Kuchnia indyjska – czym się charakteryzuje i jakie są jej najpopularniejsze potrawy?

Krótka historia i podział kuchni indyjskiej

Indie to kraj wielu kultur, religii i języków. Pierwsze uprawy datowane są na nawet 7000 rok p.n.e. W czasie panowania która Ćandragupty zakazany był ubój krów i cieląt, więc Hindusi zaczęli jadać baraninę i kozinę. Z kolei po najazdach plemion muzułmańskich kuchnia indyjska odrzuciła wieprzowinę i alkohol.

Duży wpływ na kuchnię indyjską miał również Bliski Wschód i Ajurweda, czyli odżywianie lecznicze zgodne z tzw. doszą – charakterem i wyglądem każdego człowieka. Taki system żywienia ma za zadanie zapobiegać chorobom, zarówno tym fizycznym, jak i psychicznym.

Potrawy indyjskie powstają na bazie naturalnych produktów, dlatego uważane są za jedne z najzdrowszych na świecie. Owszem, znaczna ich część opiera się na smażeniu oraz gęstych sosach ze śmietany lub masła, jednak ogromna ilość warzyw, przypraw i brak przetworzonych produktów zdecydowanie przemawia na ich korzyść.

Kuchnia indyjska nie jest jednakowa w całym kraju. Ze względu na region dzielimy ją na 4 główne nurty.

• Kuchnia północna, w której najbardziej widoczne są wpływy muzułmańskie. W tej części kraju przeważają dania mięsne, ale głównie na bazie kurczaka, baraniny i koziny. Tutaj znajdziemy ciężkie sosy i pszenne chlebki. Właśnie z północnych Indii wywodzi się popularne danie curry. Potrawy są tu mniej ostre, zawierają dużo nabiału. Podaje się je często na tzw. thalach, czyli okrągłych metalowych tacach.
• Kuchnia południowa, w której przeważają składniki roślinne. Przede wszystkim znajdziemy w niej strączki, które świetnie zastępują mięso, a także nasiona. Podstawą wielu dań są kasze i ryże, mleczko kokosowe i bardzo ostre przyprawy. Dla zneutralizowania smaku posiłków podaje się jogurt do ich popijania. Zamiast tac na południu Indii często stosuje się liście bananowca.
• Kuchnia wschodnia, czyli bengalska, to przede wszystkim soczewica, ryż, smażone placki i ryby. Dania przyprawia się tu gorczycą, makiem i olejem musztardowym. Znane są tu również słodkie dania na bazie białego sera. Kuchnia zachodnia, czyli kuchnia bombajska. Nie wyróżnia się właściwie niczym szczególnym, bo łączy w sobie elementy różnych kultur.
• Potrawy z zachodu Indii są nieco słodkawe, opierają się na mleku kokosowym i rybach. Często też dodaje się do nich ocet. W restauracjach w Polsce potrawy z tego regionu Indii rozpoznamy po przedrostku "bombajska" w nazwach poszczególnych dań.

Kucharze indyjscy z reguły przyrządzają swoje popisowe potrawy bez żadnych przepisów. Większość dań przygotowują, opierając się na swoim smaku, doświadczeniu i tajemnych rodzinnych recepturach przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Właśnie dlatego, chcąc gotować zgodnie z kulturą indyjską, trzeba mieć trochę wyczucia i wprawy. A jakie dania są najbardziej charakterystyczne dla Indii?

Najpopularniejsze potrawy kuchni indyjskiej

Kuchnia indyjska to przede wszystkim przyprawy, takie jak chili, imbir, papryka, gałka muszkatołowa, kozieradka, czarnuszka, pieprz, kolendra, kmin rzymski, sezam, gorczyca, a także cynamon, kardamon, szafran, kurkuma. Każda rodzina ma własne mieszanki przypraw znane jako masala. Przepisy na nie są strzeżone i unikalne. Przyprawy obecne są nie tylko w zupach i daniach głównych, ale również w deserach i napojach. Bo właśnie różnorodność i ogromna ilość przypraw jest największych wyznacznikiem kuchni indyjskiej.

