draże odświeżające oddech,
• suplementy diety,
• produkty dla diabetyków.

E954 a inne dodatki chemiczne

E954 najczęściej dodawane jest do danych artykułów spożywczych wraz z następującymi substancjami:

• E101 – ryboflawina
• E326 – mleczan potasu
• E353 – kwas metawinowy
• E522 – siarczan potasowo-glinowy
• E525 – wodorotlenek potasu
• E527 – wodorotlenek amonu
• E574 – kwas glukonowy
• E626 – kwas guanylowy
• E914 – wosk polietylenowy utleniony.

Związki z grupy E900-999

Sacharyna to jeden z kilkudziesięciu związków chemicznych, który na specjalnej liście dodatków chemicznych E znajduje się w grupie 900-999. Substancje zakodowane symbolami z tego zakresu spełniają funkcje nie tylko środków słodzących, ale również nabłyszczaczy, środków przeciwpieniących czy też stabilizatorów. Podobnie jak pozostałe związki z listy, dodatki z grupy E900-999 zostały dopuszczone do użycia przez wyspecjalizowane organy Unii Europejskiej, a następnie wpisane w rejestr sporządzony przez Komitet Naukowy Technologii Żywności.

Wojciech Chentkiewicz