Pomidory - jak wybrać najlepsze i kiedy są trujące?

Można znaleźć je w niemal każdej kuchni. Co ciekawe, z botanicznego punktu widzenia pomidory są owocami. Powszechnie uważa się jednak za warzywa. Najczęściej bowiem dodajemy je do wytrawnych sałatek, pikantnych sosów, zup i kanapek. Aby zakończyć spór związany z kategoryzowaniem pomidorów, rząd USA podpisał w 1893 ustawę, która uznała pomidora za warzywo.

Do Europy pomidory dotarły z Ameryki Południowej po 1492 roku. Ze względu na czerwoną barwę nazywano je "jabłkami złota". Aż do XIX wieku uważane były za trujące i uprawiano je jako roślinę ozdobną np. do dekoracji altan oraz tarasów. Do Polski trafiły dzięki królowej Bonie i szybko zdobyły popularność.

Pomidor to produkt smaczny, soczysty, pełen witamin i cennych składników odżywczych. Co warto o nim wiedzieć, jak kupić najsmaczniejsze okazy i jak je przechowywać? Oto kilka praktycznych wskazówek.

Tartaletki z suszonymi pomidorami i oliwkami

Pomidory w 90 proc. składają się z wody, są niskokaloryczne i mają sporo zasycającego błonnika, dlatego poleca się je osobom na diecie odchudzającej. Ponadto zawierają dużo witamin - m.in. C, E, K, z grupy B (B1, B2, B3, B6), a także karoten, kwas foliowy, biotyna i brom, który ma działania uspokajające. W ich składzie znajdują się również antyoksydanty - najważniejszy z nich to likopen - zapewniające skórze ochronę przed wolnymi rodnikami i hamujące procesy szybkiego starzenia się tkanek.

Produkty te cechuje spora ilości potasu - aż 280 mg/100 g. Składnik ten stanowi katalizator wielu reakcji enzymatycznych, reguluje ciśnienie krwi, pozwala usuwać nadmiar wody z ustroju oraz warunkuje przewodnictwo nerwowe.

Warto wiedzieć, że pomidory zawierają kwasy kumarowy i chlorogenowy, dzięki którym chronią przed czynnikami rakotwórczymi. Naukowo dowiedziono, że jedzenie pomidorów może odwrócić niektóre szkody spowodowane przez palenie papierosów.

Ketchup - jeść czy unikać?

Kupując pomidory należy wybierać dojrzałe i jędrne okazy, o ładnym czerwonym kolorze. Oprócz walorów estetycznych, warto kierować się też zapachem - gdy miejsce przy szypułce ma chemiczną woń to znak, że do uprawy użyto spore ilości nawozu i lepiej takich pomidorów nie jeść.

Istotne jest również miejsce zakupu tych warzyw. Zbyt intensywna barwa czy idealne kształty mogą sugerować sztuczne dodatki w składzie i charakterystyczny "tekturowy" smak. Najlepiej więc kupować pomidory na straganach u zaufanych sprzedawców - tam gdzie można je rozkroić, a następnie spróbować. Unikajmy pomidorów niedojrzałych, z pomarszczoną skórką, poobijanych czy nadgniłych, gdyż ich konsumpcja może spowodować przykre dolegliwości zdrowotne.

Tartaletki z suszonymi pomidorami i oliwkami

Rośliny z rodziny psiankowatych, do których zaliczamy pomidory, zawierają alkaloid - tomatynę. Substancja ta zjedzona w dużej ilości staje się toksyczna i może powodować takie dolegliwości, jak mdłości, wymioty, kolki i biegunki. Najwięcej szkodliwego związku występuję w niedojrzałych, zielonych pomidorach. Prostym sposobem na uniknięcie zatrucia jest zatem sięganie po sztuki w pełni dojrzałe.

Ciekawy jest również fakt, że tomatyna, mimo swoich toksycznych właściwości, w uzasadnionych przypadkach może wykazywać działanie terapeutyczne. W medycynie ludowej właściwości rozkurczowe alkaloidu wykorzystywano m. in. do usuwania zaparć powodowanych nadmiernym skurczem w obrębie jelita grubego.

Osoby o wrażliwym przewodzie pokarmowym powinny przed zjedzeniem świeżego pomidora obrać go. Należy pamiętać również, że pomidory nierzadko mogą uczulać, więc powinny ich unikać kobiety karmiące, natomiast dzieciom należy wprowadzać je do diety ostrożnie.

Suszone pomidory - co warto o nich wiedzieć?

Okrągłe (gruntowe) - są najpopularniejsze. Pasują praktycznie do wszystkiego. Jedzmy je na surowo, dodawajmy do kanapek, sałatek, twarogu czy domowych przecierów. Świetne są także gotowane - do zapiekanek, drugiego dania oraz zup.

Malinowe - cechuje je spory rozmiar i duża zawartość soku. Ich smak jest delikatny i słodki. Są najlepsze do wędlin oraz owoców. Wydrążone mogą również służyć jako miseczki na farsz. Nadają się do przetworów.

Ketchup - jeść czy unikać?

Karłowate (lub karłowe) - występują najczęściej w gronach, mają intensywny smak i zapach. Dlatego są idealne jako dodatek do surówek i sałatek. Najlepiej jeść je nieprzetworzone.

Koktajlowe (cherry) - to najmniejsze pomidorki, najczęściej stosowane do sałatek, nierzadko do dekoracji potraw. Dobre zwłaszcza poza sezonem.

Bycze serca - podłużne, o twardym miąższu. Najlepiej dodawać je do sałatek i surówek oraz na marynaty; są mniej soczyste niż pozostałe rodzaje pomidorów.

Zielone pomidory - twarde i bardzo dobre do sosów salsa. Nie należy mylić ich z niedojrzałymi pomidorami, które zawierają dużo tomatyny - w dużych ilościach jest toksyczna.

Tartaletki z suszonymi pomidorami i oliwkami