Orzechy, rodzynki, morele.... Czas na bakalie

Bakaliami nazywamy zarówno suszone owoce, jak i orzechy. Do tej grupy zaliczamy m.in.: rodzynki, kandyzowaną skórkę pomarańczy i cytryny, suszone daktyle, figi, śliwki, morele, a także migdały oraz orzechy włoskie i laskowe. W procesie suszenia bakalie tracą większość wody i stają się bardziej słodkie. Dzięki temu zabiegowi bakalie można długo przechowywać, chociaż warto pamiętać, że orzechy i migdały lepiej trzymać w lodówce, co pozwoli im dłużej zachować świeżość i cenne składniki odżywcze.

W polskiej kuchni bakalie znane są głównie jako dodatek do ciast, deserów i prosty sposób na udekorowanie naszych wypieków. Warto jednak wprowadzić je do codziennej diety w formie przekąski i zastąpić bakaliami słodycze. Dlaczego?

Bakalie zawierają błonnik, potas, magnes, witaminę E i – tak ceny dla kobiet w ciąży – kwas foliowy. Bakalie pomagają zapobiegać rozwojowi komórek nowotworowych i chronią od zawału serca. Łagodzą także dolegliwości żołądkowe.

Garść bakalii, najlepiej mieszanki zawierającej zarówno orzechy, jak i owoce może z powodzeniem zastąpić przekąskę w ciągu dnia. Mogą po nie sięgać zarówno dorośli, nastolatkowie, jak i dzieci. Bakalie poleca się także osobom na diecie. Większość bakalii ma niski indeks glikemiczny, ale na niektóre trzeba uważać. Daktyle i rodzynki np. należą do grupy bakalii bardzo słodkich, a co za tym idzie – bardziej kalorycznych i o wyższym indeksie glikemicznym. Pamiętajmy więc, żeby ich dzienne spożycie nie przekraczało 100 kcal.

Popularna forma bakalii to tzw. mieszanka studencka nie bez powodu jest dedykowana młodym ludziom. Zawiera bowiem orzechy, migdały i banany, które są bogate w przydatne dla prawidłowej pracy mózgu substancje, takie jak m.in.: tłuszcze jedno- i wielonasycone, magnez, potas, cynk i witaminy z grupy B. Dzięki temu bakalie te poprawiają koncentrację i służą zwłaszcza osobom podejmującym intensywny wysiłek fizyczny i umysłowy. Bakalie powinny także stanowić ważny element diety wegetarian, z uwagi na zawarte w nich wielonasycone tłuszcze. Warto jednak pamiętać, że w 100 g orzechów jest aż 600 kcal.

Suszone owoce są z kolei bogate w błonnik. Takie bakalie stanowią także źródło beta karotenu, witaminy E, magnezu, cynku, fosforu i wapnia. To zdecydowanie mniej kaloryczne bakalie niż orzechy, w 100 g suszonych owoców jest ich bowiem ok. 250-300 kcal. Zdaniem dietetyków powinny stanowić uzupełnienie naszej diety, nawet jeśli jesteśmy w trakcie odchudzania. Należy wówczas pamiętać tylko, żeby zajadając się bakaliami, nie przekraczać 100 kcal dziennie. Plusem spożywania bakalii w charakterze przekąski w ciągu dnia jest to, że dają długotrwałe uczucie sytości i nie powodują nagłych napadów głodu.

Bakalie mogą bez wątpienia pochwalić się imponującymi zaletami odżywczymi, jednak przy ich zakupie należy zachować ostrożność. W procesie suszenia owoców często stosuje się bowiem związki siarki, które mają działanie konserwujące i chroniące przed rozwojem bakterii, drożdży i pleśni. Wpływają również na wygląd produktów, np. morele bez ich dodatku są bardziej brązowe.

Niewielka porcja związków siarki nie jest toksyczna, ale u osób szczególnie wrażliwych lub uczulonych, zwłaszcza astmatyków mogą one wywołać nudności i bóle głowy. Poza tym niszczą witaminy, które znajdują się np. w rodzynkach, a także blokują przyswajanie kwasu foliowego. Dlatego lepiej unikać produktów z dwutlenkiem siarki w składzie.

Zdecydowanie nie polecamy również kupowania bakalii z niepewnych źródeł, np. sprzedawanych na wagę i przechowywanych w wielkich workach na targowisku. Mogą rozwijać się w nich aflatoksyny, bardzo groźne związki, wytwarzane przez grzyby z rodzaju Aspergillus. Kumulują się w wątrobie i wywołują nowotwór tego narządu, zwłaszcza u osób, które chorowały wcześniej na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Mogą też powodować wiele inne chorób, m.in. marskość wątroby czy żółtaczkę.

Ciekawostka nt. bakalii: Długie żucie kilku migdałów pozwala zniwelować uczucie ssania w żołądku i uchronić nas od rzucania się na jedzenie, gdy tylko otworzymy lodówkę.