Kuchnia indyjska – czym się charakteryzuje i jakie są jej najpopularniejsze potrawy?

Indie to kraj wielu kultur, religii i języków. Pierwsze uprawy datowane są na nawet 7000 rok p.n.e. W czasie panowania która Ćandragupty zakazany był ubój krów i cieląt, więc Hindusi zaczęli jadać baraninę i kozinę. Z kolei po najazdach plemion muzułmańskich kuchnia indyjska odrzuciła wieprzowinę i alkohol.

Duży wpływ na kuchnię indyjską miał również Bliski Wschód i Ajurweda, czyli odżywianie lecznicze zgodne z tzw. doszą – charakterem i wyglądem każdego człowieka. Taki system żywienia ma za zadanie zapobiegać chorobom, zarówno tym fizycznym, jak i psychicznym.

Potrawy indyjskie powstają na bazie naturalnych produktów, dlatego uważane są za jedne z najzdrowszych na świecie. Owszem, znaczna ich część opiera się na smażeniu oraz gęstych sosach ze śmietany lub masła, jednak ogromna ilość warzyw, przypraw i brak przetworzonych produktów zdecydowanie przemawia na ich korzyść.

Kuchnia indyjska nie jest jednakowa w całym kraju. Ze względu na region dzielimy ją na 4 główne nurty.

• Kuchnia północna, w której najbardziej widoczne są wpływy muzułmańskie. W tej części kraju przeważają dania mięsne, ale głównie na bazie kurczaka, baraniny i koziny. Tutaj znajdziemy ciężkie sosy i pszenne chlebki. Właśnie z północnych Indii wywodzi się popularne danie curry. Potrawy są tu mniej ostre, zawierają dużo nabiału. Podaje się je często na tzw. thalach, czyli okrągłych metalowych tacach.
• Kuchnia południowa, w której przeważają składniki roślinne. Przede wszystkim znajdziemy w niej strączki, które świetnie zastępują mięso, a także nasiona. Podstawą wielu dań są kasze i ryże, mleczko kokosowe i bardzo ostre przyprawy. Dla zneutralizowania smaku posiłków podaje się jogurt do ich popijania. Zamiast tac na południu Indii często stosuje się liście bananowca.
• Kuchnia wschodnia, czyli bengalska, to przede wszystkim soczewica, ryż, smażone placki i ryby. Dania przyprawia się tu gorczycą, makiem i olejem musztardowym. Znane są tu również słodkie dania na bazie białego sera. Kuchnia zachodnia, czyli kuchnia bombajska. Nie wyróżnia się właściwie niczym szczególnym, bo łączy w sobie elementy różnych kultur.
• Potrawy z zachodu Indii są nieco słodkawe, opierają się na mleku kokosowym i rybach. Często też dodaje się do nich ocet. W restauracjach w Polsce potrawy z tego regionu Indii rozpoznamy po przedrostku "bombajska" w nazwach poszczególnych dań.

Kucharze indyjscy z reguły przyrządzają swoje popisowe potrawy bez żadnych przepisów. Większość dań przygotowują, opierając się na swoim smaku, doświadczeniu i tajemnych rodzinnych recepturach przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Właśnie dlatego, chcąc gotować zgodnie z kulturą indyjską, trzeba mieć trochę wyczucia i wprawy. A jakie dania są najbardziej charakterystyczne dla Indii?

Kuchnia indyjska to przede wszystkim przyprawy, takie jak chili, imbir, papryka, gałka muszkatołowa, kozieradka, czarnuszka, pieprz, kolendra, kmin rzymski, sezam, gorczyca, a także cynamon, kardamon, szafran, kurkuma. Każda rodzina ma własne mieszanki przypraw znane jako masala. Przepisy na nie są strzeżone i unikalne. Przyprawy obecne są nie tylko w zupach i daniach głównych, ale również w deserach i napojach. Bo właśnie różnorodność i ogromna ilość przypraw jest największych wyznacznikiem kuchni indyjskiej.

