Fioletowe ziemniaki – czy warto po nie sięgnąć
Od tradycyjnych kartofli odróżnia je nie tylko intensywny, fioletowy kolor, ale również znacznie większe stężenie cennych dla naszego zdrowia związków odżywczych, zwłaszcza antocyjanów. Z ziemniaków zwanych we Francji Vitelotte przygotujemy smaczne i atrakcyjnie wyglądające frytki, sałatki albo chipsy.
Ziemniak od dziesięcioleci stanowi podstawę polskiej kuchni, jednak najczęściej sięgamy po odmiany o białym lub żółtym miąższu. Tymczasem na świecie, zwłaszcza w ojczyźnie tej rośliny, czyli Ameryce Południowej, równie cenione są bulwy w kolorze pomarańczowym, czerwonym czy fioletowym.
Te ostatnie na początku XIX wieku dotarły do Francji, gdzie odniosły oszałamiający sukces. Niedługo później pola w położonym nad kanałem La Manche rolniczym regionie Pikardia zaczęto masowo obsadzać fioletowymi ziemniakami, zwanymi truflowymi lub Vitelotte. Zebrane plony trafiały na paryskie targowiska, a następnie do najbardziej renomowanych restauracji, których szefowie kuchni proponowali rozmaite specjały przyrządzane na bazie tej odmiany kartofli. Zachwycał się nimi m.in. wybitny pisarz Alexandre Dumas. Autor "Trzech muszkieterów" w swoim głośnym słowniku kulinarnym "Grand Dictionnaire de la Cuisine" przekonywał, że Vitelotte to najsmaczniejsza odmiana ziemniaków.
Poza Ameryką Południową i Francją fioletowe kartofle przez długi czas nie były szczególnie popularne. W Polsce zaczęto je odkrywać dopiero w XXI wieku. Obecnie przybywa gospodarstw uprawiających tę odmianę ziemniaków, które coraz częściej pojawiają się również na targowiskach i w sklepach. Choć są droższe od tradycyjnej irgi czy irysa, grono ich miłośników systematycznie rośnie.
Ziemniaki Hasselback. Skandynawski hit w kuchni
Fioletowe ziemniaki – wartości odżywcze
Ta odmiana ziemniaków charakteryzuje się wydłużonym kształtem bulwy, szaro-fioletową skórką oraz miąższem o intensywnej fioletowej barwie. Ten kolor to efekt bardzo wysokiego stężenia roślinnych barwników – antocyjanów, które są jednocześnie silnymi przeciwutleniaczami stymulującymi system odpornościowy, działającymi przeciwzapalnie, a także wpływającymi ochronnie na układ krwionośny. Badania naukowe wykazały, że przeciwdziałają rozwojowi nowotworów (m.in. płuc, jelita grubego, żołądka) oraz pomagają w ich leczeniu, chociażby łagodząc dolegliwości związane z chemioterapią. Zmniejszają też ryzyko schorzeń serca i pozytywnie działają na wzrok.
Na niezwykły kolor ziemniaków Vitelotte wpływa również wysoka zawartość karotenoidów, m.in. luteiny i zeaksantyny, odgrywających istotną rolę w utrzymaniu sprawności procesów widzenia, chroniących przed kurzą ślepotą (zaburzeniami widzenia w ciemności), zaćmą, zwyrodnieniem plamki żółtej (powszechne schorzenie które, utrudnia wykonywanie codziennych czynności: czytania, pisania, rozpoznawania twarzy czy znaków drogowych) oraz filtrujących szkodliwe dla wzroku "światło niebieskie".
Jak wszystkie ziemniaki, również fioletowe są skarbnicą potasu – pierwiastka niezbędnego dla utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi i odpowiedzialnego za pracę mięśni. Dostarczają też sporo magnezu, żelaza oraz wapnia oraz witamin: A, B1, B2, B3, B6 i C.
123RF Mimo, że to fioletowe warzywo zawiera dużo skrobi, po jego spożyciu, w przeciwieństwie do tradycyjnych kartofli, stężenie glukozy we krwi wzrasta powoli, co jest zasługą antocyjanów. Dlatego tę odmianę ziemniaków zaleca się cukrzykom oraz osobom na dietach odchudzających. Tym bardziej, że Vitelotte są niskokaloryczne i stanowią bogate źródło błonnika pokarmowego, który na długo zapewnia uczucie sytości.
Fioletowe ziemniaki – jak je wykorzystać w kuchni
Przypominają smakiem inne odmiany kartofli, choć koneserzy uważają, że są bardziej wytrawne, doszukują się w ich smaku także nuty orzechowej, upodabniającej je nieco do kasztanów jadalnych. Posiadają dość zwarty miąższ i znacznie twardszą skórkę, którą zawsze należy obierać przed przyrządzaniem.
Jak wykorzystać fioletowe ziemniaki? Mogą być bardzo ciekawym zamiennikiem tradycyjnych, białych lub żółtych, kartofli. Po ugotowaniu świetnie sprawdzają się jako dodatek do mięs, ryb czy sosów, na przykład pod postacią puree, któremu nadadzą zachwycającego koloru.
Z fioletowych ziemniaków możemy przyrządzić frytki lub chipsy (wystarczy pokroić je w słupki lub na cieniutkie plasterki, skropić oliwą, posypać solą i ulubionymi przyprawami, a następnie upiec w piekarniku nagrzanym do 220 st., aż do zrumienienia).
Ugotowane ziemniaki fioletowe będą również pysznym i atrakcyjnie wyglądającym dodatkiem do sałatki, np. z wędzonym łososiem, roszponką, koperkiem oraz sosem z oliwy, soku cytrynowego i szczypty cukru.