Najbardziej popularnym daniem kuchni indyjskiej jest oczywiście curry. To sos, który można przygotować w wersji mięsnej (najczęściej z kurczakiem) lub wegetariańskiej. Potrawę przyprawia się kurkumą, imbirem, chili, kolendrą, kozieradką, gałką muszkatołową, czarnym pieprzem, gorczycą, solą. W sklepach dostępne są gotowe mieszanki przypraw nazwane właśnie "curry" – mają one różne kolory i różny poziom ostrości, więc można je odpowiednio dobierać do swoich potrzeb i oczekiwań.

Kolejnym znanym daniem indyjskim jest tikka masala, czyli marynowane mięso z kurczaka, które obsmaża się i podaje z sosem przygotowanym na bazie jogurtu, śmietany i pomidorów. Przyprawia się je kurkumą, chili, czosnkiem, imbirem, kminkiem oraz sokiem z limonki. Najczęściej podaje się je z ryżem.

Znane jest również tandoori, czyli potrawy pieczone w glinianym piecu tandoor. Najczęściej jest to mięso albo ryby zamarynowane w jogurcie z przyprawami i następnie pieczone. Można je przyrządzić również w piekarniku.

Innym charakterystycznym dla Indii daniem jest pakora. Są to warzywa, które obtacza się w mące z ciecierzycy, a następnie smaży na głębokim tłuszczu. Do tego podaje się różnego rodzaju orientalne sosy. Najczęściej są one pikantne lub słodko-kwaśne.

Z kolei samosa to pierożki w kształcie trójkątów, które nadziewa się warzywnym albo mięsnym farszem o lekko pikantnym smaku. Pierożki te również smażone są na głębokim tłuszczu, by były chrupkie z zewnątrz, a wilgotne w środku.

W Indiach lubiane są również zupy. Zupa z soczewicy, czyli dal, robiona jest na bazie mleka kokosowego z dodatkiem kolendry, chili, kminu, imbiru, czosnku i gorczycy. Potrawa jest bardzo gęsta i sycąca, a do tego pięknie pachnie.

Bardzo popularny w Indiach jest chlebek naan, który podaje się do różnych potraw. Jest to elastyczny drożdżowy chleb wypiekany w glinianych piecach. Bardzo często wykorzystuje się go zamiast sztućców.

Ciekawą propozycją jest lassi, czyli napój, który robi się z wody, jogurtu i przypraw. Dodaje się do niego chili, więc jest ostry, ale jednocześnie słony. Można spotkać również lassi z owocami, np. mango. Lassi doskonale gasi pragnienie i orzeźwia.

Hindusi bardzo lubią również słodką herbatę z mlekiem, a na deser najczęściej podają kulfi, czyli lody z szafranem i kardamonem, a także rasgulla – kulki serowe obtoczone w syropie cukrowym.

Główny posiłek w Indiach to posiłek wieczorny. Wtedy na stole pojawia się zazwyczaj taca lub liście bananowca, na których rozmieszczone są różnego rodzaju potrawy: mięsne, wegetariańskie, słodkie, słone, ostre, łagodne. W centrum zawsze stoi ryż. Każdy spożywa poszczególne produkty w dowolnej kolejności.

W domach zazwyczaj nie używa się sztućców. Indyjskie potrawy je się palcami, ale tylko prawej ręki. Lewa uważana jest za nieczystą. Należy o tym pamiętać, by nie obrazić swoich gospodarzy i kucharza.

Będąc w Indiach, istnieje ryzyko złej reakcji organizmu na zupełnie inne niż znane nam potrawy. Właśnie dlatego musimy pamiętać o podstawowych zasadach higieny. Wodę warto pić tylko z fabrycznie zamkniętych butelek, a potrawy jadać tylko świeże i dobrze przygotowane. Jeśli zadbamy o te szczegóły i nie będziemy się przejadać, urlop i rozkoszowanie się indyjską kuchnią nie powinny skończyć się w żaden nieprzyjemny sposób.