Co to jest kasza krakowska i jak ją podać?

Kasze już od czasów paleolitu stanowiły podstawę diety człowieka. Obłuszczone i rozdrobnione ziarna zbóż regularnie gościły również na staropolskich stołach. Początkowo była to przede wszystkim kasza jaglana, wytwarzana z prosa. Później w jadłospisie naszych przodków pojawiła się kasza jęczmienna, a na początku XV wieku – gryczana, która szybko zdobyła powszechne uznanie.

Szczególnie ceniono kaszę powstałą z obłuszczonego i pokrojonego ziarna niepalonej gryki. Najlepszą produkowano ponoć w Radomsku, dlatego nazywano ją radomką lub radomską, jednak bardziej upowszechniła się inna nazwa – kasza krakowska. Z Krakowa sprowadzano ją bowiem na warszawski dwór córki Zygmunta Starego, królowej Anny Jagiellonki – wielkiej miłośniczki tego produktu, szczególnie przyrządzanego na jego bazie deseru, wzbogacanego wanilią, rodzynkami i startą skórką cytrynową.

Kasza krakowska była popularna jeszcze na początku XX wieku, jednak z czasem została wyparta przez ziemniaki, makaron czy ryż. W ostatnich latach, wraz z rosnącą modą na zdrowy styl życia i odżywiania, zaczyna wracać do polskiej kuchni, co może tylko cieszyć, gdyż jest produktem o dużych walorach odżywczych, stanowiącym ważny element zbilansowanej diety.

Nieprzypadkowo właściwości kaszy krakowskiej chętnie wykorzystuje przemysł farmaceutyczny w produkcji leków przeciw żylakom, hemoroidom, miażdżycy czy problemom z krążeniem. Dostarcza dużej dawki cennych składników odżywczych. Na przykład błonnika pokarmowego, który ułatwia trawienie i chroni przed zaparciami, a także reguluje perystaltykę jelit oraz na długo zaspokaja uczucie głodu.
W kaszy krakowskiej część skrobi ma postać tzw. skrobi opornej, nieulegającej rozkładowi w przewodzie pokarmowym. Jej obecność powoduje, że potrawy z dodatkiem ziaren gryki wykazują mniejszy indeks glikemiczny niż wyroby z innych zbóż.

Kasza krakowska kryje w sobie sporo witamin z grupy B, zwłaszcza B1 (zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, mięśni i serca), B2 (potrzebna zarówno naszemu wzrokowi, jak i systemowi nerwowemu oraz odpornościowemu) i B6 (wpływa na ciśnienie krwi, skurcze mięśni i pracę serca). Dostarcza dużo witaminy PP, odpowiedzialnej za właściwą pracę mózgu i obwodowego układu nerwowego, a także syntetyzowanie hormonów płciowych.

Produkt jest bogatym źródłem soli mineralnych: wapnia, fosforu, magnezu oraz żelaza, niklu, kobaltu, miedzi, cynku, boru i jodu. Nie zawiera glutenu, dlatego może być bez obaw spożywany przez osoby zmagające się z nietolerancją czy nadwrażliwością na to białko.

W przeciwieństwie do innych kasz, krakowska nie zakwasza organizmu. Obniża natomiast poziom trójglicerydów i „złego” cholesterolu LDL, dlatego jej spożywanie może być elementem profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego.

Kasza krakowska wyróżnia się delikatnym smakiem i aromatem, dlatego stanowi doskonałe urozmaicenie codziennego jadłospisu. Jednak należy pamiętać, że szybko się rozgotowuje, dlatego jej obróbka termiczna nie powinna trwać dłużej niż 20 minut.

Po ugotowaniu będzie pysznym dodatkiem do rozmaitych dań mięsnych, zwłaszcza po zmieszaniu z masłem i koperkiem. Kaszę krakowską warto wykorzystać do przygotowania zup, gulaszów, sosów oraz farszów do gołąbków, krokietów czy pasztecików. Sprawdzi się jako baza smacznych past kanapkowych.

Z kaszy krakowskiej przyrządzimy też różne desery, w tym wspomniany już specjał uwielbiany przez Annę Jagiellonkę. Sekret jego smaku tkwi w potrójnym wypieczeniu kaszy, zacieranej białkiem, gotowanej z mlekiem i zapiekanej z jajkami oraz zastosowaniu odpowiednich dodatków, w tym rodzynków, wanilii i skórki z cytryny. Królewski deser powinien być serwowany z konfiturą wiśniową.

Kaszę krakowską wykorzystuje się także do przygotowywania różnych placków i ciast.

Chcesz się pochwalić swoimi kulinarnymi osiągnięciami? Masz ciekawy przepis? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl