Zdrowotne właściwości świątecznych przysmaków

Boże Narodzenie to czas rodzinnych spotkań, wypoczynku, ale także… wielkiego ucztowania, ponieważ trudno odmówić sobie skosztowania smakołyków, pod ciężarem których uginają się polskie stoły. Na szczęście sporo świątecznych potraw wykazuje korzystne dla zdrowia właściwości. Oczywiście pod warunkiem spożywania ich z umiarem.

Najlepszym przykładem zdrowego przysmaku świątecznego jest kompot z suszonych owoców, który nigdy nie smakuje tak dobrze, jak w wigilijny wieczór. Aromatyczny napój warto jednak spożywać nie tylko w czasie Bożego Narodzenia.

Od wieków jego głównymi składnikami są śliwki (w tradycji ludowej miały one moc odpędzania złych mocy), jabłka (zapewniały miłość, zdrowie i pokój) oraz gruszki (symbolizowały długowieczność). Suszone owoce zawierają mniej wody niż świeże, dlatego są bardzo skoncentrowanym źródłem składników odżywczych, m.in. potasu (dotlenia mózg, poprawia koncentrację oraz procesy myślowe), magnezu (chroni serce i układ nerwowy), żelaza (podstawowy składnik hemoglobiny) czy miedzi (reguluje aktywność wielu enzymów). Bardzo wartościowym produktem są przede wszystkim suszone śliwki – bogate źródło pektyn, które pęcznieją w przewodzie pokarmowym i wypełniają żołądek, na długi czas zapewniając uczucie sytości.

Siła buraka

Podczas wigilijnej kolacji czy świątecznego obiadu nie powinniśmy sobie odmawiać także czerwonego barszczu. Dzięki swojemu podstawowemu składnikowi, czyli burakom, potrawa ta dostarcza dużo potasu, cynku i żelaza, a także rzadkich metali: kobaltu, rubidu i cezu, które zwiększają odporność organizmu. Jest też bogatym źródłem kwasu foliowego (bez jego udziału organizm nie wyprodukuje hormonów szczęścia – serotoniny i noradrenaliny).

Czerwony kolor warzywo zawdzięcza antocyjanom, cennym związkom wykazującym działanie antynowotworowe. Podobne walory mają zawarte w warzywie flawonoidy, charakteryzujące się silnym działaniem antyoksydacyjnym. Usuwają one z organizmu wolne rodniki, które mogą uszkadzać tkanki i przyśpieszać proces starzenia się organizmu.

Rybka na zdrowie

Boże Narodzenie, a szczególnie Wigilia, to czas ryb, których statystyczny Polak wciąż zjada za mało. Tymczasem są one źródłem cennych składników, między innymi pełnowartościowego i łatwo przyswajalnego białka, które zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy w stosunku zbliżonym do tego, jaki najbardziej odpowiada zapotrzebowaniu człowieka.

Ryby to także skarbnica wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, które wpływają korzystnie na układ krwionośny, chronią przed zawałem, obniżają ciśnienie krwi, zwiększają poziom „dobrego” cholesterolu, wzmacniają odporność, poprawiają wygląd włosów, skóry i paznokci, a także działają antydepresyjnie.

Co siedzi w kiszonce?

W świątecznych potrawach często gości kapusta kiszona. Niewiele produktów spożywczych ma tak korzystny wpływ na zdrowie. Wspomagającej pracę układu odpornościowego i zwiększającej wydolność mięśni witaminy C jest w kiszonce równie dużo, co w cytrynie lub pomarańczy. Kapusta dostarcza również solidnej dawki witaminy P (jej niedobór objawia się m.in. nadmierną kruchością naczyń krwionośnych) i witamin z grupy B. W kiszonym produkcie znajdziemy też bardzo dużo witaminy PP, czyli niacyny, która świetnie wspomaga przemianę materii.

Przysmak zawiera także sole mineralne, sód, wapń, potas, fosfor, magnez i żelazo. Nie można zapomnieć o siarce, która korzystnie wpływa na wygląd włosów, skóry i paznokci. Dzięki dużej zawartości błonnika kapusta kiszona reguluje także pracę jelit. Olbrzymią zaletą produktu jest niewielka wartość energetyczna (zaledwie 16 kcal w 100 g) oraz niski indeks glikemiczny.

Gdy się przejemy…

Nawet świąteczne słodycze mogą pozytywnie wpływać na nasze zdrowie. Na przykład kutia, której główny składnik stanowią ziarna pszenicy (zawierają duże ilości cennego białka), mak (wspomaga procesy trawienia i przeciwdziała powstawaniu miażdżycy) oraz bakalie, czyli przede wszystkim orzechy, wyróżniające się m.in. wysoką zawartością kwasów nienasyconych, które nie tylko dodają nam wigoru, ale również obniżają stężenie „złego” cholesterolu LDL.

Dlatego delektujmy się wszystkimi smakołykami, ale w małych ilościach. Warto upatrzyć sobie, co najchętniej byśmy spróbowali i nakładać niewielkie porcje.

Mimo przestrzegania tych zasad, wielu z nas nie uniknie przejedzenia. Co należy wtedy zrobić? Najlepszym sposobem na niestrawność jest ruch na świeżym powietrzu. Uczucie „sytości” pomoże też zniwelować napar z ziół: mięty pieprzowej, rumianku pospolitego, mniszka lekarskiego czy dziurawca zwyczajnego.

_ Ewa Podsiadły-Natorska _