Najbardziej popularnym daniem kuchni indyjskiej jest oczywiście curry. To sos, który można przygotować w wersji mięsnej (najczęściej z kurczakiem) lub wegetariańskiej. Potrawę przyprawia się kurkumą, imbirem, chili, kolendrą, kozieradką, gałką muszkatołową, czarnym pieprzem, gorczycą, solą. W sklepach dostępne są gotowe mieszanki przypraw nazwane właśnie "curry" – mają one różne kolory i różny poziom ostrości, więc można je odpowiednio dobierać do swoich potrzeb i oczekiwań.

Kolejnym znanym daniem indyjskim jest tikka masala, czyli marynowane mięso z kurczaka, które obsmaża się i podaje z sosem przygotowanym na bazie jogurtu, śmietany i pomidorów. Przyprawia się je kurkumą, chili, czosnkiem, imbirem, kminkiem oraz sokiem z limonki. Najczęściej podaje się je z ryżem.

Znane jest również tandoori, czyli potrawy pieczone w glinianym piecu tandoor. Najczęściej jest to mięso albo ryby zamarynowane w jogurcie z przyprawami i następnie pieczone. Można je przyrządzić również w piekarniku.

Innym charakterystycznym dla Indii daniem jest pakora. Są to warzywa, które obtacza się w mące z ciecierzycy, a następnie smaży na głębokim tłuszczu. Do tego podaje się różnego rodzaju orientalne sosy. Najczęściej są one pikantne lub słodko-kwaśne.

Z kolei samosa to pierożki w kształcie trójkątów, które nadziewa się warzywnym albo mięsnym farszem o lekko pikantnym smaku. Pierożki te również smażone są na głębokim tłuszczu, by były chrupkie z zewnątrz, a wilgotne w środku.

W Indiach lubiane są również zupy. Zupa z soczewicy, czyli dal, robiona jest na bazie mleka kokosowego z dodatkiem kolendry, chili, kminu, imbiru, czosnku i gorczycy. Potrawa jest bardzo gęsta i sycąca, a do tego pięknie pachnie.

Bardzo popularny w Indiach jest chlebek naan, który podaje się do różnych potraw. Jest to elastyczny drożdżowy chleb wypiekany w glinianych piecach. Bardzo często wykorzystuje się go zamiast sztućców.

Ciekawą propozycją jest lassi, czyli napój, który robi się z wody, jogurtu i przypraw. Dodaje się do niego chili, więc jest ostry, ale jednocześnie słony. Można spotkać również lassi z owocami, np. mango. Lassi doskonale gasi pragnienie i orzeźwia.

Hindusi bardzo lubią również słodką herbatę z mlekiem, a na deser najczęściej podają kulfi, czyli lody z szafranem i kardamonem, a także rasgulla – kulki serowe obtoczone w syropie cukrowym.

Główny posiłek w Indiach to posiłek wieczorny. Wtedy na stole pojawia się zazwyczaj taca lub liście bananowca, na których rozmieszczone są różnego rodzaju potrawy: mięsne, wegetariańskie, słodkie, słone, ostre, łagodne. W centrum zawsze stoi ryż. Każdy spożywa poszczególne produkty w dowolnej kolejności.

W domach zazwyczaj nie używa się sztućców. Indyjskie potrawy je się palcami, ale tylko prawej ręki. Lewa uważana jest za nieczystą. Należy o tym pamiętać, by nie obrazić swoich gospodarzy i kucharza.

Będąc w Indiach, istnieje ryzyko złej reakcji organizmu na zupełnie inne niż znane nam potrawy. Właśnie dlatego musimy pamiętać o podstawowych zasadach higieny. Wodę warto pić tylko z fabrycznie zamkniętych butelek, a potrawy jadać tylko świeże i dobrze przygotowane. Jeśli zadbamy o te szczegóły i nie będziemy się przejadać, urlop i rozkoszowanie się indyjską kuchnią nie powinny skończyć się w żaden nieprzyjemny sposób.