W Polsce mało znana odmiana. Zdrowy dla serca i kości

Choć jarmuż toskański uprawiany jest od ponad 2 tysięcy lat, w polskich kuchniach dopiero zaczyna zdobywać popularność. We Włoszech od dawna jest podstawą sycących zup i gulaszy, a dziś wraca do łask także wśród osób dbających o zdrowie i lekką dietę. To warzywo nie tylko świetnie smakuje, ale też dostarcza solidną porcję wapnia, żelaza i witamin, które trudno znaleźć w tak dużym stężeniu w innych produktach.

Jarmuż toskański (znany też jako cavolo nero albo kapusta dinozaura) to jedna z najstarszych odmian kapusty, którą uprawia się od ponad dwóch tysięcy lat. W Polsce wciąż jest mało popularny, choć we Włoszech – szczególnie w Toskanii – stanowi podstawę wielu tradycyjnych dań kuchni włoskiej. Jego ciemnozielone, podłużne liście o fakturze przypominającej skórę dinozaura wyróżniają go na tle dobrze znanego jarmużu kędzierzawego.

To właśnie w Toskanii liście tej kapusty trafiały do gęstych zup chłopskich i sycących gulaszy, które dawały energię na cały dzień pracy w polu. Z kolei dziś jarmuż toskański przeżywa swój wielki powrót, bo dietetycy i lekarze coraz częściej podkreślają jego wpływ na zdrowie serca, kości i odporności.

W mojej kuchni jarmuż toskański pojawił się pierwszy raz w formie prostych chipsów pieczonych w piekarniku – i muszę przyznać, że byłem zaskoczony, jak szybko cała blacha zniknęła. Od tego momentu coraz częściej sięgam po to warzywo, bo jest uniwersalne: nadaje się zarówno do koktajli, sałatek na surowo, jak i do ciepłych potrawek.

Nie bez powodu mówi się, że jarmuż toskański to jedno z najzdrowszych warzyw kapustnych. Jest niskokaloryczny, a jednocześnie pełen substancji odżywczych, które wspierają organizm na wielu poziomach.

• Wapń i witamina K – duet niezbędny dla mocnych kości i prawidłowego krzepnięcia krwi. Już szklanka jarmużu toskańskiego pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę K.
• Witamina A i C – wspierają odporność, poprawiają kondycję skóry i wzroku. Ciekawostka: jarmuż zawiera więcej witaminy C niż pomarańcze.
• Żelazo i białko roślinne – szczególnie cenione przez wegan i osoby ograniczające mięso, bo pomagają zapobiegać niedoborom.
• Przeciwutleniacze i sulforafan – to one odpowiadają za działanie przeciwzapalne i ochronę przed chorobami serca czy nowotworami.

Jarmuż toskański ma także niski indeks glikemiczny, dzięki czemu świetnie sprawdza się w diecie osób z cukrzycą i tych dbających o stabilny poziom cukru we krwi. Dodatkowo wysoka zawartość błonnika wspiera trawienie i daje uczucie sytości na długo.

Z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że kiedy jem go regularnie – np. w formie duszonej z oliwą i czosnkiem – faktycznie czuję się lżej i mam więcej energii. To jedno z tych warzyw, które naprawdę robi różnicę w codziennej diecie.

Jednym z najprostszych i najpyszniejszych sposobów na poznanie tego warzywa są chipsy z jarmużu toskańskiego. To zdrowa alternatywa dla klasycznych przekąsek – chrupiące, lekko orzechowe w smaku i gotowe w kilkanaście minut.

Składniki:

• 1 pęczek świeżego jarmużu toskańskiego,
• 2 łyżki oliwy z oliwek,
• szczypta soli morskiej,
• opcjonalnie: ulubione przyprawy (papryka wędzona, czosnek granulowany, chili).

Sposób przygotowania:

1. Liście jarmużu toskańskiego dokładnie umyj i osusz. Oderwij je od twardych łodyg.
2. Porwij liście na mniejsze kawałki.
3. Przełóż do miski, skrop oliwą i posyp solą oraz przyprawami. Wymieszaj rękami, by liście były równomiernie pokryte.
4. Ułóż jarmuż w jednej warstwie na blasze wyłożonej papierem do pieczenia.
5. Piecz w piekarniku nagrzanym do 160°C przez 8–10 minut, aż stanie się chrupiący (uważaj, żeby nie przypalić).

Takie chipsy najlepiej smakują od razu po wyjęciu z piekarnika. U mnie znikają szybciej niż klasyczne ziemniaczane – i to bez wyrzutów sumienia.

Oprócz chipsów możesz używać jarmużu toskańskiego do zup (np. ribollity), gulaszy, koktajli czy sałatek. Dzięki swojej strukturze liście dobrze znoszą gotowanie i duszenie, nie rozpadają się jak szpinak.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.